Po udarze mózgu, twarze jej rodziny wyglądały „brzydko”

Pewna Holenderka, która dochodziła do siebie po udarze mózgu, miała bardzo dziwne reakcje, kiedy widziała członków swojej rodziny. Albowiem, twarze jej najbliższych wydawały jej się dziwne, obce... a nawet odrażające. Ale w tym samym czasie, twarze obcych ludzi były dla niej jak najbardziej normalne.

W rzeczywistości, miała ona o wiele mniej problemów z rozpoznawaniem twarzy obcych osób oraz celebrytów, niż twarzy jej własnej rodziny. Dlaczego tak się działo? Na to fascynujące pytanie próbuje odpowiedzieć artykuł zamieszczony w naukowym przeglądzie Neurocase.

Zacznijmy więc od początku. Kobieta, określana skrótem JS, trafiła do szpitala po ischemicznym udarze mózgu. Nie była ona w stanie rozpoznać swojej córki, z którą miała stały kontakt. Ale, sześćdziesięciodwuletnia kobieta natychmiast rozpoznała drugą córkę, której nie widziała od ośmiu lat.

Kiedy odwiedziły ją wnuki, nie pozwoliła im siąść u siebie na kolanach, ponieważ uznała, że wyglądają one odrażająco. Oczywiście, JS była bardzo zawstydzona swoimi reakcjami, mówi doktor Joost Heutink, główny autor tego studium przypadku.

Kiedy tylko ustaliliśmy, że nasza pacjentka ma problemy z rozpoznawaniem twarzy, poinformowaliśmy rodzinę, że zaburzenia percepcji nie pozwalają jej na rozpoznawanie ludzi, których kocha, wyjaśnia specjalista.

W czasie badań neurologicznych, JS dano zadanie na rozpoznawanie twarzy: serię zdjęć jej bliskiej rodziny, zdjęcia sław, a także zdjęcia nieznajomych ludzi. Zapytano ją kogo rozpoznaje.

Kobieta prawidłowo rozpoznała 96% obcych twarzy, a także zidentyfikowała celebrytów, niezależnie od tego, czy chodziło o Elvisa, Alberta Einsteina, Julię Roberts... w 76%. Kiedy pokazano jej zdjęcia Osamy Bin Ladena i Adolfa Hitlera, JS powiedziała, że były to zdjęcia „żałosnych postaci, które powinny były zrobić więcej wysiłku, aby wyglądać jak prawdziwi ludzie”.

Znacznie gorzej radziła sobie natomiast z rozpoznawaniem przyjaciół i rodziny: szło jej to o wiele wolniej i poprawnie rozpoznała ludzi jedynie w 49%. JS uznawała, że twarze jej rodziny są dysproporcjonalne, a jej własne wnuki ohydne, otyłe i ekstremalnie opalone.

Widziałem już setki przypadków takich zaburzeń percepcji po udarze w tylnych regionach mózgu, jak mówi doktor Joost Heutink, profesor klinicznej neuropsychologii na uniwersytecie University of Groningen w Holandii. Widziałem wiele problemów z rozpoznawaniem twarzy. Ale nigdy jeszcze nie widziałem czegoś takiego jak to.

Jest to ekstremalnie rzadki przypadek. A dlaczego do niego doszło? Jak wyjaśnia doktor Joost Heutink, może chodzić o łagodną prozopometamorfopsję. Prozopometamorfopsja odnosi się do trudności z rozpoznawaniem twarzy, ponieważ zdają się one wykrzywione albo uszkodzone w jakiś sposób.

Profesor Joost Heutink podejrzewa, że strefy mózgu jego pacjentki uszkodzone przez udar sprawiały, że ciężko jej było interpretować informacje na temat tożsamości twarzy wraz z ich emocjonalnym kontekstem i znaczeniem. W rezultacie, jej problemy zdawały się być ograniczone jedynie do najbliższej rodziny oraz innych emocjonalnie jej bliskich osób w jej życiu. Być może to wyjaśnia jej reakcję na zdjęcie Hitlera i Bin Ladena.

Dodatkowo, JS miała problemy z rozpoznawaniem ekspresji emocji na podstawie twarzy. Kobieta w dalszym ciągu zresztą ma problemy z rozpoznawaniem twarzy, ale nauczono ją radzić z tym sobie.

Uczymy naszych pacjentów w jaki sposób mogą rozpoznawać ludzi na podstawie specyficznych szczegółów, takich jak postura, włosy, głos, ubrania, wyjaśnia profesor Joost Heutink. Badacze ci również przszkolili rodzinę swojej pacjentki, aby ci dzwonili do niej, na chwilę przed tym, zanim przyjdą do jej domu. W ten sposób, JS wie dokładnie, kto zaraz stanie przed jej drzwiami.

Jak na tę chwilę, działa za każdym razem.