Będę mieć to samo co ona: poczucie odrzucenia i kupowanie akceptacji społeczeństwa

Bycie lekceważonym może sprawić, że człowiek kupi wszystko. Wyobraź sobie, że bierzesz udział w badaniach rynkowych. Zadanie jest proste: każdy z was ma nagrać krótki film, który będzie pokazany pozostałym badanym. Załóżmy, że ty zostałeś wybrany jako pierwszy. Po wysłaniu swojego filmiku innym uczestnikom, prowadzący badania mówi ci, że gdy inni badani zobaczyli twój film, zdecydowali nie brać udziału w badaniach.

Jednakże eksperyment tak naprawdę jeszcze się nie skończył. Zostajesz zaprowadzony do pewnego pomieszczenia, gdzie zostajesz poproszony o ocenienie kilku przedmiotów, nad których zakupem zastanawia się pewna uniwersytecka księgarnia. Jedyne co musisz zrobić to po prostu zaznaczyć, które przedmioty chciałbyś zakupić. Wśród nich są takie rzeczy jak zeszyty, notesy, pióra, czasopisma, ciastka Oreo, żele pod prysznic oraz bandaże z logo uniwersytetu. Co byś wybrał?

Grupa amerykańskich naukowców czysto hipotetycznie założyła, że będąc społecznie odrzuconym prawdopodobieństwo zakupu bandaży z logiem uniwersytetu jest większe niż w przypadku osoby z normalnym życiem towarzyskim. Dlaczego? Ponieważ logo uniwersytetu daje (pozorne) uczucie przynależności do jakiejś grupy społecznej, co jest głównym celem niemal każdego społecznego "outsidera".

Jak się później okazało, naukowcy mieli pełną rację: badani, którym wydawało się, że są odrzuceni przez grupę, znacznie częściej wybierali przedmioty, które demonstrowały ich przynależność do jakiejś zbiorowości. W innym, acz podobnym eksperymecie, grupa odrzuconych badanych była łączona w pary z osobami, które np. lubiły skrzydełka kurczaka. W tym przypadku lekceważeni uczestnicy chętniej niż zwykle zamawiali skrzydełka.

Dlaczego tak to wygląda? By poznać odpowiedź, wystarczy sprawdzić historię naszej ewolucji. Dawno temu kwestia odrzucenia była często wręcz kwestią życia lub śmierci. Bycie odrzuconym przez resztę grupy np. na bezludnej wyspie było niemal równoważne z podpisaniem własnego wyroku śmierci. Jesteśmy niejako nauczeni, by nie dopuścić do tego, nawet jeśli to oznacza jedzenie skrzydełek kurczaka.

Zatem czy te badania mają jakiekolwiek znaczenie? Tak. W nieco zmodyfikowanej wersji tego eksperymentu, prowadzący dał uczestnikom (fikcyjną) możliwość spróbowania ciężkich narkotyków zamiast jedzenia skrzydełek. Odrzuceni znacznie chętniej wybraliby kokainę, zwłaszcza gdy ich nowy parter mógłby to poprzeć. Reasumując więc, bycie społecznie odrzuconym sprawia, że ludzie znacznie chętniej kupują i robią niemalże wszystko, tylko po to by poczuć przynależność do jakiejś grupy.

Jak więc sprawdzić twoją potencjalną reakcję? Możesz sprawdzić Skalę podatności na wpływy interpersonalne (http://www.beyondthepurchase.org/csii.php), Skalę wartości materialistycznych (http://www.beyondthepurchase.org/mvs.php) i skalę wartości społecznych (http://www.beyondthepurchase.org/llv.php), by przekonać się jaki twoja skala wartości ma wpływ na twoje zakupy i podejmowane przez ciebie decyzję. Myślimy, że możesz nauczyć się wiele nt. zarządzania pieniędzmi, wydawania ich oraz o swoim życiu społecznym.

Powyższy artykuł nazywa się "Social Exclusion Causes People to Use Money Strategically in the Service of Affiliation" i został opublikowany w "Journal of Consumer Research" w lutym 2010.