Dlaczego mamy problemy z pamięcią?
Harmonogram dnia jest bardzo napięty, motamy się między pracą, obowiązkami rodzinnymi, problemami, sprawami urzędowymi i... zdarza nam się zapomnieć. Zapomnieć o zabraniu parasola z kawiarni- “a przecież pamiętałam o nim kilka minut temu...”, o urodzinach koleżanki- “jeszcze wczoraj obiecywałam sobie, że do niej zadzwonię ”, o sprawdzeniu skrzynki pocztowej- “mówiłam sobie, że to zrobię wychodząc z bloku”.
Zapominamy o zamiarach. Z głowy wylatują nam rzeczy, które jeszcze przed chwilą planowaliśmy zrobić w najbliższym czasie.
Dlaczego zapominamy?
Za wszystko odpowiedzialny jest ośrodek pamięci prospektywnej. W płacie czołowym naszego mózgu, znajduje się wiele obszarów sprawujących kontrolę nad różnymi rodzajami pamięci. Okazuje się, że używanie pamięci prospektywnej angażuje użycie o wiele większej ilości mechanizmów niż np. pamięci krótkotrwałej. Ludzi często zapominających o zaplanowanych czynnościach czy obowiązkach zwykle nazywa się roztargnionymi, a nawet lekceważącymi - “jak on mógł zapomnieć o której się umówiliśmy?”.
Osąd taki często jest krzywdzący, ale faktycznie, psychologowie utrzymują, że osoby skrupulatne mają lepiej wytrenowane mechanizmy pamięci prospektywnej. Częściej zapomina się też o przykrym obowiązku, niż o przyjemnym zadaniu.
Do myślenia dużo dają rozważania ojca psychologii, Zygmunta Freuda: “Stosunki z kobietami, to tak jak służba wojskowa, wymagają, aby to wszystko, co ma z nimi związek, nie podlegało zapomnieniu. W tych dwóch zakresach zapomnienie jest dopuszczalne tylko w nieważnych sprawach, podczas gdy przy ważnych jest oznaką, że się chce je traktować jako nieważne, a zatem, że się im odmawia znaczenia”.
Zobacz również:
Szczególnie problematyczne do zapamiętana wydają się czynności odbiegające od naszej codziennej rutyny. W 2003 roku świat obiegła historia ojca, David’a Fish’a, który doprowadził do śmierci najmłodszego synka, zostawiając go w foteliku (na czas ośmiu godzin) na tylnym siedzeniu samochodu. Dlaczego o nim zapomniał? Zazwyczaj, zanim odwoził synka do opiekunki, zawoził do przedszkola swoją córkę wraz z innymi dziećmi. Tego dnia codzienna procedura uległa zmianie - jego córka została odwieziona przez innego rodzica. Jadąc samochodem był pewien, że skoro jest (pozornie) pusto tzn, że dzieci zostały odwiezione. Pochłonięty był innymi sprawami, co doprowadziło do tego smutnego wypadku.
Takie zdarzenia nie są wyjątkami, jest wiele przykładów obrazujących to, że nasz mózg znajduje wiele trudności w tym, aby zapamiętywać nasze plany na najbliższy czas. Z badań wynika, że aż od 50 do 70% problemów z pamięcią występuje w polu zapamiętywania prospektywnego.
Jak sobie z tym radzić?
Za dobre rozwiązanie uznaje się tworzenie małych map myśli. Wskazówek przypominających nam o zamiarze. W wypadku Fish’a mogła być to np. dziecięca zabawka położona na przednim siedzeniu lub nawyk zostawiania na tylnym siedzeniu rzeczy, które podczas dnia będą nam niezbędne, np. komórki, portfela, co determinowałoby otworzenie tylnych drzwi.
A ty? Możliwe, że jesteś w stanie zapobiec temu, że zapomnisz o czymś ważnym?
Autor:
Małgorzata Kopta
Komentarze do: Dlaczego mamy problemy z pamięcią?