Czym są zmiany adaptacyjne u dziecka?
Adaptacja dzieci w przedszkolu dotyczy dzieci, które rozpoczynają edukację przedszkolną. Mają zaledwie trzy lata i stoi przed nimi nie lada wyzwanie – muszą dostosować się do nowych warunków. Adaptacja to proces, który umożliwia uzyskanie równowagi między potrzebami, a warunkami otoczenia.
Większość dzieci niechętnie idzie do przedszkola. Jest to miejsce nowe, obce, nie ma mamy, taty. Środowisko jest zupełnie inne i nieznane. Dziecko nie wie, czego powinno się spodziewać po nowych kolegach i koleżankach. Nic dziwnego, że się boi.
Wejście do nowego środowiska wiąże się często z całkowitą zmianą przyzwyczajeń. Do tej pory większość swojego czasu dziecko spędzało z rodzicami, a teraz zostaje wrzucone na głęboką wodę. Przy matce czuło się bezpiecznie i pewnie, a teraz będzie musiało nauczyć się funkcjonować w społeczeństwie, gdzie nie jest oczkiem w głowie rodziców.
Proces adaptacyjny odbija się na całym organizmie małego człowieka. Najważniejsze znaczenie ma sfera biologiczna, emocjonalno-społeczna i poznawcza. Za wszystkie te procesy odpowiedzialny jest ośrodkowy układ nerwowy. U trzyletniego dziecka jest jeszcze nie do końca wykształcony, słaby i delikatny. Dziecko nie radzi sobie z odbieraniem różnorodnych bodźców, ma problemy z ograniczeniami i męczy je jednostajny wysiłek. Pierwsze dni w przedszkolu to test dla układu nerwowego. Właśnie wtedy dziecko poddawane jest zadaniom, które w większości przypadków go przerastają. Następują duże zmiany w sposobie i stopniu zaspokajania potrzeb dziecka.
Dziecko idące do przedszkola radzi sobie z czynnościami fizjologicznymi i higienicznymi z niewielką pomocą osób dorosłych. Umiejętności te nie są jeszcze na tyle utrwalone, aby całkowicie zaufać dziecku. Zmiana środowiska nie działa na korzyść w wykonywaniu tych zadań. Dziecko nie zna warunków życia grupowego i sposobu zaspokajania potrzeb w nowej sytuacji. Daje to uczucie niepewności i sprawia, że powstaje zdenerwowanie i napięcie.
Zobacz również:
- O czym powinni pamiętać rodzice dbając o zdrowie dzieci?
- Mamo! Daj łyka! Czy powinniśmy pozwalać dzieciom na próbowanie alkoholu?
- Jak zorganizować życie rodzinne i wychować dzieci w zdrowej atmosferze?
- Jak wychować jedynaka?
- Uczymy przez zabawę!
- Kochać czy zawstydzać, czyli jak wychować szczęśliwe dziecko?
- Jak przeżyć bunt dwulatka?
- Świat w oczach pięciolatka – rozwój fizyczny, emocjonalny i psychiczny dziecka
Dziecko w tym wieku ma problem z porozumiewaniem się, a porozumiewanie się w nowym środowisku jest rzeczą niezbędną. Ten fakt także wpływa negatywnie na samopoczucie dziecka i potęguje strach. Mały człowiek ma też problem z określeniem upływu czasu. Dziecko nie rozumie co to znaczy „za chwilę”, albo „później”.
Główną rolę w rozwoju dziecka pełni sfera emocjonalna. Rozwój, czyli inaczej proces przystosowawczy małego dziecka, odbywa się poprzez zaspokajanie potrzeb dziecka. W pierwszej kolejności silna więź z matką zaspokaja potrzebę bezpieczeństwa. Dziecko z zaspokojoną potrzebą bezpieczeństwa jest w stanie się uczyć i poznawać otaczający go świat. Każda nowa sytuacja, każdy nawet najmniejszy bodziec sprawia, że powstaje odruch badawczy i chęć do poznawania świata. Dziecko odkrywa i sprawia mu to dużą satysfakcję. Zadowolenie potęguje potrzebę dalszego odkrywania.
Niezaspokojenie potrzeby bezpieczeństwa wzmaga poczucie strachu. Powoduje uczucie opuszczenia, braku miłości, akceptacji, a nawet zagrożenia czy lęku. Lęk przed rozstaniem z rodzicami przeżywają dzieci, które z dobrze znanego im środowiska są przenoszone do miejsca zupełnie im obcego, gdzie nie ma mamy i taty. Takim miejscem jest grupa przedszkolna.
Stres spowodowany przyjściem do przedszkola można ograniczyć do minimum. Rodzice powinni powoli i stopniowo przygotowywać dziecko do tego ważnego wydarzenia w jego życiu. Powinni sprawić, że dziecko z radością przyjdzie do przedszkola i odnajdzie się w nowym środowisku. Opiekunowie muszą zadbać o to, aby zmiana środowiska przebiegała najłagodniej jak to tylko możliwe i była rozłożona w czasie, aby dziecko stopniowo mogło przyzwyczajać się do nowej społeczności.
Aby umożliwić dziecku bezstresowe przejście z dobrze znanego mu środowiska do obcego dobrze jest na długo przed planowanym zapisaniem dziecka do przedszkola prowadzić systematyczne i konsekwentne działania, które pomogą dziecku w miarę szybko dostosować się do nowego środowiska i zapobiec nieprzyjemnym zmianom adaptacyjnym.
Autor:
Natalia Ul
Komentarze do: Czym są zmiany adaptacyjne u dziecka?