Gra na rynku zdrowia trwa

Dialog, jako najlepszy sposób na osiągnięcie optymalnych rozwiązań w systemie ochrony zdrowia – pod takim hasłem odbyło się w Warszawie III Polsko-Szwajcarskie Forum Dialogu Healthcare in the 21st century. Krajowi i zagraniczni eksperci debatowali nad reformami i finansowaniem systemu ochrony zdrowia w Polsce, a także rolą dialogu pomiędzy wszystkimi interesariuszami w procesie wprowadzania zmian ustawodawczych.

Nie ma idealnych systemów ochrony zdrowia – każdy kraj boryka się z niedoborem funduszy i zasobów, a każdy system wymaga reform – eksperci zgromadzeni podczas III Forum Dialogu byli w tych kwestiach zgodni. Kluczowym czynnikiem pozwalającym na wypracowanie niezbędnego optimum jest bez wątpienia dialog – tak rzadko inicjowany w przestrzeni publicznej w Polsce. Choć, jak przekonywali krajowi i zagraniczni specjaliści, dochodzenie do kompromisu to długotrwały proces, jest on gwarancją tworzenia takich regulacji prawnych, które są adekwatne, zrozumiałe i przede wszystkim – akceptowalne przez wszystkich interesariuszy.

23 lata ciągłej gry w ochronie zdrowia

Prof. Witold Orłowski, Główny Doradca Ekonomiczny PwC przekonywał, że przez ostatnie 23 lata transformacji w Polsce, gospodarka i społeczeństwo przeszły długą drogę. W obszarze systemu opieki zdrowotnej nie udało się jednak osiągnąć stanu, który można uznać za satysfakcjonujący. Porównał również system zdrowotny do gry o niezwykle skomplikowanych regułach.

– W systemie ochrony zdrowia jest bardzo duża liczba graczy, a każdy gra na inną bramkę. Nie ma twardych reguł ani mechanizmów, które wymuszałyby efektywność. Są różne interesy, różne zewnętrzne presje na system, a także ogromna wrażliwość polityczna i mediowa. W takich warunkach próba dojścia do kompromisu jest trudna, ale niezbędna. Dialog musi być efektywny i zinstytucjonalizowany – bez tego, wprowadzanie reform będzie zawsze przypominała wydzieranie sobie najlepszego kawałka tortu.

Wszyscy muszą zaakceptować ograniczenia systemowe, a także fakt, że gwarancje państwowe będą limitowane. Ponadto, muszą istnieć podstawowe mechanizmy balansujące potrzeby i dostępne zasoby, czy to w postaci reguł cenowych czy działalności ubezpieczyciela. Ochrona zdrowia to, bowiem jeden z największych sektorów gospodarki. Jeśli ma działać sprawnie – musi działać efektywnie. W przeciwnym razie zasoby będą marnowane. Potrzeba zatem bardzo wiele dobrej woli i chęci dojścia do porozumienia, czego obecnie w polskiej służbie zdrowia brakuje – tłumaczył prof. Witold Orłowski.

Prof. Thomas Zeltner – specjalny wysłannik Dyrektora Generalnego Światowej Organizacji Zdrowia ds. Finansów i wieloletni Minister Zdrowia w Szwajcarii – przybliżył specyfikę systemu zdrowia w Szwajcarii i obowiązujące w nim regulacje prawne, ale także przekonywał do tego, że wydatki na ochronę zdrowia w Polsce będą musiały systematycznie rosnąć.

– Szwajcaria wydaje obecnie 11,4 proc. PKB na ochronę zdrowia. Wydatki w Polsce są zaskakująco niskie – plasują się na poziomie 7,4 proc. PKB. Jest to poziom, który Szwajcaria osiągnęła w latach 80. Porównując zatem statystyczne wydatki w społeczeństwach, w których możemy mówić o postępie i rosnącym bogactwie, Polska musi wejść na poziom wydatków pomiędzy 8-10 proc. – mówił prof. Thomas Zeltner.

