Jak postępować w przypadku złamań? Pierwsza pomoc!

Złamania to jedne z najczęstszych uszkodzeń naszego ciała, które wymagają wizyty w gabinecie lekarskim. Są to bardzo bolesne urazy. Dzielą się na otwarte i zamknięte. Poznaj zasady pierwszej pomocy w przypadku złamań oraz jakie są ich objawy i przyczyny!

Najczęstsze przyczyny złamań

Najczęstszą przyczyną złamań i uszkodzeń kości są nieszczęśliwe wypadki. Uraz może nastąpić przy upadku, potknięciu, poślizgnięciu się bądź przy złym stanięciu na stopę. Może się to zdarzyć wszędzie, niespodziewanie i szybko przy odrobinie nieuwagi.

Na złamania narażone są również osoby uprawiające sport. Szczególnie te, które są początkujące. Gdy nasze ciało jest nieprzyzwyczajone do wysiłku możemy nie wyczuć chwili, gdy obciążenie kości jest zbyt duże i może dojść do naruszenia ich struktury. Jazda na deskorolce, akrobatyka czy inne dyscypliny, gdzie występuje ryzyko upadku są często powodem wystąpienia urazów kości.

Ryzyko złamań zwiększa się podczas wykonywania nie których zawodów, np. pracy na budowie. Narażamy się wtedy nie tylko na złamania, ale także na zmiażdżenia.

W grupie ryzyka znajdują się także osoby starsze (starzenie się kości) oraz dzieci (ze względu na dużą aktywność fizyczną). Chorzy na osteoporozę – chorobę kości - są grupą szczególnie podatną na złamania.

Objawy złamania

Objawy złamania są różne w zależności od umiejscowienia i czynności danej kości, siły przyczepiających się do niej mięśni, typu złamania oraz rozległości szkód w tkankach miękkich. Pierwszym objawem zawsze jest bardzo silny, nieustępujący ból, który może się nasilać podczas ucisku miejsca urazu oraz przy każdej próbie wykonania ruchu. Podczas złamania często słychać charakterystyczny trzask łamanej kości. Po około 2 minutach pojawia się obrzęk, występuje puchnięcie i sinienie. Może pojawić się mrowienie i drętwienie w kończynie oraz zanik tętna poniżej złamania. Nienaturalny kształt kończyn czy wybrzuszenie w miejscu urazu także wskazuje na złamanie. Często objawem jest trzeszczenie i tarcie odłamów kostnych.

Zobacz również:

Pierwsza pomoc

W przypadku podejrzenia jakiegokolwiek złamania bezzwłocznie powinno się skontaktować z lekarzem lub wezwać pogotowie ratunkowe. Na ogół konieczne jest założenie gipsu lub szyny. To jaki rodzaj pierwszej pomocy należy zastosować zależy od miejsca urazu.

Złamania kończyn

Najważniejsze jest to, by koniecznie unikać poruszania kończyną! Należy unieruchomić uszkodzony odcinek, by nie był narażony na dalsze urazy.

Kończynę górną najłatwiej jest unieruchomić poprzez podwieszenie na chuście trójkątnej lub zawieszeniu na szyi za pomocą bandaża. Gdy złamana jest kość przedramienia należy sięgnąć po krótką szynę sięgającą od stawu łokciowego do palców.

W przypadku uszkodzenia kości udowej należy unieruchomić całą nogę – od biodra do kostki. Gdy wystąpi złamanie goleni unieruchamianie rozpoczynamy powyżej kolana, a kończymy na pięcie. Szynę należy obwiązać opaskami gazowymi lub elastycznymi.

Po unieruchomieniu zranionej kończyny należy położyć ją nieco ponad poziomem serca. Zmniejszy to szybkość narastania obrzęku. Pomoże w tym również okładanie kończyny lodem.

Gdy wystąpi krwawienie należy zatamować je, naciskając na ranę przez sterylny bandaż lub czysty materiał. Poszkodowanego należy również przewieźć do szpitala lub wezwać pogotowie na miejsce wypadku.

Złamania kręgosłupa

Pamiętajmy: poszkodowanego z urazem kręgosłupa nie powinno się ruszać! Gdy występuje jednak konieczność przeniesienia go z miejsca wypadku należy delikatne przesunąć go na prowizoryczne nosze. W żadnym wypadku nie wolno unosić poszkodowanego za barki i biodra lub głowę i biodra – grozi to powiększeniem się urazu! Gdy występuje konieczność przeniesienia chorego na inne nosze powinno być to zrobione przez kilka osób podtrzymujących chorego pod głowę, kark, klatkę piersiową, okolicę lędźwiową, miednicę i uda. Jak najszybciej należy wezwać pogotowie ratunkowe! Dalsze poczynania należą do lekarza.

Złamania miednicy

Należy zdawać sobie sprawę, z tego że urazy miednicy grożą uszkodzeniem narządów takich jak pęcherz, nerki czy jelita. Pierwszą pomoc należy rozpocząć od opróżnienia pęcherza moczowego, aby uniknąć uszkodzenia go przez odłamy kostne. Cewnik należy pozostawić na dłuższy czas, gdy mocz zabarwiony jest krwią lub uzyskanie go jest możliwe tylko w małej ilości. Poszkodowanego należy położyć na noszach, podłożyć mu pod kolana zwinięty koc i przewieźć go do szpitala lub wezwać pogotowie ratunkowe.

Złamania żeber

Pogorszenie wentylacji płuc może wystąpić w parze z silnym bólem, krwotokiem lub uszkodzeniem miąższu płuca w wyniku wystąpienia złamania nawet jednego żebra. W przypadku podejrzenia pojawienia się tego urazu należy założyć opaskę ściskającą klatkę piersiową na poziomie złamania. Można użyć bandaża elastycznego lub opaski gazowej.

Złamania mogą grozić poważnymi schorzeniami, np. przemieszczaniem się kości, które często powodują urazy innych narządów! Ważna jest szybka i profesjonalna pomoc w celu uniknięcia powikłań. Warto zadbać o poinformowanie naszych bliskich na temat tego jak postępować w przypadku złamań.

Autor:

Anna Pająk