Prawidłowy rozwój słuchu u niemowlaka

Podczas każdej profilaktycznej wizyty lekarskiej zaplanowanej w pierwszych 2 latach życia dziecka lekarz powinien ocenić między innymi słuch Twojego malucha. W razie wątpliwości lekarz może skierować dziecko do laryngologa lub poradni audiologicznej na specjalistyczną ocenę słuchu. Rozpoznanie niedosłuchu w pierwszych kilku miesiącach życia nie jest jednak łatwym zadaniem, zwłaszcza że dzieci te gawożą podobnie jak normalnie słyszące niemowlęta.

Z tego powodu w Polsce obiektywne badanie słuchu specjalnym aparatem wykonuje się u wszystkich noworodków jeszcze przed wypisaniem po porodzie do domu. Program ten powinien umożliwić zidentyfikowanie większości dzieci z wrodzonym niedosłuchem.

Najpoważniejszą konsekwencją niedosłuchu jest opóźnienie rozwoju mowy. Wrodzone lub okołoporodowe uszkodzenie słuchu najlepiej wykryć w pierwszych 3 miesięcy życia dziecka. Dziecko niedosłyszące powinno otrzymać aparat słuchowy i rozpocząć intensywną rehabilitacje. Takie wczesne postępowanie zwiększa szansę na powodzenie leczenia i ogranicza wpływ wady na rozwój dziecka.

Słuch jest rozwinięty już w chwili urodzenia dziecka, a donoszony noworodek reaguje na głośne bodźce dźwiękowe (np. krzyk, hałas wywołany upadkiem przedmiotu, klaśnięcie). O tym, że noworodek lub niemowlę słyszy już w pierwszych miesiącach życia, świadczy pojawienie się w odpowiedzi na głośny bodziec dźwiękowy jednej lub kilku z poniższych reakcji:

Zobacz również:

zaniknięcie lub zaciśnięcie powiek (tzw. odruch uszno-powiekowy),
odruch Moro (tzw. odruch przestrachu i obejmowania),
przerwanie ssania,
odwracanie oczu i głowy w kierunku źródła dźwięku,
pogłębianie oddechu i budzenie się z płytkiego snu.

Od 4-6 miesiąca życia dziecko reaguje na głos mamy i taty, a pomiędzy 7-10 miesiącem powinno odpowiadać na bodźce akustyczne (nawoływanie, a nawet ciche szmery), odwracając głowę lub patrząc w kierunku źródła dźwięku. Taką reakcję wywołają również wprawiane w ruch grzechotki, uderzenie szklanki łyżeczką, darcie papieru czy szum strumienia wody z kranu. Po ukończeniu 10. miesiąca życia dziecko powinno reagować na ciche wołanie po imieniu z odległości 1,5-3 m.

Jeżeli masz wrażenie, że Twój maluch źle słyszy, skontaktuj się z lekarzem. W razie wątpliwości skieruje on dziecko do laryngologa, który zdecyduje o potrzebie wykonania specjalistycznego badania słuchu.

Kiedy szczególnie podejrzewać uszkodzenie słuchu u noworodka i niemowlęcia?

Sytuacje i czynniki mające szkodliwy wpływ na rozwój narządu słuchu w czasie ciąży lub w pierwszym okresie życia dziecka zwiększają ryzyko uszkodzenia słuchu. Należą do nich:

niedosłuch lub głuchota najbliższych krewnych (rodzice, rodzeństwo) - niedosłuch u noworodków i niemowląt najczęściej ma tło dziedziczne,
niektóre choroby zakaźne matki w czasie ciąży (np. kiła, różyczka, cytomegalia, toksoplazmoza) lub zażywanie przez nią leków uszkadzających słuch (niektóre antybiotyki, leki moczopędne), a także alkoholizm matki, wady wrodzone ucha lub twarzoczaszki u dziecka.