Tajemnicze AMD...
Zwyrodnienie plamki żółtej, określane też jako AMD, to choroba, która atakuje strukturę oka leżącą w centralnej części siatkówki. Co istotne, schorzenie to w krajach rozwiniętych stanowi główną przyczynę pogorszenia wzroku u osób starszych.
To właśnie tajemnicza plamka żółta odpowiada za widzenie szczegółowe. Co to oznacza? Oznacza to, iż dzięki ów strukturze możemy między innymi czytać, prowadzić samochód, rozpoznawać twarze oraz oglądać telewizję.
Choroba dotyka 8% pacjentów powyżej 45 roku życia!
Badacze wciąż pracują nad odpowiedziami dotyczącymi istniejących niejasności odnośnie przyczyn powstawania choroby. Jak na razie wszelkie hipotezy nie zostały jeszcze poparte konkretnymi wynikami badań, jednakże naukowcy w przyczynach upatrują m.in.:
- procesów starzenia się narządu wzroku,
- spowolnienia procesów przemiany materii,
- wzrostu liczby wolnych rodników, które mogą uszkadzać a nawet zabijać zdrowe komórki oka.
Specjaliści przekonują też, iż istotny wpływ na rozwój AMD ma tryb życia. Wielogodzinne obcowanie z komputerem bądź telewizorem zwiększa ryzyko wystąpienia choroby, a wszystko przez wyzwalanie się wolnych rodników, które uszkadzają komórki nerwowe oka.
Poza stylem życia, który w obecnych czasach oparty jest w większości na braku ruchu, czynnikiem potęgującym zagrożenie chorobą jest dieta i sposób odżywiania.
Kiedy bowiem nasz tryb życia opiera się głównie na siedzeniu przed monitorem komputera bądź ekranem telewizora, powstające wolne rodniki atakują nasze oczy. Wówczas organizm jeszcze bardziej niż dotychczas potrzebuje wsparcia, by zwalczać owe agresywne cząsteczki, za pomocą antyoksydantów, które znaleźć możemy w odpowiednio zbilansowanej diecie. Kiedy jednak odżywiamy się produktami tłustymi i zbyt obfitymi, nie dostarczamy organizmowi tych cennych składników odżywczych, które pomogłyby zwalczyć zbyt dużą liczbę wolnych rodników.
Najbardziej zagrożeni palacze?
Najnowsze badania potwierdzają powyższą tezę, iż dieta ma znaczący wpływ na wzrost ryzyka zachorowania na AMD, tak samo jak brak ruchu, nadmierna ekspozycja na światło słoneczne i palenie papierosów. Jednakże, co istotne, u palaczy ryzyko zachorowania wzrasta aż sześciokrotnie!
Powolny i niesymetryczny rozwój choroby
Niestety w Polsce każdego roku odnotowuje się ciągły wzrost zachorowań na AMD. Co więcej lekarze przestrzegają, iż chorobę cechuje powolny, ale i niesymetryczny przebieg. Oznacza to, iż stadium zaawansowania może być różne w każdym oku, dlatego tak ważne jest jak najwcześniejsze wykrycie schorzenia.
Zwyrodnienie plamki żółtej powoduje nieodwracalne zmiany, jednakże co niezwykle istotne, są to zmiany, których dalszy rozwój może zostać opóźniony, przez zastosowanie odpowiedniego leczenia.
Niestety mimo ogromnego postępu i możliwości medycyny w opóźnianiu progresji choroby, wielu chorych wciąż zgłasza się do lekarza, kiedy jest już za późno, wówczas gdy dochodzi do utraty wzroku.
Dwie formy AMD
Choroba może występować w dwóch postaciach, a mianowicie w formie "suchej" oraz "mokrej".
Pierwsza postać należy do najczęstszych przypadków zachorowań, gdyż zapada na nią blisko 90% chorych. Do pierwszych objawów zalicza się tutaj pojawienie się zmian w obrębie siatkówki, które utrzymując się przez dłuższy czas, mogą doprowadzić do poważnego uszkodzenia wzroku, w tym do utraty zdolności prawidłowego widzenia. Na skutek tego komórki plamki żółtej ulegają degeneracji, zamazując środkowe pole widzenia.
