Pamięć: ulotna czy absolutna?

Pamięć absolutna to marzenie nie jednego z nas. Ułatwia uczenie się, zapamiętywanie dat, wydarzeń, telefonów, spotkań, przeczytanych książek, artykułów i nawet najbardziej szczegółowych informacji. Pozwala nie tylko szybko przyswajać wiedzę, ale sprawia, że raz poznane informacje, na długo zostaną w naszej głowie.

Odkryj „swoją” pamięć

Narzekanie na zbyt ulotną i nietrwałą pamięć, tylko przysporzy ci dodatkowych problemów i frustracji. Po pierwsze pamięć można, a nawet należy ćwiczyć, ale o tym później. Jeżeli wydaje ci się, że dobra pamięć gwarantuje sukces na każdym polu życia, jesteś w błędzie. Absolutne zapamiętywanie wszelkich informacji, zdarza się niezwykle rzadko, a i tak w większości jest wynikiem długoletnich ćwiczeń mózgu. Warto wiedzieć, że istnieje kilka rodzajów pamięci i tylko niektórzy z nas, posiadają predyspozycje, aby korzystać z nich wszystkich.

Pamięć semantyczna

To rodzaj pamięci służący do łączenia w grupy informacji o podobnym charakterze. Przypuszczalnie powstała na drodze ewolucji pamięć semantyczna - skojarzeniowa. Działa ona prawdopodobnie w ten sposób, że w mózgu tworzone są zbiory informacji o podobnym charakterze, opatrzone pewnymi etykietami. W zamierzchłych czasach etykiety te niekoniecznie były wyrazami, lecz wraz z upowszechnieniem się języka mówionego słowa szybko nadały się do roli kluczy w pamięci semantycznej. Tak, więc pamięć ta w dużej mierze powiązana jest z językiem oraz procesem kojarzenia różnych faktów. Nie ma w niej żadnych reguł, co do tego, jak grupowane są poszczególne informacje i ulega ona ciągłemu procesowi nauki.

Pamięć epizodyczna

Drugi model pamięci to ta dotycząca epizodów z naszego życia, inaczej pamięć zdarzeń. Przechowuje epizody, czyli ślady pamięciowe na temat zdarzeń, posiadających swoją lokalizację przestrzenną i czasową. W tym systemie pamięci przechowywane są także informacje na temat wzajemnych relacji między zdarzeniami. Model ten został zaproponowany przez Endela Tulvinga w 1972. Badacz twierdził, że ten rodzaj pamięci jest wyjątkowo ważny dla poczucia tożsamości i ciągłości psychicznej. Odpowiada za orientację w czasie, „układanie” wspomnień oraz umiejscawianie ich w kontekście. To pamięć czysto zmysłowa. Informacje jakie zapamiętuje nasz mózg w obrębie pamięci zdarzeń, dotyczą zarówno tych niezwykłych chwil jak i zupełnie niepotrzebnych epizodów. Bardzo często zdarza się, że nawet osoby w podeszłym wieku pamiętają pierwszy pocałunek, pierwszą jazdę samochodem, czy wyjątkowo wyjazdy, i nie ma w tym nic dziwnego. Jednak są ludzie, którzy potrafią z ogromną dokładnością opowiedzieć o z pozoru nic niewnoszących chwilach, podając daty, godziny, ubiór, pogodę czy opisać mijanych ludzi. Ten rodzaj pamięci, mimo że niedoceniany może być przydatny w niektórych zawodach i specjalizacjach. Przydaje się także, gdy staramy się odtworzyć coś istotnego, co zdarzyło się w przeszłości, a co może mieć wpływ na nasze dalsze życie.

Zobacz również:

Pamięć autobiograficzna

To typ pamięci odnoszącej się do własnej przeszłości. Ma ona charakter deklaratywny, co oznacza że wspomnienia w niej zawarte zapisujemy w postaci konkretnych lub abstrakcyjnych informacji angażujących język. Najważniejsze jej właściwości to:

sekwencyjne uporządkowanie zdarzeń,
sekwencje te mają pewien sens dla jednostki,
zdarzenia są datowane,
zdarzenia odnoszą się do JA, więc proces pamiętania jest dłuższy.

Pamięć autobiograficzna odnosi się do przeżytych zdarzeń i dlatego, że dotyczy tylko i wyłącznie nas, może przez lata ulec deformacji. Opiera się na deklaracjach i bardzo subiektywnym opisie rzeczywistości, dlatego pamiętniki, dzienniki i autobiografie nie stanowią najbardziej wiarygodnych źródeł wiedzy o przeszłości.

Wzrokowiec, słuchowiec a może kinestetyk?

Na pewno nie raz robiłeś test na to, którym kanałem najsilniej odbierasz rzeczywistość. W zależności czy jest to ucho, oko, czy ciało, twoja pamięć będzie w działała zgodnie z nimi. Rzadko zdarza się, żeby ktoś był klasycznym kinestetykiem, bądź słuchowcem, w większości przypadków, typy są mieszane.

Jeśli uważasz, że twoja pamięć jest ulotna i zapominanie to twoje drugie imię, zwróć uwagę, który typ reprezentujesz. Jeśli jesteś wzrokowcem, nie dziw się, że zasłyszane informacje nie trafią do ciebie z takim skutkiem, jak wiadomość przeczytana w porannej gazecie. U kinestetyków, trwałe pamiętanie działa na zasadzie „zrób to sam”, lub „dotknij i poczuj”, teoria czy to usłyszana czy zobaczona nie ma dla nich większego znaczenia.

Typ, jaki każdy z nas uosabia najlepiej widać w wieku szkolnym, gdy dopiero uczymy się sztuki zapamiętywania. Warto przypomnieć sobie, w jaki sposób najlepiej przyswajaliśmy wiedzę i wykorzystać to w dorosłym wieku.

Autor:

Paulina Łabędź