Preparaty poprawiające apetyt
Obecnie panująca moda na szczupłą sylwetkę spędza sen z powiek wielu osobom, które codziennie toczą walkę z nadmiarem kilogramów. Nie wszyscy jednak marzą żeby stracić na wadze.
Dla części osób problemem jest bowiem zbyt niska masa ciała. Mimo usilnych starań nie mogą one przybrać na wadze. Jedną z przyczyn takiego stanu jest brak apetytu. Szczególnie często skarżą się na niego osoby starsze. Niejadkami bywają także dzieci, będące wtenczas dużym zmartwieniem dla troskliwych rodziców.
Rozwiązaniem problemu braku łaknienia mogą być zioła. Szczególnie skuteczne są w tej kwestii surowce goryczowe. Zawierają one gorycze, czyli substancje o bardzo gorzkim smaku. Pod względem budowy chemicznej są to laktony seskwiterpenowe lub sekoirydoidy. Właśnie one gwarantują poprawę apetytu.
W jaki sposób?
Spożycie surowców goryczowych wiąże się z pobudzeniem wydzielniczego odruchu warunkowego. Goryczki pobudzają receptory smakowe, które umiejscowione są na brodawkach znajdujących się na grzbiecie języka. Podrażnione zostają nerwy, początkowo językowo-gardłowy, a następnie błędny. Skutkiem tego jest odruchowe zwiększenie wydzielania śliny i soków trawiennych. Także w żołądku substancje gorzkie bezpośrednio pobudzają wydzielanie soku żołądkowego.
Surowce goryczowe można podzielić na szczerogorzkie, aromatyczno-gorzkie, śluzowo gorzkie i garbnikowo-gorzkie. Aktywność farmakologiczna pierwszych jest uwarunkowana wyłącznie obecnością substancji gorzkich, zwykle o charakterze irydoidów lub sekoirydoidów. Do grupy tej należą m.in. mniszek lekarski, cykoria podróżnik, goryczka żółta, drapacz lekarski, bobrek trójlistkowy i tysiącznik. Surowce aromatyczno-gorzkie oprócz związków gorzkich zawierają też olejki eteryczne. Takim składem chemicznym cechują się m.in.: arcydzięgiel, tatarak, piołun, bylica zwykła, a także doskonale znane nam z kuchni przyprawy – gałka muszkatołowa, pieprz czarny, kurkuma, cynamon, goździki, imbir.
Jak nie trudno się domyślić dodatkowymi substancjami czynnymi w surowcach śluzowo-gorzkich są śluzy. Przykładem takich surowców jest porost islandzki i tarczownica islandzka. Natomiast w surowcach garbnikowo-gorzkich za działanie farmakologiczne obok goryczy odpowiadają też garbniki. Związki te obecne są chociażby w korze chinowej z drzewa chinowego.
Zobacz również:
Surowce roślinne zawierające gorycze nie tylko wzmagają apetyt, ale także hamują skurcze głodowe żołądka oraz pobudzają procesy trawienia pokarmów. Dla osiągnięcia tego efektu powinny być podawane ok. 15-30 min przed posiłkiem. Jeśli bowiem będą spożyte w trakcie lub po jedzeniu zamiast oczekiwanego rezultatu mogą przynieść odwrotny skutek. Wydzielanie soków trawiennych zostanie opóźnione, w ustach pozostanie uczucie niesmaku, mogą też wystąpić wymioty. W ten sposób niechęć do jedzenia jeszcze bardziej się nasili. Należy zatem pamiętać, że nawet zioła nieodpowiednio stosowane mogą szkodzić. Surowców goryczowych nie powinny też używać osoby cierpiące na nadkwaśność, chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy lub ciężkie organiczne schorzenia przewodu pokarmowego.
Działanie polegające na zwiększeniu łaknienia i poprawie pracy układu pokarmowego widoczne są nie tylko przy bezpośrednim spożyciu surowych bądź wysuszonych ziół zawierających gorycze. Skuteczne są bowiem także przetwory, nalewki ziołowe, wina, gorzkie likiery, wódki ziołowe, a także napary i odwary z surowców goryczowych. W aptekach można nabyć także gotowe preparaty, będące zwykle mieszankami odpowiednich wyciągów roślinnych. Często zawierają też dodatkowe składniki mające potęgować ich działanie, np. odpowiednie kompozycje witamin i minerałów.
PRZYKŁADY GOTOWYCH PREPARATÓW FARMACEUTYCZNYCH
Nalewka gorzka jest nalewką leczniczą sporządzoną z następujących ziół: korzenia goryczki, owocni pomarańczy gorzkiej i liści bobrka. Preparat jest tradycyjnie stosowany przy braku łaknienia i niestrawności.
Apetizer Senior jest suplementem diety zwierającym wyciągi roślinne z nasion anyżu, owoców kopru, liści mięty, korzenia cykorii i owoców grejpfruta. Syrop zawiera także witaminy z grupy B oraz witaminę C. Dzięki zawartości ziół poprawia przebieg procesów trawienia i przyswajanie pokarmów. Likwiduje tym samym wzdęcia i wpływa korzystnie na pracę jelit. Jednocześnie uzupełnia dietę w witaminy.
Apetizer dla dzieci różni się głównie składem ilościowym. Syrop można podawać dzieciom powyżej 3 roku życia. Preparat ma za zadanie nie tylko zwiększyć łaknienie, ale także poprawić funkcjonowanie układu pokarmowego i wzmocnić organizm.
Syrop dla niejadka jest preparatem o podobnym składzie. Zawiera wyciąg z owocu anyżu, korzenia cykorii, kłącza imbiru, ziela pokrzywy i owocni pomarańczy gorzkiej oraz witaminy z grupy B i kwas askorbowy.
Bittner Oryginalne Zioła Szwedzkie to tonik będący kompozycją aż 25 różnych ziół, głównie surowców goryczkowych i aromatyczno-gorzkich. Zawiera m.in. korzeń arcydzięgla, korzeń imbiru, gałkę muszkatołową i ziele piołunu. Preparat ułatwia trawienie, pobudza wydzielanie śliny, żółci i soku żołądkowego oraz wpływa korzystnie na apetyt.
Herbatka na apetyt fix to kolejna propozycja dla niejadków. Składnikami preparatu są: skórka jabłka, owoc bzu czarnego, owoc anyżu, korzeń cykorii podróżnika, liść mięty, ziele bazylii i owoc kminku. Zioła znajdują się w torebkach przeznaczonych do zaparzania. Napar powinien być pity trzy razy dziennie w celu poprawy apetytu i wywołania korzystnego wpływu na trawienie i pracę układu pokarmowego.
Herbatka dla niejadka jest produktem o zbliżonym składzie. Jest to mieszanka trzech rodzajów ziół – owocu kopru włoskiego, owocu anyżu i owocu kminku. Preparat może być stosowany już u niemowląt powyżej 3 miesiąca życia.
Imbir, zioła w kapsułkach jest ciekawą alternatywą dla osób nielubiących smaku preparatów ziołowych. Sproszkowany surowiec zamknięty w żelatynowej kapsułce nie tylko wzmaga apetyt i zwiększa wydzielanie soków trawiennych, ale działa także przeciwwymiotnie.
Autor:
Marta Grochowska
Źródło:
Lamer-Zarawska E., Kowal-Gierczak B., Niedworok J.: Fitoterapia i leki roślinne. PZWL, Warszawa 2007.
Komentarze do: Preparaty poprawiające apetyt