Wpływ 3 powszechnych diet na wydatek energetyczny po utracie wagi

Naukowcy przeprowadzili ostatnio badanie nad wpływem na wydatkowanie energii oraz na komponenty zespołu metabolicznego 3 rodzajów powszechnie stosowanych diet, po utracie wagi. Badacze pochylili się nad kwestią spadku wydatkowania energii w stanie spoczynku i spadku całkowitego wydatku energetycznego, które okazały się największe przy diecie niskotłuszczowej, średnie w przypadku diety opartej na produktach z niskim indeksem glikemicznym, a najmniejsze przy diecie o bardzo niskiej zawartości węglowodanów.

Wynik ten sugeruje, że dieta niskotłuszczowa może znacznie zwiększać ryzyko przytycia po początkowej utracie wagi, w porównaniu do innych diet.

Badania zostały opublikowane w czerwcowym wydaniu JAMA.

Wielu ludzi może pozbyć się zbędnych kilogramów w ciągu kilku miesięcy, ale wielu z nich ma ogromne problemy z późniejszym utrzymaniem tej wagi. Według danych pochodzących z ankiety przeprowadzonej w Stanach Zjednoczonych, National Health and Nutrition Examination Survey (1999-2006), jedynie 1 osoba na 6 otyłych i z nadwagą, jest w stanie utrzymać 10-procentowy spadek wagi przez 1 rok.

Jednym z wyjaśnień dla tak kiepskich wyników jest to, że utrata wagi powoduje biologiczne adaptacje – przede wszystkim chodzi o spadek zużywanej energii oraz wzrost głodu – które sprzyjają ponownemu przybieraniu na wadze.

Według autorów badania, wcześniejszy wpływ składu diety na wydatek energetyczny podczas utraty wagi nie został przestudiowany.

Doktor Cara B. Ebbeling, ze szpitala dziecięcego Children's Hospital Boston w Stanach Zjednoczonych, przeprowdziła więc badanie na ten temat wraz ze swoimi kolegami, aby przekonać się, jaki wpływ na utrzymanie wagi mają 3 powszechnie stosowane diety.

Pod uwagę wzięto wydatek energetyczny, horomony, a także składniki syndromu metabolicznego. Badanie było prowadzone w latach 2006 – 2010. Obserwacją objęto 21 młodych dorosłych, otyłych i z nadwagą.

Na początku, uczestnikom udało się stracić od 10% do 15% swojej wyjściowej wagi. Następnie, uczestnikom zaproponowano trzy rodzaje diet: niskotłuszczową dietę (60% energii z węglowodanów, 20% z tłuszczów oraz 20% białek; wysoki ciężar glikemiczny); dietę z niskim indeksem glikemicznym (40% kalorii z węglowodanów, 40% z tłuszczu, 20% z protein; umiarkowany ciężar glikemiczny); dietę bardzo nisko węglowodanową (10% energii z węglowodanów, 60% z tłuszczu, 30% z protein; niski ciężar glikemiczny).

Uczestnicy stosowali te diety w przypadkowym porządku, każdą przez 4 tygodnie.

Podstawowym mierzonym wynikiem był wydatek energetyczny w stanie spoczynku (REE, resting energy expenditure), a także całkowity wydatek energetyczny (TEE, total energy expenditure) oraz poziomy hormonów i poziomy elementów składowych zespołu metabolicznego.

Badacze stwierdzili, ze wydatek energetyczny po utracie wagi był znacząco inny dla wszystkich trzech diet. Co więcej, poziomy hormonów oraz składników zespołu metabolicznego również się zmieniały w zależności od diety.

Naukowcy przyjrzeli się między innymi leptynie, kortyzolowi, insulinie, lipoproteinom, trójglicerydom, cholesterolowi LDL, proteinie C-reaktywnej.

- Rezultaty naszego badania podważają pojęcie, że kaloria jest kalorią z metabolicznej perspektywy - piszą autorzy artykułu. - Wydatek energetyczny w stanie spoczynku różnił się średnio o 300 kalorii na dzień między dwoma zastosowanymi przez nas dietami (bardzo niskowęglowodanowa oraz wysokotłuszczowa) – efekt ten odpowiada ilości energii zazwyczaj spalanej w ciągu jednej godziny umiarkowanie intensywnej fizycznej aktywności.

Odkrycia te sugerują, że strategia zmierzająca do zredukowania ciężaru glikemicznego, a nie tłuszczu w diecie, może być korzystniejsza dla utrzymania utraconej wagi, a także dla zachowania zdrowia sercowo-naczyniowego.

- W ostatecznym rozrachunku - podsumowują amerykańscy naukowcy - skuteczna utrata wagi wymaga zmian behawioralnych oraz środowiskowych. Ale takie interwencje będą najbardziej skuteczne, jeżeli będą promować również diety, które zapobiegną niekorzystnym zmianom biologicznym towarzyszącym utracie wagi (stały głód, mniejsze spalanie energii) - podsumowują badacze.