Odmiana mokra choroby dotyka z kolei niewielkiej liczby osób, gdyż jedynie 10 – 20% pacjentów. Mimo tak niskiej zachorowalności na tę odmianę AMD, wart podkreślenia jest fakt, iż choroba w postaci "mokrej" jest szczególnie niebezpieczna, gdyż powoduje w 90% przypadków całkowitą ślepotę. Upośledzone naczynia krwionośne zaczynają wówczas rosnąć pod plamką żółtą. Ze względu na to, iż są one osłabione, dochodzi do licznych krwawień, na skutek przerwania ciągłości splotu w wyniku czego dochodzi do wycieku płynu, który uszkadza plamkę. W konsekwencji takiego stanu rzeczy powstaje tzw. tkanka bliznowata, która prowadzi do dalszej, często całkowitej utraty wzroku.
Zobacz również:
Objawy choroby
Początkowo AMD rozwija się bezobjawowo, dlatego też niezwykle trudne jest rozpoznanie choroby. Prawidłową diagnozę w tym przypadku może postawić jedynie wykwalifikowany okulista. Jednakże zdecydowana większość chorych zgłasza się do lekarza, wówczas kiedy objawy choroby są już nie tylko widoczne, ale i bardzo uciążliwe.
Pierwszym objawem schorzenia jest pogorszenie wzroku, które pacjent zaczyna odczuwać. Dalsze objawy zależą już od stopnia zaawansowania choroby, a co za tym idzie od zmian jakie zachodzą w siatkówce.
Początkowo mogą wystąpić trudności z przystosowaniem oka do zmian oświetlenia, a w dalszej kolejności dochodzi do zaburzeń widzenia w postaci rozmycia obrazu w centralnej części pola widzenia.
Rozmyciu ulegają twarze obserwowanych przez chorego osób oraz kontury przedmiotów. Coraz trudniejsze staje się także rozróżnianie kolorów.
W późniejszej fazie dochodzi do pogorszenia widzenia w warunkach nocnych. Pojawiają się też problemy z czytaniem, podczas którego pojedyncze litery wykrzywiają się, a rzędy liter ulegają wygięciu. Pacjent odczuwa znaczne pogorszenie wzroku, podczas którego nie ma już znaczenia odległość.
W zaawansowanym stadium następuje znaczne pogorszenie widzenia – proste linie się wykrzywiają, a obrazy widziane lewym i prawym okiem mogą się różnić kształtem, wielkością oraz kolorem.
Istotne jest, iż choroba ta grozi całkowitą utratą wzroku. Mimo to w większości przypadków pozostaje tzw. widzenie obwodowe, co oznacza, że chory widzi jedynie kątem oka. Jest to oznaka, iż doszło do utraty widzenia centralnego.
Jakie zatem sygnały powinny szczególnie zaniepokoić?
Należy zacząć od tego, iż powinniśmy dbać o swoje oczy i przynajmniej raz w roku zgłaszać się na badanie wzroku, a już w szczególności tyczy się to osób starszych, które ukończyły 45 rok życia.
Niezwykle istotne jest przy AMD wczesne rozpoznanie choroby, dlatego też osoby z grupy ryzyka powinny w szczególności zwracać uwagę na jakiekolwiek zauważalne zmiany w swoim wzroku.
Do objawów, które powinny wzbudzić niepokój należą zatem sytuacje, kiedy:
- proste linie wydają się być zdeformowane bądź też środek pola wydaje się być bardziej zniekształcony w porównaniu do reszty obrazu,
- w polu widzenia pojawiają się ciemne, rozmazane obszary, bądź też zamglenie w środku pola widzenia,
- zmienia się postrzeganie kolorów bądź gdy ów zdolność zanika.
Ocena dna oka podstawowym badaniem na AMD
Pierwszym badaniem, jakie wykona okulista w celu rozpoznania schorzenia będzie ocena dna oka. Zwykle badanie pozwala postawić jednoznaczną diagnozę, jednakże zdarza się, iż wyniki są wątpliwe. W tym celu stosuje się wykonanie innych badań, które pozwolą na dokładne rozpoznanie choroby i umożliwią postawienie trafnej diagnozy. Do takich badań należą między innymi:
- angiografia fluoresceinowa,
- angiografia z zielenią indocyjaninową,
- fotografia dna oka.
