Jak rozpoznać autyzm u dziecka?

Autyzm wczesnodziecięcy jest zaburzeniem rozwoju. Częstotliwość występowania tego zaburzenia to 2-5 na 10000 urodzonych dzieci i częściej dotyczy chłopców. Przyjmuje się, że około 75% dzieci autystycznych jest dodatkowo upośledzonych umysłowo. Jednakże rozwój przebiega nieharmonijnie, niezależnie od poziomu inteligencji dziecka.

Symptomy autyzmu

Diagnozę stawia się, gdy dziecko ujawnia przynajmniej 6 z poniższych objawów (wyróżnionych w trzech grupach według DSM IV):

1. Jakościowy defekt w zakresie interakcji społecznych, manifestowany dwoma z następujących objawów:

istotne zaburzenie komunikacji niewerbalnej. np. oko w oko, mimika i gesty, używane w relacjach międzyludzkich,
brak umiejętności nawiązywania kontaktów z rówieśnikami odpowiednio do wieku rozwojowego,
brak spontaniczności w dzieleniu się z innymi ludźmi radością, zainteresowaniami, osiągnięciami.

2. Jakościowe uszkodzenie komunikowania się, manifestowane co najmniej przez 1 z następujących objawów:

istotne uszkodzenie zdolności do inicjowania i podtrzymywania rozmowy z innymi, mimo poprawnie rozwiniętej mowy,
całkowity brak lub opóźnienie rozwoju języka mówionego, czemu nie towarzyszą próby zastąpienia tego alternatywnymi sposobami porozumiewania się,
używanie stereotypów i powtórzeń (tzw. mowa echoliczna) oraz języka idiosynkratycznego (używanie zaimka w 3 os. l. poj. zamiast „ja”).

Zobacz również:

3. Istotne ograniczenie w zakresie wykonywania czynności oraz zainteresowań, przejawiające się w co najmniej jednym z następujących objawów:

nadmierne zajmowanie się, w sposób stereotypowy, jednym lub więcej rodzajów zainteresowań, odbiegających od normy pod względem intensywności lub zakresu,
stereotypowe i powtarzające się czynności ruchowe (np. machanie rękami, kręcenie ciałem, kiwanie się),
skrupulatne przestrzeganie niepotrzebnych, rutynowych czynności,
uporczywe zajmowanie się fragmentami przedmiotów.

Wszystkie te zaburzenia występują przed 3. rokiem życia dziecka. Należy jednak pamiętać, że ostateczną diagnozę stawia lekarz. Opieka nad dzieckiem autystycznym wymaga od rodziców i terapeutów mnóstwo pracy i cierpliwości, gdyż dodatkowo może pojawić się oschłość emocjonalna oraz niechęć do bezpośrednich kontaktów, nawet z najbliższymi osobami.

Katarzyna Łukawska