Zespół jelita nadwrażliwego - etiopatogeneza

Etiopatogeneza, czyli mówiąc prościej - zespół jelita nadwrażliwego to dolegliwość, która dotyczy aż 10-20 % populacji. Mimo że jest związana z problemami w naszym przewodzie pokarmowym, jej przyczyny należy szukać o wiele dalej- w mózgu!

Czym się charakteryzuje?

W celu zdiagnozowania zespołu jelita nadwrażliwego stosuje się tzw. Kryteria Rzymskie III. Jako że etiopatogeneza jest chorobą przewlekłą, zgodnie z Kryteriami Rzymskimi III, u chorego obserwuje się dolegliwości trwające ok. 3 dni w miesiącu przez 3 miesiące, a pierwsze objawy pojawiły się co najmniej 6 miesięcy wcześniej. Do objawów należy przede wszytskim dyskomfort (który niekoniecznie musi być jednoznaczny z bólem) odczuwany w okolicy brzusznej. Uczucie to mija po wypróżnieniu. Ponadto, można zaobserwować zmianę częstotliwości oddawania stolca oraz zmianę jego wyglądu, konsystencji. Pojawiają się biegunki lub zaparcia, a także wzdęcia.

Czym jest spowodowane?

Zespól jelita nadwrażliwego może być spowodowany przez czynniki fizjologiczne takie jak: osłabiona motoryka jelit czy stan zapalny, aczkolwiek w niektórych przypadkach przyczyny można doszukiwać się w uwarunkowaniach genetycznych i środowiskowych, jednak najczęstszą przyczyną tej dolegliwości są problemy psychiczne. Zespół może być wywołany nadmiernym stresem, a czasami może byc konsekwencją nawet bardzo odległych w czasie trudnych przeżyć (np. molestowania seksualnego lub przemocy). Badanie rozciągania balonem okolicy odbytniczo-esicznej wykazało, że w trakcie odbierania bodźców bólowych u chorych pacjentów aktywacja mózgu jest zupełnie odmienna od tej u pacjentów zdrowych. U 50% chorych stwierdza się podwyższony poziom lęku i stresu. Poza czynnikami psychosocjalnymi, zespół jelita nadwrażliwego często jest "echem" po zapaleniu w przewodzie pokarmowym. W 2006 roku w Kanadzie przeprowadzono badanie na grupie 2069 osób, które dwa lata wcześniej uległy zakażenu bakterią Coli na skutek skażenia wody. Jak się okazało, ponad 36 % z nich cierpiało właśnie na etiopatogenezę.

Zobacz również:

Kto jest najbardziej narażony?

Jak już było wspomniane powyżej, zespół jelita nadwrażliwego może być wywołany uprzednim zakażeniem, głównie bakterią Coli, ale również innymi rodzajami jak np. Salmonellą czy Shigellą. Co więcej, choroba ta dotyka głównie mężczyzn, najczęściej tych w wieku powyżej 50 lat. Wywołuje ją także leczenie antybiotykami, które osłabia flore bakteryjną jelit.

Jak postępuje leczenie?

Niektórzy lekarze zalecają diety, które jednak nie przynoszą dużego rezultatu. Zazwyczaj, zamiast diety zaleca się jedynie niewielkie modyfikacje żywieniowe, a więc wykluczenie z diety niektórych produktów, które mogą podrażniać nasz układ pokarmowy. Czasami stosuje się także rozpuszczalny błonnik, który ma na celu zmniejszenie uczucia wzdęcia, jednak na stałe nie jest on pomocny w walce z chorobą. Najskuteczniejsze w leczeniu są leki rozkurczające mięśnie gładkie oraz leki antydepresyjne, które okazują się skuteczne w walce z bólem. Są one przepisywane przez gastroentologa, nie jest więc konieczna wizyta u psychiatry lub pychologa. Dawki stosowane w leczeniu etiopatogenezy są średnio o połowę mniejsze niż podczas leczenia zaburzeń psychicznych, toteż nie muszą byc przepisane bezpośrednio przez psychologa.

Efekt ich działania jest widoczny po około 2-3 tygodniach. Pacjentom podaje się także antybiotyk- rifaksyminę oraz różnego rodzaju probiotyki. Jednak, jak było już wspomniane, przyczyn etiopatogenezy należy doszukiwać się w psychice, dlatego najrozsądniej jest zastosować psychoterapię, trening relaksacyjny, a nawet- hipnozę. Niektórzy stosują metody alternatywne: akupunkturę czy chińskie zioła. Nie wzbudzają one jednak wielkiego zaufania wśród lekarzy.

Autor:

Karolina Podlasek