Pierwsza pomoc przy zatruciach

Choć możemy nie zdawać sobie z tego sprawy, co chwilę jesteśmy na zatrucie się jakimś środkiem. Tylko w naszym domu można znaleźć przynajmniej 5 środków trujących. Co więc robić w chwili, gdy jest już za późno i my sami lub ktoś z naszych bliskich albo spotkanych przypadkowo osób jest w stanie wskazującym, że w jego organizmie jest obecna substancja trująca?

Trucizna (toksyna) to substancja, która po wniknięciu do organizmu w dostatecznej ilości, powoduje trwałe lub przemijające uszkodzenie. Istnieją różne drogi zatrucia – połknięcie, wchłonięcie przez drogi oddechowe, zaabsorbowanie przez skórę, wstrzyknięcie lub „wkroplenie” do oka. Tak jak różna jest droga zatrucia, tak samo różny jest sposób postępowania w celu udzielenia pierwszej pomocy.

Zatrucia środkami chemicznymi

W przypadku gdy trujący środek chemiczny (np. wybielacz, rozpuszczalnik, klej) znajduje się na skórze, należy zmyć go z jej powierzchni dużą ilością wody. Przy tym należy pamiętać, by chronić się przed ponownym kontaktem ze środkiem, a także ze skażona wodą.

Jeśli natomiast doszło do połknięcia trucizny, pierwszą rzeczą, jaką należy zrobić, jest skontrolowanie i – w razie czego – oczyszczenie dróg oddechowych. Gdyby poszkodowany nie oddychał, trzeba zbadać tętno i przygotować się do reanimacji, a w czasie jej trwania pamiętać o stosowaniu plastikowej maseczki ochronnej. Potem osobę zatrutą należy ułożyć w pozycji ustalonej bocznej, by uniknąć zachłyśnięcia się wymiocinami. Jeżeli usta tej osoby, także uległy poparzeniu, powinno się podawać jej często, małymi łykami zimną wodę lub mleko.

Zatrucia lekami

Zatrucia lekami mogą być spowodowane przypadkowym lub celowym ich przedawkowaniem, a także wynikać z ciągłego ich nadużywania. Objawy różnią się od rodzaju przyjętej substancji. Postępowanie jednak winno być zawsze takie same. Pierwszy krok to skontrolowanie, a także oczyszczenie (jeśli trzeba) dróg oddechowych. Gdyby poszkodowany był nieprzytomny, należy sprawdzić także oddech i tętno. Następnie trzeba ułożyć do w pozycji bocznej ustalonych i w żadnym wypadku nie wywoływać wymiocin, gdyż nie tylko z reguły są nieskuteczne, ale mogą też zaszkodzić. Po ułożeniu poszkodowanego pozostaje już tylko zadzwonić po pogotowie ratunkowe i czekać na fachowa pomoc.

Zobacz również:

Zatrucia przemysłowe

Zatrucia przemysłowe mogą wystąpić w miejscu pracy jako następstwo przeciekania lub niesprawności instalacji chemicznej lub jako skutek poważniejszego wypadku. Większość wypadków powodowana jest przez gazy trujące. Częste są też poparzenia chemiczne.

W przypadku, gdy poszkodowany wchłonął trujące gazy, należy jak najszybciej przenieść go w miejsce, gdzie będzie miał dostęp do świeżego powietrza. Koniecznie jest wezwanie karetki. Jeśli na miejscu znajduje się osoba, która potrafi podać tlen, powinna to zrobić. W razie, gdyby poszkodowany był nieprzytomny należy zbadać oddech i tętno, w razie czego przystąpić do reanimacji. Konieczna jest pozycja boczna ustalona.

Jeśli substancja chemiczna znajduje się na skórze, należy postępować jak w przypadku zwykłego zatrucia środkami chemicznymi.

Zatrucie alkoholem

Choć alkohol to substancja, którą spotkać można w każdym sklepie spożywczym, on również może stać się niebezpieczną trucizną. W przypadku zbyt długiego odurzania się, albo wypicia naraz zbyt dużej ilości płynu, mogą wystąpić objawy zagrażające życiu.

Pierwszą rzeczą, jakie należy zrobić, to zbadać poziom reakcji poszkodowanego. Jeśli w ogóle nie reaguje, następny krok to kontrola oddechu i tętna, w razie czego przystąpienie do reanimacji. Decyzja o wezwania karetki należy do osoby pomagającej poszkodowanemu. W chwili, gdy będzie z nim bardzo źle, trzeba ułożyć go w pozycji bocznej ustalonej, a także zadzwonić do odpowiednią pomoc. Poszkodowanego należy chronić przed zimnem, dlatego najlepiej izolować go od ziemi i okryć jakimś płaszczem.

Rośliny trujące

Na naszych terenach rośnie stosunkowo niewiele roślin trujących. Mogą one jednak spowodować poważna chorobę. Najbardziej popularnymi roślinami trującymi są grzyby, a pośród nich – muchomor sromotnikowy.

Pierwsze kroki w przypadku zjedzenia trującej rośliny są podobne do kroków czynionych przy pozostałych zatruciach – kontrola przytomności, oddechu i tętna poszkodowanego, przygotowanie się na wypadek reanimacji. Obowiązuje także pozycja boczna ustalona, by uniknąć udławienia się wymiocinami. By ułatwić odpowiednim służbom leczenie chorego, należy zidentyfikować roślinę i określić, jaka część została zjedzona. Warto też zabezpieczyć jej kawałek oraz próbki wymiocin i posłać z poszkodowanym do szpitala.

Zatrucia pokarmowe

Zatrucie pokarmowe to chyba najlżejsze z wszystkich rodzajów zatruć. Może wystąpić wskutek zjedzenia żywności zanieczyszczonej bakteriami lub toksynami wytworzonymi przez bakterie.

Aby pomóc poszkodowanemu, należy pomóc mu położyć się i odpoczywać. Niezbędna jest pomoc lekarza, a także podawanie dużej ilości płynów. Choremu można dać także miskę w przypadku wymiocin.

Przede wszystkim – fachowa pomoc

Trzeba pamiętać, że porady tutaj udzielone to tylko wskazówki dotyczące pierwszej pomocy. W przypadku każdego zatrucia niezbędna jest profesjonalne pomoc i konsultacja lekarska. Zatrucie może być bowiem groźne nie tylko dla zdrowia, ale również dla życia poszkodowanego.

Autor:

Angelika Szkuta