Rozszerzanie diety niemowlaka

Rozszerzanie diety niemowlaka to bardzo ważny etap w żywieniu dziecka. Do 6 miesiąca malec powinien być karmiony wyłącznie mlekiem matki, potem należy rozpocząć rozszerzanie diety niemowlaka o kolejne produkty. W przypadku dziecka karmionego z butelki mlekiem modyfikowanym - rozszerzanie diety niemowlaka można rozpocząć już w 5 miesiącu.

Rozszerzanie diety niemowlaka nie powinno być jednak wprowadzane na siłę - schematy żywienia są wskazówkami do jakich powinno się stosować, a nie listą sztywnych reguł, których należy bezwzględnie przestrzegać. Rozszerzanie diety niemowlaka musi być dostosowanie przede wszystkim do stopnia rozwoju dziecka.

Kiedy rozpocząć rozszerzanie diety niemowlaka

Karmienie mlekiem a rozszerzanie diety niemowlaka

Zarówno WHO (Światowa Organizacja Zdrowia), jak i AAP (Amerykańska Akademia Pediatrii) zalecają, aby dzieci w ciągu pierwszych 6 miesięcy karmić wyłącznie naturalnym mlekiem. Pokarm otrzymywany od matki jest w stanie dostarczyć niemowlakowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych. Skład mleka wytwarzanego podczas okresu laktacji zmienia się tak, aby w jak największym stopniu dopasować się do aktualnych potrzeb dziecka.

Choć rozszerzanie diety o kolejne pokarmy powinno rozpocząć się od 6 miesiąca życia, to jednak w ciągu całego pierwszego roku podstawą żywienia dziecka powinno być naturalne mleko matki. Jeżeli dziecko jest karmione tylko mlekiem modyfikowanym pierwsze dodatkowe produkty wprowadzamy wcześniej, w 5 miesiącu życia.

Rozszerzanie diety niemowlaka - kiedy dziecko jest gotowe

Mimo istnienia ogólnych wytycznych, wprowadzając nowe pokarmy w diecie malca nie powinniśmy się kierować wyłącznie wiekiem dziecka, a stopniem jego rozwoju. Nieraz może okazać się, że wprowadzenie nowych pokarmów będzie możliwe dopiero w 8 miesiącu życia dziecka i będzie to sytuacja normalna.

Niemowlak jest gotowy na wprowadzenie nowych pokarmów przede wszystkim, jeżeli jest w stanie samodzielnie siedzieć bez podparcia (lub z lekkim podparciem), potrafi żuć i nie jest u niego zauważalny odruch wymiotny. Błędem jest, jeżeli nowe pokarmy będą wprowadzane na siłę. Malec sam musi wmieć ochotę na jedzenie i wykazywać nim zainteresowanie. Kiedy zauważymy, że dziecko wypycha z powrotem pokarm z ust i ma trudności z przeżuwaniem to oznacza, że jeszcze nie nadszedł czas na zmiany w żywieniu.

W jaki sposób rozpocząć rozszerzanie diety niemowlaka

Wprowadzanie nowego jedzenia nie powinno być sytuacją, która zestresuje dziecko. Nic nie należy robić na siłę. Jeżeli pierwsza próba się nie powiedzie, należy spróbować za jakiś czas. Sukcesem będzie, jeżeli malec w ogóle zechce wziąć nowy pokarm do ust i nie zareaguje płaczem - nie nastawiajmy się, że niemowlak od razu zje cały przygotowany mu posiłek.

Najlepiej znaleźć taki moment na podanie nowego pokarmu, w którym dziecko jest w dobrym nastroju - łatwiej będzie mu wtedy zaakceptować jedzeniowe rewolucje. Poza tym niemowlak nie może być chory - ogólne osłabienie, katar i inne dolegliwości nie nastrajają dziecka na wdrażanie zmian.

Dobrze też, aby dziecko nie było bardzo głodne - rozdrażnione i płaczliwe nie będzie miało cierpliwości na zabawę z jedzeniem o innej konsystencji i smaku. Pierwszy nowy pokarm powinien być wprowadzony raczej jako dodatek. Niemowlak lepiej zareaguje na żywieniowe zmiany, jeżeli zaspokoi pierwszy głód mlekiem, a nowinka jedzeniowa będzie tylko uzupełnieniem posiłku.

