Paintball i ASG – męski sposób na aktywny wypoczynek

Współcześnie mężczyźni znaczną część wolnego czasu spędzają przed ekranem komputera, telewizora lub smartfona. W połączeniu z pracą w biurze tworzy to krąg frustrującej monotonii. Jak to zmienić? Najlepszym sposobem są wszelkiego rodzaju aktywności na świeżym powietrzu. A czyż istnieje lepsza rozrywka dla mężczyzny niż prawdziwa „strzelanka”? Wobec tego warto przyjrzeć się bliżej dyscyplinom takim jak paintball i ASG.

Być może właśnie ze względu na dominujący obecnie model siedzącego trybu życia cieszą się one coraz większą popularnością, nie tylko wśród młodych, szukających wrażeń mężczyzn, ale również tych całkiem dojrzałych - mężów i ojców. Jest to rozrywka pozwalająca oderwać się od codzienności, dostarczająca nie tylko mnóstwa emocji, ale także zalecaną porcję aktywności fizycznej.

Paintball

W latach 50. XX wieku sprzęt, który dziś jest wykorzystywany do gry w paintballa, używany był do oznaczania drzew przeznaczonych do wycinki oraz znaczenia bydła na odległość. Pomysł użycia karabinków w celach rozrywkowych powstał dopiero w 1980 roku, a już rok później została rozegrana pierwsza gra, w której wzięło udział dwunastu zawodników.

Współcześnie paintball jest stale rozwijaną i udoskonalaną dyscypliną sportową. Rozgrywki odbywają się nie tylko na otwartej przestrzeni (np. w lesie), ale także na specjalnie do tego celu przygotowanych placach, zbudowanych z dmuchanych przeszkód. W Europie istnieje także federacja EPBF (European Paintbal Federation), która organizuje ligowe rozgrywki tego sportu.

W Polsce paintball cieszy się sporą i ciągle rosnącą popularnością. Jest uprawiany zarówno przez młodzież, jak i dorosłych mężczyzn, a niekiedy także kobiety. Rozgrywki paintballa nie zawsze mają sportowy charakter, często są elementem służbowych wyjazdów integracyjnych czy urozmaiceniem wieczorów kawalerskich.

Zasady bezpieczeństwa

Kluczowa kwestia podczas rozgrywek paintballowych to bezpieczeństwo. Ze względu na użycie pewnego rodzaju broni pneumatycznej niezwykle istotne jest posiadanie odpowiedniego sprzętu ochronnego, przede wszystkim maski chroniącej twarz i oczy. Karabinek powinien być wyposażony w zabezpieczenie wystrzału oraz dostosowany do warunków halowych pod względem odpowiedniej prędkości wylotowej kulek.

Sprzęt do paintballa

Marker paintballowy

Najistotniejszy element wyposażenia gracza w paintball stanowi tzw. marker. Jest to rodzaj broni pneumatycznej, działającej na bazie gazu (dwutlenku węgla lub sprężonego powietrza) znajdującego się w osobnej butli. Można ją umieścić bezpośrednio przy markerze lub przyłączyć do niego za pomocą wysokociśnieniowego, elastycznego przewodu (tzw. mamby), a samą butlę przymocować do paska lub innego elementu wyposażenia. Użycie mamby pozwala zredukować ciężar karabinka.

Sposób działania markera jest prosty - po naciśnięciu spustu uwalnia się gaz, który w wyniku gwałtownego rozprężenia wypycha niewielką żelową kulkę (o średnicy ok. 17 mm) wypełnioną kolorowym barwnikiem spożywczym.

Istnieją cztery rodzaje markerów paintballowych:

• pompki - charakteryzują się brakiem szybkostrzelności, ponieważ każdorazowo po oddaniu strzału trzeba je ręcznie przeładowywać;
• pneumatyczne (nazywane również półautomatycznymi) - posiadają mechanizm (tzw. bolt), który po oddaniu strzału powraca do pozycji startowej, dzięki czemu nie ma konieczności nieustannego przeładowywania broni;
• elektro-pneumatyczne - mechanizm działa na tej samej zasadzie co w markerach pneumatycznych. Jednak te markery posiadają także wbudowany mechanizm elektroniczny (tzw. e-grip), który umożliwia dostosowanie trybu strzału. W zależności od ustawienia po naciśnięciu spustu wystrzelona zostaje jedna kulka lub ich seria (wystrzał trwa do momentu puszczenia spustu);
• elektroniczne - posiadające zaawansowany technicznie system układów elektronicznych, regulujących wypuszczanie kulek oraz tempo ich wystrzeliwania. Tego rodzaju markerów używa się podczas profesjonalnych, najczęściej halowych rozgrywek (ze względu na ryzyko uszkodzeń podczas rozgrywek na otwartym terenie).

