Denstysta - czy rzeczywiście taki z niego sadysta?

Światowy Dzień Higieny Jamy Ustnej, który przypada w tym roku 20 marca, to okazja do zwrócenia uwagi na ważne tematy związane z profilaktyką stomatologiczną. Aktywny zawodowo Polak denstystę odwiedza raz do roku, a przyczyną wizyty jest najczęściej ból. Co ma wpływ na taką sytuację? Dlaczego Polacy tak stronią od profilaktyki?

Ponad połowa aktywnych zawodowo Polaków (59 proc.) ostatnią wizytę u dentysty odbyła w przeciągu roku. Nie jest to zadawalający wynik, biorąc pod uwagę zalecenia stomatologów, aby profilaktyczne wizyty kontrolne wykonywać przynajmniej dwa razy w roku.

Polacy nie przywiązują dużej wagi do przeglądów stomatologicznych, które są ważnym elementem prawidłowej profilaktyki jamy ustnej. Idziemy do dentysty, gdy nagle zaboli nas ząb (63 proc.), a tylko co 4. respondent decyduje się na odwiedzenie gabinetu w celu wykonania przeglądu stomatologicznego. Do kontroli stanu jamy ustnej dwukrotnie bardziej skłonne są osoby z wykształceniem wyższym (35 proc.) niż podstawowym i zawodowym (16 proc.) oraz kobiety (32 proc.) niż mężczyźni (22 proc.). Różnicę w nastawieniu do przeglądów widać również w kategorii wiekowej – większą wagę do profilaktyki jamy ustnej przywiązują osoby młodsze, w wieku 18-30 lat, niż osoby starsze.

Z badań wynika, że Polacy boją się dentysty. Strach przed samą wizytą w gabinecie stomatologicznym to drugi, po cenie usługi, najczęściej wymieniany czynnik wpływający na częstotliwość wizyt u stomatologa i szczególnie duża bariera wśród mężczyzn (35 proc. wskazań). Przeszkodą jest też brak wolnego czasu (23 proc.) oraz odległe terminy w publicznej służbie zdrowia (20 proc.).

Jak wygląda sytuacja Polaków na tle innych krajów? Z raportu przygotowanego przez OECD wynika, że liderami pod względem średniej częstotliwości wizyt u dentysty w ciągu 12 miesięcy są Japończycy (3,2), mieszkańcy Izraela (2,3), Holendrzy i Belgowie (po 2,1), a także Czesi (1,8). Polacy odwiedzają gabinet stomatologiczny raz w roku. Rzadziej od nas do stomatologa chodzą Meksykanie (zaledwie 0,1 w ciągu 12 miesięcy), ale również Turcy (0,3), Chińczycy (0,7), Luksemburczycy (0,6) i Brytyjczycy (0,7).

O tym, dlaczego Polacy boją się dentysty, czemu profilaktyka jest tak ważna w higienie jamy ustnej oraz jakie najważniejsze zmiany w stomatologii zaszły w ciągu ostatnich 20 lat – mówi dr n. med. Iwona Ostrowska-Różańska, specjalista stomatologii zachowawczej w Centrum Medycznym ENEL-MED.

Jak wynika z badań Polacy boją się dentysty. Z czego mogą wynikać obawy Polaków przed wizytą w gabinecie stomatologicznym i czy jest się czego bać?

Zobacz również:

Obiegowa opinia, że wizyta u stomatologa wiąże się z bólem, jest reliktem przeszłości. Niestety u wielu osób jest utrwalana przez doświadczenia np. starszych członków rodziny. Nośnikiem takich opinii są zazwyczaj osoby, które w gabinecie dentystycznym pojawiały się jedynie z powodu dolegliwości bólowych. Należy zatem podejrzewać, że zmiany chorobowe, które sprowadziły ich do gabinetu, były bardzo zaawansowane. W połączeniu ze sporadycznym w przeszłości używaniem środków znieczulających, musiało być to źródłem wielu przykrych doświadczeń.