AMD to choroba na którą nie ma jak na razie skutecznego leku, a leczenie opiera się jedynie na opóźnieniu jej dalszego rozwoju. W tym celu stosuje się zabiegi laseroterapii oraz terapii fotodynamicznej, które swoim działaniem mogą zahamować powstawanie zmian w oku.
Laseroterapia polega na wprowadzeniu do oka skoncentrowanej wiązki światła, która dociera do zmienionej chorobowo siatkówki, powodując wypalenie nieprawidłowych naczyń krwionośnych. W ten sposób metoda ta powoduje uszczelnienie naczyń z których wycieka płyn, powodujący uszkodzenie plamki żółtej oka. Mimo iż laseroterapia wydaje się być dobrym rozwiązaniem patrząc na zalety jej działania, należy wiedzieć, iż jest to zabieg niezwykle ryzykowny, który niesie za sobą skutki uboczne. Powoduje on bowiem zniszczenie siatkówki, na skutek czego na oku powstają zbliznowacenia.
Drugą metodą, która ma na celu zahamowanie rozwoju choroby, jest terapia fotodynamiczna. Wówczas do układu naczyń krwionośnych wprowadza się aktywowany światłem lek, który dociera do siatkówki i jest aktywowany specjalnym laserem o małej energii. W ten sposób powstaje skrzep, który zamyka naczynia krwionośne. Co ważne, zabieg ten nie powoduje uszkodzeń siatkówki w porównaniu do laseroterapii. Można go również powtarzać nie częściej niż co 3 miesiące. Istotny jest również fakt, iż jak dowodzą badania metoda ta prowadzi nie tylko do zahamowania choroby, ale również do nieznacznej poprawy wzroku.
Dbaj o swoje oczy! Profilaktyka może uchronić przed chorobą!
O oczy powinniśmy dbać, tak samo jak o zęby czy ogólnie o zdrowie. Dzięki działaniom profilaktycznym można uniknąć wielu problemów ze zdrowiem w późniejszym wieku, nie tylko AMD!
Jak zatem dbać o swój narząd wzroku?
1. Poddawaj się regularnym badaniom okulistycznym.
2. Dbaj o właściwą dietę.
3. Przyjmuj preparaty witaminowo – mineralne.
4. Rzuć palenie!
5. Utrzymuj prawidłową masę ciała.
6. Spędzaj aktywnie czas.
7. Chroń oczy przed szkodliwym promieniowaniem UV.
Pamiętaj, iż tylko lekarz – okulista może rozpoznać AMD, dlatego dbaj o to, aby regularnie odwiedzać specjalistę i wykonywać rutynowe badania wzroku, zanim jeszcze pojawią się objawy choroby.
Kompleksowe badanie oczu powinno obejmować:
- badanie ostrości widzenia z bliska i daleka,
- ocenę przedniego i tylnego odcinka oka, czyli wspomniane badanie dna oka,
- pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego,
- badanie pola widzenia.
Niezwykle ważne nie tylko w zapobieganiu, ale także w leczeniu AMD jest przyjmowanie preparatów witaminowo – mineralnych. Dlaczego? Otóż, jak wykazały badania przeprowadzone przez Narodowy Instytut Chorób Oczu w USA, przyjmowanie odpowiednich dawek owych preparatów może zmniejszyć ryzyko zachorowania aż o 25%!
AMD to choroba oczu, która niewątpliwie należy do grona szczególnie niebezpiecznych. Wciąż niewiele wiadomo na temat przyczyn jej powstawania, jednakże specjaliści przestrzegają, iż skutki jakie wywołuje są nieodwracalne, dlatego tak ważna jest wczesna diagnoza tego schorzenia. Zatem pamiętaj, aby nie zaniedbywać swoich oczu!
Autor:
Sabina Maćkowicz
Komentarze do: Tajemnicze AMD...