Markery wyposażone w mechanizmy elektroniczne pozwalające użytkownikowi na wybór trybu strzału nazywane są automatycznymi.

Niezbędne jest również posiadanie magazynku na kulki (tzw. spłuczki) montowanego w górnej części markera i najczęściej działającego na zasadzie grawitacyjnej, czyli swobodnego opadania kulek. Istnieją również magazynki elektroniczne, w których kulki podawane są automatycznie za pomocą silniczka elektrycznego.

Umundurowanie

Kolejny istotny element wyposażenia stanowi umundurowanie. Konieczne jest posiadanie maski oraz kasku chroniących oczy i głowę przed zranieniem, bez nich nie zostaniemy dopuszczeni do rozgrywki. Istotne, aby maska była wykonana z dobrej jakości materiałów, posiadała odpowiednią wentylację i zapewniała graczowi komfort użytkowania.

Ważnym aczkolwiek niekoniecznym elementem wyposażenia jest również mundur, najlepiej wykonany z ciemnego grubego materiału, który ochroni ciało przed bolesnymi uderzeniami kulek oraz w razie potrzeby zamaskuje naszą obecność (co jest szczególnie przydatne podczas rozgrywek w lesie).

Rodzaje rozgrywki

W paintballu istnieje wiele możliwości rozgrywki, właściwie jest to ograniczone jedynie właściwościami dostępnego terenu czy hali. Najczęściej wyróżnia się jednak dwa podstawowe typy rozgrywki:

• Speedball - będący sportową odmianą paintballowej rozgrywki. Mecz odbywa się w ograniczonym czasie i na zamkniętej przestrzeni, w której ustawione są sztuczne przeszkody, najczęściej w postaci dmuchanych elementów.
• Woodsball - jest bardziej realistyczną formą rozgrywki, ma miejsce na otwartym terenie, najczęściej w lesie. Gracze stosują umundurowanie kamuflujące, zbliżone wyglądem do wojskowego. Ten rodzaj paintballu jest często realizowany w oparciu o scenariusze powstałe między innymi na bazie historycznych działań wojennych.

Paintball laserowy

Mianem laserowego paintballa potocznie określa się grę wywodzącą się z wojskowego programu szkoleniowego MILES wykorzystywanego na przełomie lat 70. i 80. XX wieku. Każdy z uczestniczących w nim żołnierzy miał wbudowany w mundur nadajnik, reagujący sygnałem dźwiękowym na „postrzelenie” wiązką laserową. Ze względu na duży sukces, jaki program odniósł w szkoleniu wojskowych, w połowie lat 80. podjęto decyzję o udostępnieniu go również dla cywilów.

Poza nazwą i samą istotą strzelania Laser Tag, bo tak określa się tą dyscyplinę, niewiele ma wspólnego z klasycznym paintballem. Rozgrywka toczy się na specjalnie przygotowanych do tego halach, w oparciu o ustalone wcześniej scenariusze i zasady gry. Jest to dyscyplina bardzo zelektronizowana, co ułatwia rozgrywkę - sprzęt pokazuje np. liczbę trafień czy ilość dostępnej, wirtualnej amunicji. Jednak nawet mimo sztucznego realizmu (ograniczenie liczby strzałów, możliwości postrzelenia) nie każdy miłośnik ,,strzelanek" potrafi odnaleźć się w wirtualnych realiach laserowego paintballa.

Airsoft Gun (ASG)

Mimo iż Airsoft Gun(ASG) jest raczej określeniem broni stosowanej przez graczy, spopularyzowało się używanie skrótu ASG jako nazwy dyscypliny.

ASG powstało w Japonii na przełomie lat 70. i 80. XX wieku. Ze względu na obowiązujący tam ówcześnie zakaz posiadania broni palnej zaczęto produkować jej plastikowe repliki. W swojej pierwotnej formie były one sprężynowymi kopiami pistoletów, wykonanymi z plastiku.

W podobnym czasie Airsoft na krótko pojawił się również w Stanach Zjednoczonych. Do Europy dotarł dopiero w latach 90. Kilka lat później także w Polsce pojawiły się pierwsze repliki broni, jednak początkowo jedynie w postaci pistolecików dla dzieci o niskiej jakości. W ówczesnej formie nie nadawały się one do rozgrywek w takiej formie, z jaką mamy do czynienia obecnie. Jednak duże zainteresowanie militariami sprawiło, że na początku XXI wieku zaczęto sprowadzać z Azji bardziej realistyczne i lepiej wykonane repliki, co było przyczynkiem do rozwoju ASG w Polsce.

Zasady bezpieczeństwa

ASG od początku funkcjonowania oparty był na tradycyjnym, niepisanym kodeksie zasad japońskich samurajów (tzw. bushido) zakładającym promowanie prawości, sprawiedliwości, odwagi, wytrwałości, dobroci, współczucia, uprzejmości, prawdy, prawdomówności, samokontroli, samodoskonalenia, wierności, czci dla przodków, tradycji oraz honoru.

