Efekt QWERTY: klawisze wpływają na nasze postrzeganie słów

Badanie opublikowane w przeglądzie specjalistycznym Psychonomic bulleti pokazuje, że sposób, w jaki piszemy różne słowa na klawiaturze naszego komputera może wpływać na to, czy damy tym słowom znaczenia negatywne albo pozytywne.

Aby dojść do takich interesujących konkluzji, naukowcy ustalili powiązania między 1000 słów w języku angielskim, w języku hiszpańskim oraz w języku holederskich, z umiejscowieniem składających się na te słowa liter na klawiaturze.

W ten sposób, naukowcy pokazali, że litery znajdujące się po prawej stronie są widziane jako „bardziej pozytywne” niż litery znajdujące się po lewej stronie klawiatury.

Kiedy „przyglądamy” się językowi, tysiącom słów, które spływają z naszej głowy przez nasze palce piszące na klawiaturze, wydaje się, że wiążemy znaczenie tych słów ze sposobem, w jaki są one fizycznie wklepywane dzięki kolejnym klawiszom.

Ta korelacja jest jeszcze wyraźniejsza, kiedy analizujemy słowa nowe, które pojawiły się po wynalezieniu klawiatur typu QWERTY. Chodzi tutaj o takie twory jak LOL (szaleńczy wybuch śmiechu). Słowa, które są napisane, ale których tak naprawdę nikt nie wypowiada w życiu codziennym, są wyjątkowo wrażliwe na to, w jaki sposób są wprowadzane przez klawiaturę.

Można to wyjaśnić przez zjawisko nazwane „efektem łatwości, efektem luzu”, jak ujawnia strona internetowa io9.

Litery umieszczone po prawej są łatwiejsze do napisania, ponieważ większość ludzi na tej planecie jest praworęczna. Litery umieszczone po lewej stronie klawiatury są zresztą tymi najbardziej skomplikowanymi w alfabecie (W,X, Z), i jest ich więcej.

New Scientist podaje przykład słowa „pony” (konik pony, kucyk), które ma mieć bardziej pozytywne znacznie niż słowo „horse” (czyli koń, po prostu).

Badanie to odniosło się do klawiatury typu QWERTY, ale można je również przełożyć na typ AZERTY (klawiatura często używana w krajach frankofońskich). W obydwu przypadkach bowiem, lewa i prawa strona klawiatury są odzielone „prawie” pionową linią wiodącą przez litery T, G i B.

Ale, co oczywiste, język QWERTY znacznie przekroczył już strefę anglosaską. Te ciekawe powiązania mają być oparte na roli, jaką odgrywają poszczególne litery w słowach oraz dźwiękach w języku angielskim. Stwierdzenie, że efekty podobne do efektów klawiatury QWERTY istnieją również w innych językach sugeruje, że nawet jeśli angielskie podstawy wpłynęły na projekt klawiatury QWERTY, to teraz QWERTY sama wpłynęła na inne języki z podobnymi powiązaniami, jak wyjaśnia The Atlantic.

Zmiana porządku liter na klawiaturze może mieć wpływ słaby, ale znaczący na sposób, w jaki postrzegamy słowa. Badacze jednakże od razu precyzują, że chodzi tutaj jedynie o relację, a nie o prawdziwy związek przyczynowo-skutkowy.

I, nie zapomnijmy o tym, że klawiatura QWERTY została wynaleziona względnie niedawno, a słowa są z nami od zawsze praktycznie. Dlatego też, oryginalne znaczenie słowa, takie, jakie znaliśmy jeszcze przed wynalezieniem komputerów, na pewno nie zniknie pod wpływem klawiatury AZERTY czy QWERTY.