Witamina B5 – właściwości, źródła, rola w organizmie

Witamina B5 występuje w większości produktów spożywczych, co odzwierciedla nazwa jednego ze związków, z którym bywa utożsamiana - kwasu pantotenowego (pantotenowy oznacza wszechobecny). Należy jednak zaznaczyć, że wspomniana substancja nie jest odpowiednikiem witaminy B5, bowiem współtworzy ją wraz z trzema innymi związkami chemicznymi.

Aby uniknąć przykrych skutków niedoboru witaminy B5, wystarczy zadbać o właściwie zbilansowaną dietę. Nie tylko pozwoli uniknąć to zmęczenia, problemów neurologicznych i dolegliwości żołądkowych, ale również wzmocni włosy, wygładzi cerę i pozytywnie wpłynie na funkcjonowanie mózgu.

Właściwości witaminy B5

Witamina B5 bywa czasem błędnie nazywana kwasem pantotenowym. Tymczasem wymieniony związek to tylko jeden z jej składników obok panteiny, pantenolu i koenzymu A. Witamina B5 jest rozpuszczalna w wodzie i mało odporna na wszelkie procesy przetwarzania: gotowanie, mrożenie, konserwację. Szacuje się, że podczas spożywania produktów zawierających witaminę B5 wchłaniane jest jedynie 40-60% tej substancji, przy czym należy zaznaczyć, iż w czasie gotowania tracona jest połowa zawartości witaminy, a w trakcie innego typu przetwarzania - nawet 80%.

Źródła witaminy B5

Dorosła osoba powinna dostarczać organizmowi około 5 mg witaminy B5 każdego dnia (taka ilość znajduje się w 80 g wątróbki lub 200 g otrębów pszennych). Dziennie zapotrzebowanie dla dzieci jest nieco niższe i wynosi 4 mg, zaś w przypadku ciężarnych i kobiet karmiących wzrasta do 7 mg.

Zawartość witaminy B5 w 100 g wybranych produktów:

• drożdże - 14,5 mg;
• wątróbka - 7,7 mg;
• otręby pszenne - 2,85 mg;
• pstrąg - 1,72 mg;
• pestki słonecznika - 1,4 mg;
• śledź - 1,35 mg;
• makrela - 1,35 mg;
• jaja - 1,25 mg;
• camembert - 1,10 mg;
• orzechy włoskie - 0,9 mg.

Produkty bogate w witaminę B5 oprócz wymienionych wyżej to: grzyby, mleko, inne rodzaje ryb, mięso z kurczaka, pomarańcze, brokuły, ziemniaki, melony, soja, banany, masło orzechowe, Yerba Mate. Należy pamiętać o tym, że w trakcie smażenia czy gotowania znaczne ilości tej cennej witaminy są tracone - zatem dobrymi źródłami B5 są surowe warzywa.

Rola i działanie witaminy B5

B5, podobnie jak inne witaminy z grupy B-kompleks, uczestniczy w przemianach metabolicznych tłuszczy, białek i węglowodanów. Jest niezbędna podczas syntezy aminokwasów i kwasów nukleinowych, a także hormonów nadnerczy, tzw. steroidów. Usprawnia funkcjonowanie układu odpornościowego - bierze udział w produkcji przeciwciał. Prócz tego odgrywa istotną rolę podczas syntezy neurotransmiterów, wpływa zatem na przenoszenie sygnałów w obrębie układu nerwowego. Zaleca się suplementację witaminą B5 w stanach znużenia i zmęczenia. Dostarczanie organizmowi odpowiednich dawek tego związku jest niezbędne, aby cieszyć się pełnią możliwości intelektualnych.

Witamina B5 na włosy i cerę

Witamina B5 pozwala na utrzymanie dobrej kondycji naszych włosów. Bierze udział już w procesach podziału komórek meszków włosowych. Jest niezbędna podczas wzrostu włosów, zapobiega ich wypadaniu i siwieniu. Omawiana substancja oddziałuje również na skórę - pozwala na utrzymanie jej elastyczności i jędrności, wspiera proces podziału komórek naskórka, poprawia jego strukturę, przyspiesza gojenie. Ponadto wpływa na pigmentację skóry, dzięki czemu zapobiega tworzeniu się przebarwień (w tym piegów).

Warto wspomnieć o badaniach naukowców z Hong Kong Central Hospital, zgodnie z wynikami którychsuplementacja witaminą B5 redukuje objawy trądziku. Niedobór związku z kolei może doprowadzić do zaogniania się zmian skórnych.

Witamina B5 a inne dolegliwości

Witamina B5 jest wykorzystywana w terapii niektórych dolegliwości. Podaje się ją pacjentom cierpiącym na gościec (często stwierdza się u nich obniżony poziom omawianego związku). Witamina B5 redukuje dolegliwości i bóle towarzyszące chorobie. Niekiedy substancję tę stosuje się u alergików, by wzmocnić ich układ odpornościowy.

Niewłaściwy poziom witaminy B5 w organizmie

Objawy niedoboru witaminy B5

Ze względu na to, że witamina B5 występuje powszechnie w produktach pochodzenia zarówno roślinnego, jak i zwierzęcego, jej niedobór występuje rzadko i dotyczy głównie krajów słaborozwiniętych, w których pojawia się problem niedożywienia. Osoba przyjmująca niedostateczne ilości witaminy B5 może być przemęczona, osłabiona, a dolegliwości te często współwystępują z bólami głowy oraz brzucha. Pojawiają się problemy żołądkowe: nudności i wymioty, biegunki, utrata apetytu.

Niedobór B5 jest przyczyną wzmożonej podatności na różnego rodzaju infekcje oraz wydłużonego czasu gojenia się ran. Odbija się negatywnie niestety nie tylko na naszym samopoczuciu, ale i wyglądzie. Brak witaminy znacząco wpływa na kondycję włosów - może powodować ich wypadanie, a nawet wcześniejsze siwienie.

Omawiany związek, podobnie jak inne witaminy z grupy B, odgrywa istotną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego. Brak B5 skutkuje obniżeniem nastroju, drażliwością, osłabieniem koncentracji. Może też powodować bóle mięśni i stawów na tle neurologicznym, często połączone z problemami z koordynacją.

Skutki nadmiaru witaminy B5

W przypadku witaminy B5 trudno doprowadzić do hiperwitaminozy, a ponadto substancja ta nie jest toksyczna dla ludzi. Mimo to już spożycie 10 mg witaminy B5 (czyli dawki dwukrotnie większej niż zalecana) grozi wystąpieniem dolegliwości żołądkowych. Kiedy przyjmiemy ilość witaminy kilkunastokrotnie przewyższającą dzienne zalecane spożycie, może dojść do pojawienia się symptomów takich jak biegunka czy zaburzenie rytmu serca oraz problemów związanych z nieprawidłowym funkcjonowaniem układu nerwowego. U niektórych osób w wyniku nadmiernego spożycia witaminy B5 pojawiły się objawy uczulenia, z kolei u cierpiących na kamicę zaobserwowano pogłębianie się choroby.

Autor: Justyna Błasiak