Podobnie jak w przypadku paintballa, również ASG wymaga zachowania szczególnych zasad bezpieczeństwa. W polskim prawie repliki ASG nie są w prawdzie uznawane za broń, postrzega się je raczej w kategoriach zabawek lub urządzeń sportowo-rekreacyjnych ze względu na niską, w porównaniu do broni palnej, moc pocisków. Jednak otrzymanie strzału z niewielkiej odległości na niechronioną powierzchnię ciała może skończyć się poważnym zranieniem. Dlatego niezwykle istotne jest posiadanie odzieży ochronnej - szczególnie osłony na oczy (mogą to być specjalnie wyprofilowane siatki, gogle bądź okulary o podwyższonej odporności na uszkodzenia mechaniczne), kasku, rękawic oraz munduru chroniącego całe ciało przed potencjalnymi obrażeniami.

Podobnie jak w paintballu, w ASG również ograniczone są dopuszczalne limity prędkości wylotowej kulek, zwłaszcza w przypadku rozgrywek halowych, w których odległości między graczami bywają niewielkie.

Sprzęt do ASG

Repliki broni

Podstawowym elementem wyposażenia graczy ASG są repliki broni. Do ich produkcji używa się głównie tworzyw sztucznych lub metalu, w niektórych modelach stosuje się także elementy drewniane. Repliki ze względu na rodzaj zasilania możemy podzielić na:

• sprężynowe - jak sama nazwa wskazuje, oparte są na mechanizmie napędu sprężynowego. W modelach tego typu konieczne jest każdorazowe, ręczne naciągnięcie sprężyny przed oddaniem strzału.
• gazowe - w tych modelach kulka wystrzeliwana jest za pomocą gazu znajdującego się najczęściej w magazynku. Tego typu repliki uznawane są za nieekonomiczne ze względu na nieproporcjonalną cenę gazu w stosunku do ilości i jakości oddanych strzałów. Do wad broni gazowej należy również ograniczona zdatność do użytku w ujemnych temperaturach (ze względu na właściwości fizyczne gazów i ich rozprężanie się) oraz skomplikowany proces konserwacji.
• elektryczne (AEG, ang. Air Electric Gun) - działają podobnie jak modele sprężynowe z tą różnicą, że repliki elektryczne zasilane są bateryjnie, a sprężyna naciągana jest za pomocą silnika. Dzięki temu nie trzeba ich ręcznie przeładowywać i możliwa jest zmiana trybu strzału na automatyczny. Tego typu modele charakteryzują się szybkostrzelnością oraz dużym zasięgiem. Mimo iż repliki AEG są najdroższymi z dostępnych na rynku, cieszą się dużą popularnością wśród graczy ASG, również ze względu na fakt, że ich skomplikowana budowa wymaga precyzji wykonania oraz użycia do produkcji wysokiej jakości materiałów.

Najbardziej powszechne są repliki pistoletów i karabinów o kalibrze 6 lub 8 mm. Jednak produkowane są także repliki karabinów maszynowych czy snajperskich, a nawet granatów, min lub (bardzo rzadko) minigunów.

Jako amunicji do broni ASG używa się plastikowych lub (rzadziej) aluminiowych kulek o średnicy kilkunastu milimetrów różniących się wagą. Im cięższa kulka, tym jej lot jest bardziej stabilny (kulki o małej wadze po pewnym czasie zaczynają wirować, co zmienia ich trajektorie lotu).

Umundurowanie

Istotnym elementem wyposażenia każdego gracza jest również umundurowanie. Obowiązkowo należy posiadać osłonę na oczy lub całą twarz. Na rynku można spotkać wiele rodzajów tego typu ochraniaczy - od specjalnie wyprofilowanych siatek, poprzez ochronne gogle, aż po profesjonalne, balistyczne okulary mogące ochronić gracza nawet przed odłamkami ostrej amunicji. Do ważnych elementów należy też kask - osłaniający cienką skórę głowy oraz delikatne małżowiny uszne. Istotne jest, aby był on dopasowany i nie powodował dyskomfortu podczas użytkowania.

Kolejny element wyposażenia stanowi oczywiście mundur. Najczęściej stosowane przez graczy ASG są mundury wzorowane na oryginalnych strojach wojskowych. W rozgrywkach odbywających się na otwartej przestrzeni niezwykle ważny jest maskujący charakter stroju. Często również jako dodatkowego umundurowania używa się kominiarek, specjalistycznych kamizelek czy butów taktycznych (stosowanych również przez zawodowych żołnierzy).

