Witamina F – charakterystyka i działanie

Witamina F nie jest witaminą w ściśle medycznym znaczeniu tego słowa. Międzynarodowa nazwa Vitaminum F stosowana jest na określenie kwasów tłuszczowych egzogennych (inaczej NNKT). Związek ten wykorzystywany jest przede wszystkim w przypadku problemów skórnych - zarówno w lecznictwie (choroby dermatologiczne), jak i kosmetyce.

Witamina F nie tylko regeneruje skórę i opóźnia proces starzenia, ale także wspomaga pracę mózgu i funkcjonowanie układu krążenia. Niedobór NNKT wiąże się ze wzrostem poziomu cholesterolu i może doprowadzić do rozwoju zmian miażdżycowych. Przed tego typu konsekwencjami uchroni nas dieta bogata w witaminę F, zawierająca rozmaite oleje, ryby morskie, orzechy, migdały, nasiona dyni.

Czym jest witamina F

Witamina F to umowna nazwa, określająca niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT): linolowy, linolenowy i arachidowy. Omawiana substancja musi być dostarczana wraz z pożywieniem, bowiem ludzki organizm nie ma zdolności do jej wytwarzania. Mimo tego, że nie jest syntezowana w ludzkim ustroju, bierze udział w wielu procesach metabolicznych.

Zapotrzebowanie i źródła witaminy F

Witaminę F wyróżnia spośród innych witamin to, że wskazana dawka jej spożycia nie zależy od wieku ani płci. Zapotrzebowanie na NNKT wynosi 70µg. Zalecane dzienne spożycie niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych zaspokajają już 2 łyżki oleju lub 12 nasion słonecznika.

Najważniejsze źródła witaminy F to:

• olej ogórecznikowy;
• oleje: wiesiołkowy, migdałowy, makowy, krokoszowy, lniany, arachidowy, słonecznikowy;
• orzechy;
• kiełki pszenicy;
• tran;
• ryby morskie;
• mleko;
• soja;
• oliwa z oliwek;
• pestki słonecznika;
• migdały;
• nasiona dyni;
• awokado.

Rola i działanie witaminy F

Związki wchodzące w skład witaminy F są istotnym budulcem komórek - zapewniają integralność błon komórkowych. Wspierają również układ immunologiczny, bowiem zapobiegają infekcjom i podnoszą odporność na zakażenia. Ponadto witamina F hamuje reakcje organizmu na własne antygeny, co jest szczególnie cenną właściwością w przypadku alergii i chorób autoimmunologicznych.

Witamina F to związek, który wspomaga funkcjonowanie układu krwionośnego i wspiera gospodarkę lipidową. Chroni narządy wewnętrzne, zwłaszcza nerki i wątrobę, przed stłuszczeniem. Bierze udział w przemianach cholesterolu i obniża jego poziom we krwi, odgrywa ważną rolę w profilaktyce miażdżycy. Zapobiega również zawałom serca oraz zmianom zwyrodnieniowym naczyń. Jedna z jej właściwości to przedłużanie żywotności erytrocytów.

Witamina F może przynieść ulgę w przypadku bóli menstruacyjnych lub w stanach napięcia przedmiesiączkowego. Pomaga uregulować cykl miesiączkowy, sprawdza się także w profilaktyce nadżerek. Wspomaga układ trawienny, pozwala pozbyć się zaparć.

Witamina F na urodę

Witamina F znajduje zastosowanie w leczeniu dolegliwości skórnych. Jest polecana na trądzik, bowiem łagodzi nieestetyczne zmiany, wspomaga regenerację naskórka, zmniejsza również łojotok. Ze względu na działanie regeneracyjne przyspiesza proces gojenia się ran. Może być wykorzystywana u osób cierpiących z powodu: odleżyn, łuszczycy, liszajów, oparzeń i wyprysku alergicznego. Bezpiecznie można ją stosować już u niemowląt (np. w przypadku pieluszkowego zapalenia skóry). Kwasy NKKT chronią skórę przed negatywnym wpływem czynników zewnętrznych i wysychaniem, opóźniają proces starzenia, korzystnie wpływają także na kondycję włosów i paznokci. Warto nadmienić, że powinny być elementem diety osób zmagających się ze zbędnymi kilogramami - przyspieszają bowiem spalanie tłuszczu.

Nieodpowiedni poziom witaminy F w organizmie

Witaminy F nie można przedawkować. Nie stwierdzono żadnych negatywnych skutków wywołanych nadmiarem NNKT w organizmie. Za to efektem niedoboru witaminy F mogą być różnego rodzaju nieprzyjemne dolegliwości.

Niedobór witaminy F

Brak NNKT jest przyczyną zarówno defektów kosmetycznych, jak i problemów, które mogą rzutować na jakość codziennego życia. Niedobór witaminy F objawia się powstawaniem zmian skórnych, suchością, łuszczeniem się, zaczerwienieniem naskórka, może także dojść do nasilania się trądziku czy pękania ust i tworzenia się zajadów. Wskutek braku niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych wzmaga się łojotok i może dojść do szybszego łysienia. Włosy stają się osłabione, matowieją, pojawia się łupież. Niedobór witaminy F wpływa także negatywnie na kondycję naszych paznokci - powoduje ich łamliwość i powstawanie przebarwień.

Nieodpowiedni poziom NNKT w organizmie może mieć poważne konsekwencje. Przykład stanowi obniżenie płodności, zwłaszcza u mężczyzn, związane z zaburzeniami w produkcji plemników. U kobiet objawy ze strony układu rozrodczego najczęściej obejmują bolesne miesiączkowanie. Sygnałem braku kwasów tłuszczowych egzogennych są również nawracające dolegliwości oczu, zwłaszcza przewlekłe stany zapalne spojówek oraz powiek i wysięki w oczach. Ponadto nie dostarczając organizmowi odpowiedniej ilości witaminy F, narażamy się na przyspieszoną utratę wody z organizmu. Dbać o to, aby nie doprowadzić do awitaminozy, powinny szczególnie kobiety w ciąży - niedobór NKKT wiąże się bowiem z ryzykiem niedorozwoju płodu.

Autor: Justyna Błasiak