Siecioholizm - przyczyny, objawy, leczenie

Internet, jak każda innowacja technologiczna, znacznie ułatwił życie ludzi pod względem społecznym, psychologicznym i edukacyjnym. Rozwinął interakcje międzyludzkie na poziomie komunikowania się.

Użytkownicy mogą „spotykać się” w sieci, korzystać z szybkiego dostępu do informacji i rozrywki. Jednak nikt na początku jego rozwoju chyba nie przypuszczał, że stanie się on również powodem różnego rodzaju uzależnień i patologicznych zaburzeń.

Z internetu korzysta ogromna część społeczeństwa. Jednak powszechnie wiadomo, iż nadmierne przesiadywanie w sieci i niewłaściwe poruszanie się w niej ma bardzo negatywny wpływ na indywidualną sferę człowieka. W szczególności dotyczy to związków z najbliższymi.

O ile z jednej strony jest oczywiste, że rozwój Internetu wniósł wiele pozytywnych aspektów do naszego życia, o tyle należy być świadomym zagrożeń, które rodzą się w związku z posługiwaniem się nim.

Pomiędzy normalnościąa a patologią

Internet jest zbiorem sieci połączonych ze sobą, tworząc gigantyczną „pajęczynę” światową. Łącząc informatykę z telekomunikacją, umożliwia wielu komputerom integrację poprzez komunikowanie się ze sobą oraz wymianę informacji.

Sieć daje nam nowe możliwości poznawania świata, gdzie ludzie zawierają nowe znajomości, czerpią wiedzę z przestrzeni wirtualnej, różniącej się w znacznym stopniu od świata fizycznego. Stwarza możliwości dobrej zabawy i zaspokaja różnorodne zainteresowania. A przede wszystkim, w przestrzeni internetowej każdy jest anonimowy, co sprawia, że można w nim wyrażać siebie bez żadnych ograniczeń. Są to zdecydowanie najbardziej pozytywne korzyści, jakie niesie sieć.

Jednak nie u każdego rozwija się umiejętność odpowiedniego korzystania z niego. Osób u których pojawiło się uzależnienie, pozostają w kontakcie z siecią przez długie godziny, tracąc zupełnie poczucie mijającego czasu. Głównym problemem staje się niemożność kontrolowania potrzeby łączenia się z Internetem oraz chęć nieustannego przebywania w wirtualnym świecie.

Co może uzależnić w sieci?

Uzależnić może wszystko – od informacji (infoholizm), poprzez gry, do seksu wirtualnego. Osoba uzależniona szuka takich doświadczeń, które zaspokoją jej potrzeby. Nałogowe przesiadywanie w Internecie jest sposobem na regulowanie życia emocjonalnego czy radzenie sobie z trudnymi sytuacjami. Niektórzy w ten sposób uciekają od rzeczywistości, aby uniknąć stresu i pozwolić sobie na „chwilę zapomnienia”.

W przypadku tych najbardziej patologicznych uzależnień, dochodzi do zniekształcenia i zaburzenia procesów myślowych. Jednostki mają skrzywiony obraz świata i siebie jako człowieka. Cierpią oni na bardzo silne i długotrwałe problemy związane ze złym użytkowaniem Internetu. Najczęściej są to osoby, które mają słabą samoocenę, przykładem mogą być wypowiedzi: „W świecie wirtualnym jestem kimś”, „Dobrze czuję się tylko w chwili, gdy jestem podłączony do Internetu”. Taka jednostka najczęściej uważa, że jest szanowana tylko w Internecie i tylko tam pragnie przebywać.

Zobacz również:

Kim są uzależnieni?

Uzależnionych dzieli się na „nowych” i „starych” użytkowników. Najczęściej Ci nowi, są najbardziej podatni na patologiczne uzależnienie od Internetu. Nałogowi nawigatorzy spędzają w sieci większość swojego czasu, czerpiąc zadowolenie z poruszania się w nim.

Nadmierne korzystanie z Internetu może powodować negatywne skutki w realnym życiu, a mianowicie problemy rodzinne czy zawodowe. Pomimo tego, często nie udaje im się ograniczyć swojego zaangażowania. Internet staje się dla nich atrakcyjniejszy pod różnymi względami. W nim mogą być niezależni, działać anonimowo, uzyskiwać wsparcie społeczne i doznawać satysfakcji seksualnej.