Rodzaje rozgrywki

Podobnie jak w przypadku paintballu, w ASG mamy do czynienia z różnymi typami rozgrywki, które mogą być mieszane i są uzależnione w dużej mierze od ilości graczy, właściwości terenu i wyobraźni organizatorów. Do najpopularniejszych rodzajów rozgrywek należą:

• Deathmatch - rozgrywka oparta na wzajemnym eliminowaniu się graczy, kończy się w momencie, kiedy na placu boju pozostaje tylko jeden gracz - zwycięzca;
• Team Deathmatch - w rozgrywce biorą udział dwie drużyny walczące przeciwko sobie. Gra kończy się w momencie, kiedy jedna drużyna wyeliminuje wszystkich członków drugiej.
• Capture The Flag - każda z dwóch drużyn biorących udział w rozgrywce posiada swoją bazę oraz umieszczony w niej symboliczny przedmiot, najczęściej flagę. Gra polega na obronie własnej flagi oraz przejęciu flagi drużyny przeciwnej. Często, aby urozmaicić rozgrywkę, ustala się więcej niż jedną liczbę przejęć.
• Assault - uczestnicy dzielą się na dwie grupy, z których jedna broni bazy i umieszczonego w niej przedmiotu, a druga atakuje, próbując go zniszczyć lub przejąć. Po zdobyciu bazy drużyny najczęściej zamieniają się rolami. Zwycięża drużyna, której udało się utrzymać bazę najdłużej.

Korzyści wynikające uprawiania z paintballa i ASG

Mogłoby się wydawać, że paintball i ASG to klasyczna forma rozrywki i jedyne co może przynieść to siniaki i zadrapania. Jednak ze względu na swój charakter obie te dyscypliny wymagają dużej aktywności fizycznej, która doskonale wpływa na nasze funkcjonowanie nie tylko pod względem fizycznym, ale także psychicznym. Co więcej, jeśli stosujemy się do jasno określonych zasad bezpieczeństwa podczas rozgrywki i posiadamy odpowiednią odzież ochronną, nie jesteśmy narażeni na żadne niebezpieczeństwo.

Korzyści zdrowotne

Ze względu na wysoką atrakcyjność i rozrywkowy charakter zarówno paintball, jak i ASG są doskonałymi sposobami na aktywny wypoczynek, zwłaszcza w przypadku siedzącego trybu życia. Regularne uczestnictwo w rozgrywkach paintballu i ASG przynosi nam szereg korzyści zdrowotnych:

• wpływa na obniżenie masy ciała i modeluje sylwetkę;
• pozwala zredukować tkankę tłuszczową przy jednoczesnym przyroście masy mięśniowej;
• dzięki regulacji gospodarki lipidowej organizmu obniża poziom złego cholesterolu we krwi, a co za tym idzie, zapobiega chorobom układu sercowo-naczyniowego;
• pozytywnie wpływa na gospodarkę węglowodanową w organizmie, a więc ogranicza ryzyko wystąpienia cukrzycy i choroby niedokrwiennej serca, wspiera także prawidłowe funkcjonowanie trzustki;
• zwiększa zdolność do wykonywania wysiłku fizycznego, poprawiając ogólną wydolność całego organizmu;
• reguluje poziom ciśnienia tętniczego;
• pozytywnie wpływa na funkcjonowanie całego organizmu - dotlenia, poprawia nastrój, wpływa na lepszą jakość snu, postawę i wygląd sylwetki, a także znacząco podnosi odporność;
• przyspiesza metabolizm i pozytywnie wpływa na pracę układu pokarmowego.

Korzyści psychiczne

Paintball i ASG są niezwykle atrakcyjnym sposobem rekreacji dla mężczyzn. Pozwalają zrealizować atawistyczną, męską potrzebę walki i bycia wojownikiem. Dzięki temu znacznie poprawiają zarówno samoocenę, jak i samopoczucie. Są też doskonałym sposobem na redukcję napięcia, obniżenie stresu oraz frustracji, wynikających z codziennych, monotonnych obowiązków. Podczas wysiłku fizycznego wydzielają się także znaczne ilości endorfin, zwanych hormonami szczęścia. Wszystko to sprawia, że opisane dyscypliny przywracają zadowolenie z życia i zapobiegają depresji.

Dzięki kontrastowi z monotonią codziennych obowiązków, uczestnictwo w rozgrywkach paintballu czy ASD daje poczucie wolności, sprawstwa oraz możliwości działania zgodnego z indywidualnymi preferencjami.

Uprawianie paintballu lub ASG poprawia także zdolność kształtowania i utrzymywania stosunków międzyludzkich. Podczas rozgrywek poznajemy mnóstwo osób o podobnych zainteresowaniach, rozgrywki zmuszają nas także do pracy zespołowej oraz interakcji z innymi członkami grupy.

Autor: Małgorzata Nowak