Jak kształtować inteligencję emocjonalną u dziecka?

Zdolność logicznego i analitycznego myślenia, szybkość kojarzenia, kreatywność, przedsiębiorczość. To zaledwie kilka cech, które rodzice najbardziej cenią sobie u swoich dzieci. Niestety, nawet najlepszy zmysł techniczny nie zastąpi tego, co najbardziej ludzkie - emocji.

Na przestrzeni ostatnich lat, coraz więcej naukowców opowiada się za koniecznością kształcenia u dzieci tak zwanej inteligencji emocjonalnej. Z perspektywy wieloletnich badań, przeprowadzonych między innymi przez zespół Lawrence E. Shapiro stwierdzono, że sam intelekt nie gwarantuje tego, że dziecko odniesie sukces w dorosłym życiu. W ocenie psychologów, rozum oraz zdolność logicznego myślenia, nie są bowiem wyznacznikiem tego, że dany człowiek sprawdzi się w roli samodzielnego pracownika, specjalisty czy głowy rodziny.

Emocje są potrzebne

Zdolność rozpoznawania i radzenia sobie z własnymi emocjami, to obecnie jedna z głównych umiejętności, jakie rodzice powinni już od wczesnych lat kształtować u swoich dzieci. Ten rodzaj inteligencji, cechujący ludzi z tak zwanym „umysłem gorącym”, pozwala nie tylko lepiej identyfikować i okazywać własne odczucia, ale także rozpoznawać emocje innych ludzi, wykorzystywać je w jak najlepszy sposób oraz rozumieć i przewidywać motywy zachowań pozostałych osób. Dzięki temu człowiek lepiej radzi sobie ze stresem, staje się bardziej elastyczny, szybciej adaptuje się do nagle zmieniającej się sytuacji oraz umie pracować w zespole. Jak wskazują naukowcy, to właśnie takie umiejętności najczęściej cechują dobrych managerów, liderów i dyrektorów, którzy z powodzeniem piastują najwyższe stanowiska.

Naucz dziecko inteligencji

Chociaż zwykło się twierdzić, że wrażliwość oraz zdolność empatii to cechy wrodzone, to jednak nic nie stoi na przeszkodzie, by już kilkuletniego malucha uczyć inteligencji emocjonalnej. Rozwijanie wrażliwości oraz umiejętności rozumienia uczuć i radzenia sobie ze stresem można rozpocząć już u 3-latka, który wybiera się do przedszkola. Psychologowie oraz pedagodzy polecają różne techniki i narzędzia, których propozycje znajdują się poniżej. Warto jednak wspomnieć, że podstawową metodą, jaką mają do dyspozycji rodzice jest ...rozmowa. Dyskutowanie w dzieckiem, wyjaśnianie mu zasad rządzących światem, otwarte mówienie o swoich uczuciach, lękach i wątpliwościach pokazuje, w jaki sposób należy radzić sobie z otaczającą nas rzeczywistością. W rozbudowaniu inteligencji emocjonalnej u dziecka pomoże również literatura, dedykowana specjalnie dla kilkuletnich czytelników. Warto w tym przypadku zapoznać się z książeczką Katarzyny Pater pod tytułem „Fatałaszek”. Kilkudziesięciostronicowe opowiadanie, to pełna mądrych i pozytywnych myśli lektura, która przypadnie do gustu nie tylko maluchom, ale także ich rodzicom. Tematyka książeczki dotyczy w dużej mierze problemu przełamywania barier, przezwyciężania nieśmiałości i kompleksów, nawiązywania przyjaźni, okazywania uczuć i cieszenia się tym, co z pozoru błahe i oczywiste. „Fatałaszek" uświadamia małemu czytelnikowi, iż piękno należy dostrzegać wszędzie, przełamuje lęk przed starością, zwraca uwagę na coś niezwykle istotnego, z pozoru oczywistego - każdy zasługuje na to by kochać i być kochanym. Dzięki temu, że bajka napisana jest bardzo plastycznie, doskonale oddziałuje na zmysły czytelnika, nadając się tym samym do wykorzystania w różnego rodzaju zabawach pobudzających wyobraźnię, elastyczność oraz empatię.

Zobacz również:

Jak kształtować inteligencję emocjonalną?

Wśród licznych, rekomendowanych przez specjalistów ćwiczeń, na uwagę zasługuje kilka technik, które rodzice z powodzeniem mogą samodzielnie wykorzystywać w domu. Podstawową zasadą jest łączenie elementów gry i zabawy z modelowymi sytuacjami zaczerpniętymi z życia codziennego.

Wymyślaj różne zabawy, które pobudzają emocje - zadawaj dziecku pytania „Jak byś się czuł gdyby okazało się, że...”, „Co zrobiłbyś na miejscu...”. Jeżeli nie masz gotowych pomysłów skorzystaj z literatury - opowiadając bajkę pytaj, dlaczego bohater tak postąpił, dlaczego w danej sytuacji towarzyszyły mu takie a nie inne uczucia.
Czytając dziecku książkę, nie należy się zniechęcać, gdy zadaje mnóstwo pytań w stylu:
„a dlaczego?” „a co to?” „a jak to wygląda?”. Takiej aktywności malucha nie należy unikać, udzielając odpowiedzi rodzice powinni mieć świadomość, że właśnie w ten sposób najlepiej stymulują rozwój inteligencji emocjonalnej u dziecka.
Ucz dziecko dostrzegać i akceptować wady - maluch musi wiedzieć, że nikt nie jest doskonały, a popełnianie błędów leży w ludzkiej naturze. Rodzice pod żadnym pozorem nie powinni wymagać od dziecka absolutnej perfekcji! Relacje wśród domowników zawsze powinny być oparte na szczerości - nie wolno okłamywać dziecka nawet „dla jego dobra”. Wdrażanie malucha w sprawy rodzinne uczy go, jak radzić sobie ze stresem, rodzicom zaś pozwala uniknąć atmosfery napięcia i niedomówień, którą dziecko doskonale wyczuwa.
Zachęcaj malucha do poznawania świata - pokaż, że rzeczywistość jest piękna, kryje w sobie wiele tajemnic. Zachęcaj je również do nawiązywania przyjaźni - znalezienie bliskiej osoby, doskonale wykształca w dziecku zdolności interpersonalne.
Kształtuj wytrwałość dziecka - nigdy nie bagatelizuj pomysłów malucha, wspieraj, gdy popada w rezygnacje lub frustrację. Ucz przy tym malucha prosić o pomoc oraz korzystać z niej w odpowiedni sposób. Dziecko powinno mieć świadomość, że każdy problem ma jakieś rozwiązanie, a sztuką jest znalezienie najlepszego wyjścia z sytuacji kryzysowej.