– Z naszego doświadczenia wynika, że jeśli pacjenci muszą wybrać pomiędzy kosztami a komfortem – zazwyczaj wygrywa to drugie. W Szwajcarii nie ma tzw. „list oczekujących”. Idąc do lekarza, umawiamy się na wizytę tego samego dnia. Jeśli lekarz zaleca operację biodra, pyta pacjenta „czy operację chciałby mieć wykonaną w tym czy następnym tygodniu?”. Nie ma, zatem czasu oczekiwania, komfort pacjenta jest ogromny – tłumaczył
prof. Zeltner.

Wysłannik WHO dowodził również, że w każdym systemie zdrowia jedyną stałą jest zmiana.  – Od 1996 r., kiedy w Szwajcarii wprowadziliśmy największą reformą zdrowotną, każdego roku mamy 2-3 inicjatywy zmian. Na każde trzy propozycje, jedna jest odrzucana, pozostałe zyskują jednak akceptację społeczną. Wzorując się na tym przykładzie, możemy przypuszczać, że polski system zdrowotny również będzie zmieniał się niezwykle dynamicznie – mówił prof. Thomas Zeltner.

Cykl prelekcji zakończył Thomas Cueni – Sekretarz Generalny szwajcarskiego stowarzyszenia branżowego Interpharma. Zdaniem Thomasa Cueni – Jeśli patrzymy na statystyki Międzynarodowego Funduszu Walutowego mówiące o wydatkach na zdrowie, rzeczywiście Szwajcaria nie wypada najlepiej. Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju postanowiła jednak zmierzyć wydatki na zdrowie versus otrzymywane korzyści. Wówczas okazało się, że Szwajcaria osiągnęła jeden z najlepszych wyników. To właśnie osiągnięcie jak największych korzyści dla pacjentów musi być nadrzędnym celem wszystkich interesariuszy systemu ochrony zdrowia. Nie jest jednak możliwe bez porozumienia, dlatego jestem gorącym zwolennikiem dialogu i otwartych konsultacji społecznych.

Na spotkanie organizowane przez Polsko-Szwajcarską Izbę Gospodarczą licznie przybyli posłowie oraz przedstawiciele samorządów lekarskich i pielęgniarskich, organizacji branżowych, instytucji ubezpieczeniowych i firm farmaceutycznych. Oprócz prof. Witolda Orłowskiego, prof. Thomasa Zeltnera i Thomasa Cueni, w panelu dyskusyjnym udział wzięli: Marek Balicki – były Minister Zdrowia, Dorota Fal – Doradca Zarządu Polskiej Izby Ubezpieczeń, Romuald Krajewski – Wiceprezes Naczelnej Izby Lekarskiej, Ks. Arkadiusz Nowak – Prezes Instytutu Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej, Jakub Szulc – były Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia oraz Paweł Sztwiertnia – Dyrektor Generalny Związku Pracodawców Innowacyjnych Firm Farmaceutycznych INFARMA.

Konferencja była trzecim spotkaniem z cyklu Polsko-Szwajcarskie Forum Dialogu organizowanym pod patronatem Ambasady Szwajcarii. Forum zostało zorganizowane przy współpracy: Roche, Novartis oraz INTER Polska. Firmy te, jako członkowie Polsko-Szwajcarskiej Izby Gospodarczej, aktywnie włączają się w dyskusję na temat przyszłości systemu ochrony zdrowia w Polsce, wykorzystując dobre relacje pomiędzy Polską a Szwajcarią. Następne wydarzenie z tego cyklu odbędzie się już za pół roku.


****   
Polsko-Szwajcarska Izba Gospodarcza (Swiss Chamber Poland) z siedzibą w Warszawie powstała w 1998 roku. Izba jest niedotowanym przez instytucje publiczne stowarzyszeniem według prawa polskiego o charakterze non-profit. Aktualnie Polsko-Szwajcarska Izba Gospodarcza liczy ok. 150 członków, wśród których znajduje się większość firm szwajcarskich w Polsce. Misją Izby jest umocnienie relacji ekonomicznych na linii Polska – Szwajcaria oraz stworzenie sprzyjających warunków biznesowych do współpracy pomiędzy oboma krajami. Stowarzyszenie ściśle współpracuje z Ambasadą Szwajcarii w Polsce oraz działającym przy niej Swiss Business Hub Poland, a także jest członkiem szwajcarskiej federacji izb bilateralnych SwissCham.