Ostry brzuch u dziecka

Ostry brzuch, to stan chorobowy jamy brzusznej. Jest on charakterystyczny dla zapalenia wyrostka robaczkowego, ale przyczyny mogą być różne. Sprawdź, jakie są objawy ostrego brzucha u dziecka oraz jak jest on leczony.

Ostry brzuch u dzieci jest bardzo niebezpieczny i może prowadzić nawet do zgonu. W zależności od nasilenia decydujące mogą być dni, a w niektórych przypadkach nawet godziny.

U dzieci powyżej 1. roku życia najczęściej spotykaną przyczyną jest ostre zapalenie wyrostka robaczkowego. Inne przyczyny to niedrożność układu pokarmowego oraz urazy brzucha.

U noworodków i niemowląt, u których występują objawy ostrego brzucha, najczęściej mamy do czynienia w przebiegu wad rozwojowych, np. przednich powłokach brzucha, martwiczego zapalenia jelita, guzów nowotworowych jamy brzusznej  oraz urazu okołoporodowego.

Przyczyny ostrego brzucha

Do ostrego brzucha u dziecka mogą doprowadzić między innymi:

• zapalenie otrzewnej,
• ostre zapalenie wyrostka robaczkowego,
• niedrożność jelit,
• zapalenie uchyłku Meckela,
• uwięźnięta przepuklina,
• perforacja przewodu pokarmowego,
• krwotok z przewodu pokarmowego,
• pourazowe uszkodzenie narządów jamy brzusznej,
• niektóre schorzenia nowotworowe.

Należy brać pod uwagę również inne schorzenia narządów znajdujących się w jamie brzusznej oraz tych poza jej obrębem. Do takich przypadłości należą między innymi psychogenne bóle brzucha, choroby układu moczowego (zapalenie pęcherza moczowego, kamica nerkowa) oraz schorzenia poza jamą brzuszną, np. zapalenie płuc i opłucnej, oraz zapalenie ucha środkowego.

Objawy ostrego brzucha

Objawy ostrego brzucha u dzieci:

• ból brzucha przy kaszlu i ruchach
• wymioty i wzdęcia brzucha,
• obrona mięśniowa,
• szybkie tętno,
• wstrząs,
• bolesność uciskowa brzucha,
• objaw Blumberga, czyli bolesność brzucha przy oderwaniu badającej ręki od powłok brzusznych po ucisku,
• brak perystaltyki, czyli aktywności motorycznej w przewodzie pokarmowym, która powoduje przesuwanie pokarmu z przełyku aż do jego końcowego odcinka, czyli odbytnicy.

Diagnostyka ostrego brzucha

W ostrym brzuchu istotny jest czas, dlatego szybka diagnostyka i ustalenie rozpoznania jest istotne, aby jak najszybciej wdrożyć odpowiednie leczenie i wykluczyć konieczność operacji. Rozpoznanie ustalane jest na podstawie przeprowadzonego wywiadu lekarskiego, badania chorego dziecka oaz częstotliwości i charakterystyce występujących objawów.

Pomocne i rozstrzygające są badania laboratoryjne oraz obrazowe badania diagnostyczne. Najczęściej wykonywane są zdjęcia jamy brzusznej w pozycji stojącej, badanie ultrasonograficzne oraz w zależności od potrzeb tomografia komputerowa oraz rezonans magnetyczny brzucha.

W przypadku ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego badanie ultrasonograficzne jest wykonywane metodą colar Doppler, która zwiększa czułość i swoistość badania.

Wybór rodzaju badań  jest zależny od stanu chorego dziecka.

Leczenie ostrego brzucha

Sposoby leczenia są różne. W leczeniu niefarmakologicznym stosowana jest ścisła dieta, nawadnianie parenteralne z wyrównaniem gospodarki wodno-elektrolitowej oraz monitorowanie ciśnienia krwi i tętna. Zakładany jest również zgłębnik do żołądka, aby opróżnić narząd z pokarmów.

W leczeniu farmakologicznym podawane są antybiotyki o spektrum obejmującym bakterie Gram(-) i beztlenowce.

W zależności od stanu, w jakim jest chore dziecko, chirurg może zdecydować się na leczenie operacyjne. W niektórych schorzeniach, które dają objawy ostrego brzucha takie jak krwawienie z przewodu pokarmowego, możliwe jest leczenie nieoperacyjne. Jeśli jednak lekarz podejmie decyzje o zabiegowym leczeniu, rodzaj zabiegu jest zależny od etiologii ostrego brzucha.

Dzieci z objawami ostrego brzucha wymagają hospitalizacji oraz pilnej konsultacji chirurgicznej, dzięki której będzie możliwe ustalenie konkretnych działań. W przypadku tej choroby duże znaczenie ma czas, gdyż rokowanie zależy nie tylko od schorzenia, które powoduje ostry brzuch, ale także od szybkości zdiagnozowania. Zbyt późne rozpoznanie może mieć poważne skutki.