Negatywne opinie są również kształtowane przez rodziców przyprowadzających własne pociechy, nie mających własnych przykrych doświadczeń. Powszechnie używanym zwrotem jest: „Nie bój się, nic nie będzie bolało…” Trudno się dziwić, że w małym człowieku natychmiast rodzą się wątpliwości.

Dlaczego profilaktyka stomatologiczna jest tak ważna w higienie jamy ustnej i co się na nią składa?

Profilaktyka, czyli zapobieganie, jest jednym z najważniejszych sposobów dbałości o własne zdrowie. Tego niestety nie szanujemy. O wiele łatwiej jest przekonać statystycznego Polaka do przeglądu własnego samochodu niż do badań profilaktycznych.

Profilaktyka to zarówno i przede wszystkim działania codzienne – które zależą od nas i zabierają naprawdę niewiele czasu, jak również działania pomocnicze, w tym wizyty kontrolne u stomatologa dwa razy do roku. Dlaczego akurat taka częstotliwość? Statystyki mówią, że tylko wtedy jesteśmy w stanie skutecznie zapobiegać konsekwencjom działania próchnicy. Lekarz w dobrym oświetleniu jest w stanie wychwycić pierwsze zmiany próchnicowe, interweniować (łatwo i szybko wyleczyć), poinstruować, w jaki sposób powinniśmy dbać o uzębienie, aby takich sytuacji uniknąć. Należy pamiętać, że wizyta u lekarza powinna być poprzedzona zabiegiem profesjonalnego usuwania osadów nazębnych zakończonego fluoryzacją, o ile lekarz nie zaleci inaczej.

Profilaktyka, to pojęcie znacznie szersze niż działanie przeciwpróchnicowe. Nie lekceważmy zaleceń lekarza dotyczących konieczności leczenia wad zgryzu, uzupełniania braków zębowych. Konsekwencje takich zaniedbań są bardzo przykre i prowadzą do wielu przewlekłych dolegliwości, których leczenie jest długie i bardziej kosztowne. Bardzo istotne jest również profilaktyczne badanie błony śluzowej jamy ustnej. Niewielu pacjentów jest świadomych, jak mała jest wykrywalność nowotworów wywodzących się z tkanek jamy ustnej. Przyczyna jest prosta – nie badasz się, nie jesteś zdiagnozowany na czas. Efektem jest niewielki procent wyleczeń.

Na co powinniśmy zwracać szczególną uwagę w ramach profilaktyki jamy ustnej na co dzień?

Odpowiedź brzmi: na wszystko, gdyż nasze działania mają równorzędne znaczenie. Ważne jest zarówno oczyszczanie wszystkich powierzchni tkanek twardych, w tym przestrzeni międzyzębowych, jak i błony śluzowej języka. Przy użyciu prostych metod, szczotek do zębów różnych typów, nici dentystycznych, zróżnicowanych w składzie past do zębów i płukanek do codziennego użycia możemy w dużym procencie zapobiegać rozwojowi różnych chorób jamy ustnej (niestety nie wszystkich, bowiem żadna profilaktyka nie da nam 100% gwarancji). Dlatego warto skorzystać z wiedzy stomatologa, który na miarę naszych potrzeb wskaże, jakich preparatów należy używać, aby nasze działania były jak najbardziej skuteczne.

Należy pamiętać, że są szczególne przypadki, w których pacjent musi w nieco odmienny sposób pielęgnować jamę ustną. Dotyczy to pacjentów w trakcie leczenia ortodontycznego, posiadających implanty, stałe uzupełnienia protetyczne (mosty) czy protezy ruchome. W każdym z tych przypadków można znaleźć pomoc i poradę w gabinecie stomatologicznym.

*****
Informacja o badaniu PBS
Badanie „Diagnoza postaw Polaków względem wizyt u stomatologa” przeprowadzone przez PBS w ramach badania Omnibus, na reprezentatywnej próbie Polaków aktywnych zawodowo, w wieku 18-55 lat. Badanie zostało zrealizowane metodą wywiadów bezpośrednich CAPI w dniach 15-17.02.2013 r.