Testosteron u kobiet

Poziom testosteronu zmienia się u kobiet wraz z wiekiem lub zmianami, przez które organizm przechodzi. Prawidłową równowagę hormonalną gwarantuje obecność zarówno estrogenów, jak i androgenów, czyli męskich hormonów płciowych. Jednak w sytuacji, gdy ta delikatna równowaga zostaje zachwiana, mogą pojawić się dolegliwości, które leczy się farmakologicznie.

Testosteron u kobiet jest produkowany przede wszystkim przez jajniki i nadnercza. Organizm ma również zdolność przemiany innych hormonów (androsetendion i DHEA) w testosteron, co z kolei powoduje wzrost jego stężenia w krwi obwodowej. Wahania poziomu testosteronu są naturalnym zjawiskiem i tylko w niektórych przypadkach powinny być powodem do niepokoju.

Czynniki wpływające na poziom testosteronu u kobiet

U młodych kobiet poziom testosteronu jest zazwyczaj stały, pod warunkiem, że w gospodarka hormonalna nie została zaburzona. Delikatny wzrost hormonu pojawia się jednak w okresie okołoowulacyjnym.

Poziom testosteronu u kobiet a wiek

Wraz z wiekiem poziom testosteronu u kobiet rośnie, a u mężczyzn maleje. Prawidłowy poziom tego hormonu u młodych kobiet waha się między 0,7 a 3,0 nmol/l i jest średnio dziesięć razy mniejszy niż u mężczyzn w tym samym przedziale wiekowym. Ta zależność się zmienia i u kobiet w wieku sześćdziesięciu lat poziom testosteronu jest niejednokrotnie wyższy niż u sześćdziesięcioletnich mężczyzn.

Nadwaga i ciąża a poziom testosteronu

Także wzrost lub spadek masy ciała ma wpływ na poziom testosteronu. Nie jest to zasadą, ale kobiety cierpiące na nadwagę lub otyłość mogą mieć więcej testosteronu niż osoby o prawidłowej wadze ciała.

W czasie ciąży podwyższony poziom testosteronu nie powinien być powodem do niepokoju, tym bardziej, jeśli matka spodziewa się chłopca. Jednak zbyt wysoki poziom tego hormonu utrudnia zajście w ciążę, ponieważ jest jedną z przyczyn zaniku owulacji u kobiet.

Objawy zbyt wysokiego poziomu testosteronu u kobiet

Zbyt wysokie stężenie testosteronu we krwi powoduje wiele zmian psychofizycznych. Przyczynia się między innymi do powstawania zaburzeń miesiączkowania, maskulinizacji, pojawienia się łysienia androgenowego i problemów z cerą, a także zmniejszenia odporności organizmu i zwiększeniu skłonności do agresji i dominacji.

Utrzymujący się wysoki poziom testosteronu sprzyja rozwojowi takich chorób jak cukrzyca, rak piersi i choroby serca. Testosteron powoduje przyrost tkanki mięśniowej, jednak w niektórych przypadkach odpowiada za tycie, ponieważ obniża wrażliwość komórek ciała na insulinę.

Maskulinizacja jako skutek zbyt wysokiego poziomu testosteronu u kobiet

Hiperandrogenizm pojawia się, gdy organizm kobiety produkuje zbyt wiele męskich hormonów. Przyczyn wymienia się kilka, zaliczając do nich zaburzenia podwzgórzowo-przysadkowe, niewydolność nadnerczy, przedwczesne wygaśnięcie czynności jajnika, terapię glukokortykoidową i estrogenową.

Hiperandrogenizm jako skutek zbyt wysokiego poziomu testosteronu u kobiet

W efekcie zbyt dużej ilości androgenów zaczyna pojawiać się maskulinizacja, która polega na zmianach w fizycznym wyglądzie kobiety. Jej objawami są między innymi hirsutyzm (nadmierne owłosienie typu męskiego), trądzik, łysienie typu męskiego, obniżenie tonu głosu i zmiany psychiczne (stany depresyjne).

Hirsutyzm jako skutek zbyt wysokiego poziomu testosteronu u kobiet

Hirsutyzm dotyka około 5-10 procent kobiet. Pojawiające się owłosienie w okolicy brody, górnej wargi, klatki piersiowej, karku czy brzucha jest przyczyną zbyt dużej produkcji androgenów. Jednak pojedyncze ciemne włoski w tych miejscach nie świadczą o chorobie i nie wymagają leczenia farmkologicznego.

Leczenie objawów zbyt wysokiego poziomu testosteronu u kobiet

Przed przystąpieniem do leczenia widocznych objawów koniecznie należy wykonać odpowiednie badania hormonalne, które wykluczą lub potwierdzą ich przyczynę. Istnieje szansa, że gospodarka hormonalna znajduje się w równowadze, a takie objawy jak nadmierne owłosienie będzie można usunąć zabiegami kosmetycznymi.

Jednak w przypadku stwierdzenia hiperandrogenizmu konieczne jest włączenie leczenia preparatami zawierającymi odpowiednią dawkę estrogenów.

Autor: Barbara Olszar