Kiedy skóra nie toleruje już słońca

Fotonadwrażliwość, co to jest? Termin fotonadwrażliwość określa przesadną reakcję skórną w banalnym kontakcie ze słońcem. Dlatego też, jeśli wychodzisz na słońce bez żadnego szaleństwa, ale jeśli pojawia się wtedy u ciebie poważna reakcja skórna, przypominająca oparzenie słoneczne, oznacza to, że jesteś osobą fotonadwrażliwą. Ale dlaczego nią jesteś?

Dwa typy reakcji:

fototoksyczność

Fototoksyczność pojawia się, kiedy dana substancja fotouwrażliwiająca (która reaguje na światło) znajdzie się w skórze. Substancja ta (jakieś lekarstwo, jakiś kosmetyk, etc.), przekształca się pod wpływem słonecznego promieniowania ultrafiolegowego i staje się drażniąca, a nawet toksyczna dla komórek. Reakcja pochodzi więc z ataku wewnętrznego, w skórze (tworzenie się wolnych rodników, na przykład). Jest ona proporcjonalna do stężenia oraz do reaktywności danej substacji.

Poza przelotnymi oparzeniami słonecznymi (zaczerwienienia, na przykład....), skóra często też nabiera szczególnej barwy w miejscu reakcji. Możemy więc zobaczyć pojawianie się plam, mniej bądź bardziej ciemnych.

Zapalenia skóry zdarzające się w przeszłości, które wyglądają jak ogniwa łańcuszka, są tego pięknym przykładem. Takie zapalenia skóry są wywołane przez perfumy zawierające substancie fotouczulujące, jak niektóre olejki zapachowe (bergamotka, na przykład). Kiedy aplikowane są przy pomocy czubka palca, perfumy te powodują pojawianie się plam ułożonych w kształt łańcuszka wokół szyi. W naszych czasach, na szczęście, substancje odpowiedzialne za taki efekt zostały wyeliminowane z większości perfum.

fotoalergia

Fotoalergia prezentuje się raczej jako pokrzywka albo w postaci egzemy. Może ona również przybrać postać krostek. Mechanizm jest praktycznie taki sam: substancja reaktywna zaczyna działać pod wpływem promieni UV. Natomiast, w tym przypadku, reakcja nie jest miejscowa, ponieważ angażuje ona cały układ immunitarny organizmu (stąd więc swędzenia ciała oraz pokrzywka).

Inna różnica – nie ma żadnego związku między stężeniem substacji uczulającej a rozmiarem reakcji. Niewielka ilość jakiejś substancji może spowodować ogromną reakcję.

Czy wszyscy mogą na to ucierpieć? Dana substancja, która może wywołać fotonadwrażliwość, nie wywołujej jej u każdego. Niektóre osoby reagują, inne nie. Dlaczego? Nie wiadomo. Jest to prawodopodobnie kwestia indywidualnej fizjologii.

Zobacz również:

Przyczyny

Lekarstwa

Głównymi odpowiedzialnymi za pojawienie się fotonadwrażliwości są lekarstwa zażywane drogą doustną, takie jak:

- leki antyzapalne;
- środki antykoncepcyjne;
- beta-blokery (przeciwko nadciśnieniu);
- lekarstwa antycukrzycowe;
- lekarstwa przeciwtrądzikowe (Accutane, Retin-A [tretinoin]);
- leki antyhistaminowe;
- leki podawane w chemioterapii (przeciwko rakowi);
- niektóre rośliny, takie jak dziurawiec.

Produkty do zastosowania miejscowego

Produkty miejscowe również mogą spowodować nadwrażliwność na światło:

- kosmetyki, takie jak niektóre produkty przeciwzmarszczkowe (AHA);
- kremy przeciwsłoneczne (jak paradoksalnie by to nie brzmiało...);
- olejki zapachowe;
- miejscowe zastosowanie alkoholu może zaostrzyć istniejący problem.

Składniki winne w kremach przeciwsłonecznych:

- kwas para-aminobenzoesowy (lepiej znany pod akronimem PABA), który teraz został już wyeliminowany z formuł kosmetyków;

- estry PABA (Melange Tropical, Presun, etc.);
- avobenzon (Photoplex, Shade UVAGuard, etc.);
- benzofenony (Bain de Soleil, Solbar, etc.);
- cynamoniany (Bull Frog, Coppertone, etc.);
- homosalate (Copperotne, Melange Tropical, etc.);
- antranilan mentylu (Hawaiian Tropic, Neutrogena, etc.);
- 6-metylokumaryna (sztuczna molekuła używana w perfumach, w balsamach do golenia oraz w ekranach przeciwsłonecznych, ze względu na jej kokosowy zapach).

Olejki zapachowe fotouczulające:

- olejek z bergamotki;
- olejek cytrynowy;
- olejek z lawendy;
- olejek z drzewa sandałowego;
- olejek cedrowy (używany w niektórych perfumach i kosmetykach);
- olejki zapachowe ze skórek owoców cytrusowych.

Choroby:

- toczeń rumieniowaty;
- niektóre infekcje wywołane grzybami (grzybice);
- pelagra (czyli rumień lombardzki) oraz inne choroby, które powodują zanik pigmentu skóry, takie jak bielactwo, na przykład.

Starzenie się skóry może również być związane z większą liczbą przypadków fotonadwrażliwości, nawet jeśli nie możemy znaleźć dokładnej przyczyny takiego stanu rzeczy.

Co robić?

- przede wszystkim, podstawową rzeczą, jaką możemy zrobić, to po prostu unikanie słońca, jak tylko się da. No właśnie, nie zawsze jest to możliwe...
– nosić ochronne ubrania;
- nakładać bezpieczny ekran przeciwsłoneczny;
- wyeliminować winnego (lekarstwo, kosmetyk), jeśli możemy to zrobić;
- pić bardzo dużo wody, aby ułatwić eliminację substancji wywołujących nadwrażliwość na słońce;
- niektóre rośliny oczyszczające mogą również pomóc w niszczeniu winnych substancji: mniszek lekarski (popularny mlecz), kurkuma, karczoch, ostropest plamisty, łopian, żeby wymienić tylko niektóre z nich.

Przeciwko symptomom:

- zaaplikować krem antyzapalny (kortyzon, aloes);
- zaaplikować zimną wodę i leczyć jak oparzenie słoneczne;
- wziąć lek antyhistaminowy, jeśli swędzenie jest zbyt duże (uwaga, to usypia!);
- jeśli reakcja jest zbyt silna, skonsultować się z lekarzem!

Ostatnia porada

Jeśli nie masz wielkiego kontaktu ze słońcem, albo jeśli masz go niewiele, twoja skóra nie będzie produkować witaminy D, gdyż zabraknie jej właśnie stymulacji słonecznej. Ponieważ witamina ta jest niezbędna do zachowania dobrego zdrowia (kości, serca, układu krążenia), zaleca się osobom fotonadwrażliwym zażywanie suplementów witaminy D przez cały rok.