Patologiczni użytkownicy sieci zazwyczaj są przygnębieni i samotni, mają niską samoocenę, często ogarnia ich niepokój. Dla uzależnionych Internet jest przestrzenią, gdzie najprawdopodobniej doświadczają bardziej satysfakcjonujących przeżyć, niż w rzeczywistości.

Czy istnieją symptomy wskazujące na uzależnienie?

Patologiczne korzystanie z Internetu objawia się przede wszystkim w pogarszającym się funkcjonowaniu człowieka z życiu społecznym i psychologicznym. Istnieje wiele kryteriów związanych z problematycznym korzystaniem z Internetu natomiast najbardziej powszechnymi symptomami są: obsesyjne myślenie o aktywności w Internecie, wzmagająca się potrzeba jak najdłuższego przebywanie on-line, pojawienia się silnych negatywnych emocji takich jak irytacja, przygnębienie i niepokój w sytuacji ograniczenia dostępu do Internetu oraz problemy z organizacją czasu przebywania w sieci. Innym objawem jest także korzystanie z sieci jako ucieczki od problemów i negatywnych emocji. W momencie kiedy Internet zaczyna bardziej przeszkadzać (a nie pomagać) nam w pracy, szkole i w domu, stajemy się wówczas uzależnieni.

Jakie są skutki zaburzenia?

Uzależnienie od Internetu ma wiele skutków zarówno psychicznych jak i fizjologicznych. W pierwszym przypadku (psychologicznym) mamy do czynienia z zachwianiem komunikacji z ludźmi w sferze poza internetowej, unikanie innych oraz depresja. Osoba uzależniona nie potrafi z nikim rozmawiać o niczym innym, niż o Internecie. Zauważa się także zaniedbywanie życia rodzinnego i nauki, zaburzenia w sferze uczuć, emocji, seksualności i własnej tożsamości.

Drugą grupą skutków są te fizyczne, które są spowodowane spędzaniem dużej ilości czasu przed komputerem i prowadzeniem siedzącego trybu życia. Obserwuje się najczęściej:

zaburzenia snu - wynikające z przyzwyczajenia do korzystania z sieci w późnych godzinach nocnych;
nadmierne zmęczenie;
nieregularne odżywianie się, gdyż osoba uzależniona zapomina, a czasami nawet celowo opuszcza posiłki aby mieć więcej czasu na połączenie z Internetem;
utrata zainteresowań innymi rodzajami aktywności;
bóle pleców, głowy i zmęczenie oczu.

Czy istnieją sposoby leczenia?

Siecioholizm, jak każde inne zaburzenie wymaga leczenia. Często jednak, gdy nałogowe postępowania przechodzą w uzależnienie ciężko jest takiej osobie podjąć się terapii. W celu przezwyciężania nałogu obiera się różne ścieżki terapeutyczne, które są dobrane odpowiednio do sytuacji i indywidualnych predyspozycji.

Popularną metodą są grupy samopomocowe, które składają się z osób z tym samym problemem. Uczestnicy spotykają się regularnie i dzielą się swoimi doświadczeniami, w celu odzyskania kontroli nad własnym życiem. Próbują sobie wzajemnie pomóc, gdyż z jednej strony nie dopuszczają do siebie myśli, że są chorzy, ale z drugiej są świadomi tego, że sami doprowadzili się do takiego stanu.

Społeczeństwo w przeważającej większości traktuje to zaburzenie bardziej jako rezultat niemoralnego trybu życia i słabości charakteru, niż jako problemu wymagającego profesjonalnego leczenia.

Odpowiedź nasuwa się sama. Najlepszą ochroną przed uzależnieniem staje się zdrowy rozsądek oraz umiar. Wpadnięcie w internetowe uzależnienie może równie skutecznie zniszczyć nasze życie, jak inne niebezpieczne nałogi. Niestety, brak jest nadal rzetelnych informacji o przyczynach i mechanizmach problematycznego wikłania się w Internet. Miejmy się więc na baczności!

Autor:

Paulina Poznańska