Jak planować działania, aby osiągnąć cel?

Wielkie planowanie to nieodłączny element każdego Nowego Roku. Każdy z nas, nie jeden raz czynił sobie „postanowienia noworoczne”. Niestety w większości przypadków na nich się skończyło. Próbujemy dokonać zmian w naszym życiu, ale zazwyczaj pozostawiamy to na etapie planów. Dlaczego tak się dzieje, że nie realizujemy tego, czego pragniemy?

Motywacja

Motywacją wg psychologów jest wyjaśnienie dlaczego ludzie inicjują działanie. Stawiamy sobie w życiu cele, które są dla nas ważne z różnych powodów, a działanie podejmujemy jeżeli wierzymy w możliwość ich realizacji.

Część wartości może być dla człowieka stała (np. wartości religijne), inne mogą pojawiać się i znikać. Tak samo nasze przekonanie o możliwości realizacji zamierzeń mogą w zależności od doświadczeń zmieniać się. Tutaj przykładem może być ciąg niepowodzeń prowadzący do wyuczonej bezradności.

Różni ludzie, różne cele

Wiemy również z doświadczenia, że nasze nowe postanowienia nierzadko są konsekwencją życiowych zmian, ale również mogą być zainicjowane przez nas samych.

Jeżeli nasze nowe cele to rezultat zmian zachodzących w naszym życiu, zazwyczaj mamy tylko 3 sposoby ustosunkowania się do nich:

dać się im porwać i działać wg reguł które nimi kierują dopóki się nie przystosujemy,
nauczyć się, w jaki sposób radzić sobie ze zmianami,
postawić sobie takie cele, które przygotują nas do skutecznego przetrwania nowych sytuacji.

Nasz reakcja na zmiany i rodzaj wybieranych celów zależą od naszej osobowości. Wyjaśnia to, dlaczego podobni sobie ludzie podobnie działają w różnych sytuacjach.

Zdumiewającym jest, jak bardzo ludzie różnią się w zakresie uświadamiania sobie własnych celów życiowych. Każdy z nas zna takich, który stawiają sobie bardzo wyraźnie sprecyzowane cele i dążą do nich skutecznie. Są też tacy, których do zmian zmusić musi sytuacja w jakiej się znajdują. Są też ludzie, którzy po prostu naśladują innych, nie próbując nawet dowiedzieć się dokąd zmierzają.

Zobacz również:

A zatem można iść przez życie jak automat, ale można też włączyć myślenie.

Między pragnieniem a celem

Spróbujmy zrozumieć, co dzieje się pomiędzy podjęciem decyzji, a osiągnięciem pragnień. Proces ten jest długotrwały i zazwyczaj przebiega w kilku etapach.

Pierwszym z nich jest etap entuzjazmu. Czas sukcesu, stabilizacji, twórczości i energii. Trudność jest dla nas wyzwaniem. Tutaj po pewnym czasie możemy odczuwać brak energii, brak czasu, zmęczenie. Gdy osiągamy sukces ta faza kończy się. Jednak gdy życie nie podsuwa kolejnego wyzwania tracimy motywację do działania.

Kolejną fazą jest etap rozczarowania. Charakterystycznym staje się tu znudzenie, rozczarowanie, utrata sensu. Często prognozujemy kolejne niepowodzenia, jestesmy niespokojni. Na tym etapie możemy zrewaloryzować własne marzenia i wrócić z nowym zaangażowaniem do pierwszej fazy, albo zamknąć dany rozdział życia i rozpocząć poszukiwanie nowych zadań życiowych.

Faza trzecia to tzw. „etap kokonu”. Polega on na wycofaniu się z aktywności, refleksji, wykonaniu strategicznych planów i kolejnym przewartościowaniu. Często odczuwamy smutek, pustkę, gniew. Jednakże w tej fazie możemy dojść do porozumienia z samym sobą, odkryć „własne ja”. Z tego kryzysu wyrasta mocna osobowość, wyraźny system wartości i wewnętrzny spokój. Proces życiowej przemiany dokonał się, odnajdujemy nowe cele.

Jest to początek fazy czwartej – etapu gotowości. Jesteśmy więc gotowi na otwarcie się nowego rozdziału w życiu. Budzi się nowa nadzieja i poczucie własnej wartości. Pojawia się podniecenie, zaangażowanie, współpraca z innymi. Człowiek często czuje się spełniony, zadowolony, ukierunkowany. Faza ta kończy się, gdy człowiek powraca do fazy pierwszej. Cykl powtarza się i jest zapewnieniem ciągłego rozwoju w kierunku lepszej jakości życia i poczucia spełnienia.

Potrzebna pomoc

Aby przetrwać okres przejściowy i efektywnie wprowadzić zmianę ludzie mogą potrzebować pomocy. Asystowanie innym w osiąganiu celów życiowych to jeden z elementów społecznego wsparcia – tak dzieje się w rodzinie, gronie przyjaciół czy szkole. Tutaj świetnym przykładem jest np. osoba trenera w sporcie – osoby, której zadaniem jest doprowadzenie kogoś do możliwie najlepszych wyników.

Jakie kompetencje i dyspozycje powinien mieć taki trener? Na pewno szczególne cechy osobowości, a także doświadczenie, umiejętność uważnego słuchania i podania informacji zwrotnej, która buduje zaufanie.

Kręta i trudna jest droga, która wiedzie od podjęcia decyzji do działania. Potrzebna jest motywacja, wytrwałość, dobry plan... Samemu można próbować, ale czasami warto również nastawić się na wsparcie i pomoc kogoś, kto lepiej od nas potrafi zaplanować działania wiodące do osiągnięcia naszych pragnień.

Autor: Katarzyna Komenda