Rozszerzanie diety niemowlaka - jakie produkty i w jakiej kolejności

Rozszerzanie diety niemowlaka - warzywa i owoce

Na początku należy sięgnąć po produkty, które najrzadziej wywołują reakcję alergiczne u dziecka i są lekko strawne - może to być marchewka, ziemniak, dynia, jabłko czy banan. Dobrą zasada jest podawanie najpierw warzyw - jeżeli niemowlak najpierw spróbuje słodkich owoców, może mieć później problem z zaakceptowaniem innych smaków. Dzieci, które są szybko przyzwyczajane do smaku warzyw, nie mają problemów z ich jedzeniem w wieku późniejszym.

Do posiłków warto dodawać niewielkie ilości tłuszczy (masło, oliwa z oliwek, bezerukowy olej rzepakowy), gdyż ułatwiają one przyswajanie witamin rozpuszczalnym w tłuszczach. W pierwszym miesiącu rozszerzania diety nie podaje się zup na wywarze mięsnym, gdyż ma on silne właściwości alergizujące.

Warzywa wprowadzamy najpierw pojedynczo, aby dziecko nauczyło się rozpoznawać konkretne smaki, później dopiero możemy podawać jarzynowe mieszkanki. Jeżeli dziecko akceptuje już smak warzyw, wprowadzamy owoce. Dzienna porcja przecieru owocowego (np. jabłkowego czy jagodowego) nie powinna przekraczać 150 gramów.

Rozszerzanie diety niemowlaka - mięso

Dość szybko (6 miesiąc w przypadku dzieci karmionych sztucznym mlekiem i 7 miesiąc w przypadku karmienia naturalnego) należy podjąć próbę wprowadzenia posiłków zawierających chude ugotowane mięso np. indyka, kurczaka czy królika. Mięso to ważny element diety niemowlaka, gdyż stanowi niezbędne źródło żelaza.

Rozszerzanie diety niemowlaka - zboża i gluten

Należy także zadbać o wprowadzanie produktów zbożowych takich jak kaszka kukurydziana czy ryż. Produkty glutenowe (w postaci kleików zbożowych czy kaszek glutenowych) powinno wprowadzać się od około 6 miesiąca życia stopniowo - codziennie po pół łyżeczki - uważnie obserwując reakcje organizmu dziecka pod kątem ewentualnej alergii. Około 10 miesiąca można podawać produkty glutenowe w postaci bardziej stałej np. biszkopty czy pieczywo.

Rozszerzanie diety niemowlaka - ryby

Zgodnie z nowymi zaleceniami ryby można podawać niemowlakowi najwcześniej w 7 miesiącu. Najlepiej wybrać dorsza lub solę i podawać je w postaci ugotowanej i zmiksowanej z warzywami raz lub dwa razy w tygodniu. Ryby są cennym źródłem witamin A, D, E oraz kwasów omega-3, więc nie należy z nich rezygnować.

Rozszerzanie diety niemowlaka - nabiał

W 11-12 miesiącu wprowadzamy produkty mleczne w postaci najpierw mleka modyfikowanego, jogurtów (najlepiej bez cukru i konserwantów) czy twarożku, a później w postaci sera żółtego. Maluch może także parę razy w tygodniu zjeść całe ugotowane jajko lub jajecznicę przyrządzoną na parze.

Rozszerzanie diety niemowlaka - alergeny

Produkty silnie alergizujące, takie jak miód, orzechy włoskie, orzechy laskowe oraz cytrusy podajemy najwcześniej w 13 miesiącu życia.

Rozszerzanie diety niemowlaka - jak przygotowywać posiłki

W 5-6 miesiącu życia posiłki najlepiej podawać w postaci dobrze zmiksowanej papki. Miedzy 7 a 9 miesiącem pokarmy powinny być lekko rozdrabiane np. widelcem lub drobno posiekane. Po 10 miesiącu, aby dziecko rozwijało umiejętność żucia i gryzienia, podawać należy posiłki o bogatszej fakturze np. większe kawałki ugotowanego mięsa czy spore kawałki owoców.

Posiłki podajemy w temperaturze pokojowej. Niemowlak sam powinien zdecydować ile zje i czy w ogóle zje nowy posiłek. Najlepiej zaczynać od kilku łyżek dziennie i stopniowo zwiększać ilość nowego jedzenia w codziennym jadłospisie malca.

Ważne, aby posiłki były przygotowywane z produktów ze sprawdzonego źródła, najlepiej z ekologicznych upraw i hodowli. Muszą też być świeże. Jeżeli zrobiliśmy np. za dużą porcję zupy, resztę należy zamrozić lub zawekować.

W początkowych miesiącach rozszerzania diety niemowlaka nie używamy soli, cukru i żadnych innych przypraw.

Autor: Iwona Kopaczek