Nagroda Nobla za odkrycie "GPS'a" w mózgu

Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny została przyznana trzem naukowcom, którzy odkryli „system GPS” w mózgu. Laureatami nagrody byli między innymi profesor John O'Keefe i małżeństwo May-Britt Moser i Edvard Moser, którzy podzielili nagrodę między sobą. Wszyscy pracowali w Wielkiej Brytanii.

Odkryli oni, w jaki sposób mózg wie, gdzie jesteśmy i jak mamy się poruszać z jednego miejsca do drugiego. Ich odkrycie pomoże wyjaśnić, dlaczego u wielu pacjentów z chorobą Alzheimera występuje dezorientacja, która uniemożliwia rozpoznanie otoczenia.

Co ciekawe, profesor O'Keefe z University College w Londynie odkrył pierwszą część wewnętrznego systemu pozycjonowania mózgu już w 1971 roku. Słysząc o wygraniu nagrody, powiedział - Jestem całkowicie zachwycony i podekscytowany, cały czas jestem w szoku, a ta nagroda to najwyższe wynagrodzenie jakie można dostać.

Jego prace wykazały, że zbiór komórek nerwowych został aktywowany, gdy szczur był w jednym miejscu w jednym pomieszczeniu, a kiedy przeniósł się do innego miejsca w tym samym pomieszczeniu, aktywowała się inna część komórek nerwowych.

W 2005 roku, zespół składający się z męża i żony, czyli May Britt i Edvarda Moser'ów odkrył inną część mózgu, która działała bardziej jak mapa morska. Twierdzili, że komórki wyglądają jak „siatki”, które podobne są do linii długości i szerokości na mapach geograficznych, które pomagają mózgu oceniać odległość i się poruszać.

Profesor May-Britt po otrzymaniu nagrody powiedziała: - To szaleństwo, to dla nas wielki zaszczyt jak i dla wszystkich, którzy z nami pracowali.

Komitet Noblowski przyznał, że połączenie komórek jako siatek stanowi kompleksowy system pozycjonowania, taki "wewnętrzny GPS w mózgu”. Istotne jest lepsze zrozumienie mechanizmów neuronalnych leżących u podstaw pamięci przestrzennej. Dlatego takie odkrycia są bardzo ważne. Niektórzy nawet, określają to mianem „Rewolucji Poznawczej”.

- Świat nie był gotowy do pierwszego raportu na temat GPS'a w mózgu w 1971 roku, ludzie nie wierzyli w takie rzeczy i odkrycia – uważa dr Collins, były student profesora Johna O'Keefe.

Opracował: Damian Nowaczek