Co powinno zaniepokoić w rozwoju przedszkolaka?

Każde dziecko ma własny, indywidualny tok rozwoju, dlatego u maluchów w wieku przedszkolnym trudno zdiagnozować niektóre nieprawidłowości bądź odchylenia od normy. Mimo to, chyba każdy rodzic przechodzi przez etap porównywania swojej pociechy do rówieśników.

Niezwykle ważne jest, aby podczas obserwacji swojego malca nie doszukiwać się „wad rozwojowych” na siłę, ale aby starać się w miarę trzeźwy i obiektywny sposób oceniać postępy swojego dziecka, jak również ich brak. Oczywiście zawsze lepiej wybrać się na konsultację do specjalisty, niż bagatelizować objawy. Warto pamiętać, iż niektóre sygnały nie muszą od razu oznaczać ciężkiej choroby, ale mogą wymagać wnikliwej diagnozy oraz terapii, która w miarę możliwości wypełni braki, bądź usprawni inne funkcje, w celu zminimalizowania strat rozwojowych. Jest to tzw. funkcja kompensacyjna terapii, która ma na celu stymulowanie i usprawnianie funkcji psychomotorycznych dziecka.

Do najczęściej spotykanych zaburzeń rozwojowych, jakie towarzyszą dzieciom w wieku przedszkolnym należą m.in.:

Późniejszy rozwój mowy w porównaniu do rówieśników

Może to wiązać się z uszkodzeniami narządu słuchu bądź też innymi uszkodzeniami mechanicznymi. Wiadome jest, iż proces mówienia rozpoczyna się już od pierwszych miesięcy życia, jak również iż jest zależny od stymulowania rozwoju mowy przez rodziców i opiekunów. Z badań wynika, iż dzieci rodziców, którzy już w okresie prenatalnym mówią do swojego dziecka bądź czytają mu bajki, szybciej zaczynają mówić w porównaniu do swoich rówieśników, jak również cechują się bogatszych słownictwem. Jednakże pamiętajmy, iż to nie wyścigi, a dziecko prędzej czy później zacznie wypowiadać swoje pierwsze słowa. Zawsze warto ćwiczyć i usprawniać jego aparat mowy, zachęcając do powtarzania sylab bądź wyrazów. Nie należy przymuszać malca oraz wywierać na nim presji. Jeżeli mówimy o dziecku w wieku przedszkolnym, które wciąż nie mówi lub ma duże problemy z wypowiadaniem się, rodzice powinni udać się do logopedy, w celu zdiagnozowania problemu i pomocy dziecku.

Zobacz również:

Duża nieśmiałość w kontaktach z otoczeniem

Nieśmiałość dotyczy każdego, dlatego to nic złego, kiedy maluch nie wykazuje zbytniej śmiałości. Każde dziecko przechodzi przez etap nadmiernej nieśmiałości i strachu przed otaczającą rzeczywistością oraz ludźmi. Szczególnie jeżeli chodzi o obcych ludzi oraz miejsca. Problem pojawia się, kiedy maluch chodzi już dłuższy czas do przedszkola bądź żłobka, a mimo to wciąż odznacza się nieśmiałością oraz unikaniem rówieśników i opiekunów. Z pewnością powinny martwić takie zachowania dziecka, kiedy w znaczący sposób unika ono zabaw z innymi maluchami, gdy stroni od swoich rówieśników, odmawia wspólnych działań, poprzez wycofanie do „swojego bezpiecznego kącika”. Rodzice powinni zainteresować się problemem swojej pociechy, zwrócić baczniejszą uwagę na malca oraz powielanie podobnych zachowań w innych sytuacjach życia codziennego. Jeżeli wszelkie metody zawiodą, należy udać się do specjalisty, aby zyskać pewność, że maluch rozwija się prawidłowo a etap nieśmiałości w końcu minie. Zdarza się także, iż przyczyna tkwi znaczniej głębiej, a fachowa pomoc okaże się nieoceniona i niezmiernie pomocna, szczególnie dziecku.

Nagłe objawy stresu i nerwicy

Gdy dziecko nagle zaczyna zdradzać fizyczne objawy stresu lub nerwicy, rodzice niezwłocznie powinni zacząć działać. Czasami pewne zachowania mogą wynikać np. z interpretacji oglądanej ostatnio bajki, która negatywnie wpłynęła na psychikę dziecka, bądź ze strachu przed pójściem do przedszkola. W niektórych przypadkach jednak mogą także oznaczać poważniejsze problemy, których źródłem mogą być np. traumatyczne przeżycia dziecka bądź obawy z którymi samo nie potrafi sobie poradzić. Rozmowa z terapeutą lub psychologiem dziecięcym z pewnością pomoże dziecku odzyskać zdrowie i spokój. Do najczęstszych objawów fizycznych stresu należą m.in. utrata apetytu, bezsenność, częsty płacz, ataki nieuzasadnionej agresji oraz histerii, problemy żołądkowe, jak również bóle brzucha i głowy.

Trudności w skupieniu uwagi i zaburzenia zachowania

Warto pamiętać, aby nie wymagać od dziecka, by skupiało się na jednej czynności przez długi czas, gdyż maluchy w tym wieku nie potrafią skoncentrować swojej uwagi na jednej czynności, potrzebują jak najwięcej urozmaiceń oraz twórczych zabaw. Jeżeli jednak dziecko nie potrafi skupić się na jednej czynności przez kilka minut, a do tego dochodzi szereg zachowań takich jak np. przeszkadzanie, przerywanie innym w czasie wykonywania czynności, zaczepianie kolegów, czy wzrost zachowań agresywnych - rodzice nie powinni bagatelizować takich sygnałów. Najczęstszą przyczyną takich zachowań dziecka, jest poświęcanie zbyt małej ilości czasu malcowi przez rodziców, a w związku z tym wzrost negatywnych uczuć odrzucenia, osamotnienia oraz niekochania, które dziecko odreagowuje poprzez agresję.

Dzieci wraz ze wzrostem przechodzą przez szereg etapów, które związane są często ze zmianami w ich zachowaniu. Niektóre z nich są zupełnie „normalne” oraz adekwatne do wieku, jednakże są też takie, które z pewnością powinny zaniepokoić rodziców czy wychowawców przedszkola. W takich sytuacjach należy udać się do specjalisty, który podda dziecko badaniom i zdiagnozuje problem, jeżeli ów tylko istnieje, proponując przy tym leczenie, zwykle poprzez terapię, która ma na celu przede wszystkim pomóc dziecku. Dlatego nie warto bać się fachowej pomocy, pamiętajmy, iż nie ma nic gorszego niż niewiedza. Każdy rodzic pragnie pomóc swojej pociesze, zapewnić jej jak najlepszy start i rozwój nie tylko psychomotoryczny, ale także emocjonalny oraz społeczny.

Autor:
Sabina Maćkowicz