Niedobór żelaza powoduje zmęczenie

Bardzo często, jeśli czujemy się zmęczeni i ospali przyczynę zrzucamy na karby złej pogody, braku słońca, nadmiaru obowiązków. Jednak, jeśli taki stan rzeczy utrzymuje się przez dłuższy czas, warto zgłosić się do lekarza, który skieruje nas na odpowiednie badania. Może bowiem okazać się, że w naszej krwi wystąpił niedobór żelaza.

Żelazo jest pierwiastkiem niezbędnym dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Odpowiada m.in. za prawidłową podaż krwi i tlenu. Gdy pojawia się jego niedobór, zmniejszeniu ulega ilość czerwonych krwinek, a co za tym idzie - niedokrwistość. Powoduje to szereg negatywnych objawów, takich jak wspomniane już zmęczenie i ospałość.

Inne symptomy świadczące o zbyt małej zawartości żelaza w organizmie to również pękające zajady w kącikach ust, łamliwość paznokci i włosów, bladość, problemy z pamięcią i koncentracją, bezsenność, nudności, dzwonienie w uszach, zaburzenia widzenia, tzw. zespół niespokojnych nóg, obniżenie nastroju, tachykardia u dorosłych oraz problemy z krążeniem krwi w rękach i nogach.

Pewne osoby są szczególnie narażone na występowanie niedoboru żelaza. Należą do nich przede wszystkim dzieci i młodzież, a także kobiety w ciąży oraz karmiące piersią. Generalnie jednak przyjmuje się, że zwiększone ryzyko powstania deficytu żelaza dotyczy wszystkich kobiet ze względu na comiesięczne krwawienia.

Ponadto, szczególną ostrożność powinny zachować osoby walczące z nowotworem, cierpiące na celiakię, a także z założoną laparoskopiczną opaską żołądka. W ostatnim przypadku zagrożenie wynika ze zbyt szybkiego przemieszczania się pokarmu, przez co żelazo może nie zdążyć się wchłonąć.

Zobacz również:

Czynnikiem sprzyjającym niedoborom żelaza są zatem również częste biegunki. W grupie ryzyka znajdują się także sportowcy, ponieważ wzmożone pocenie powoduje duże utraty tego pierwiastka. Z powodu braku żelaza cierpią często wegetarianie. Wynika to z faktu, że jego przyswajalność z produktów roślinnych wynosi zaledwie 5%.

Bardzo ważne jest, by zadbać o właściwy poziom żelaza u dzieci i młodzieży. Jego deficyt może bowiem wpłynąć na strukturę mózgu i doprowadzić do upośledzenia procesu tworzenia mieliny. Stanowi ona swoistą „izolację” przyspieszającą przewodzenie impulsów.

W Niemczech niedobór żelaza stwierdzono u około 16% nastolatków. Jak zatem sprawdzić, czy poziom żelaza w naszym organizmie jest prawidłowy?

W tym celu należy przeprowadzić specjalistycznie ukierunkowane badania krwi, ponieważ podczas tego rutynowego bardzo rzadko udaje się wykazać jego niedobór. Wykazuje ono tylko poziom hemoglobiny, czyli informację o ilości czerwonych krwinek we krwi. Ich spadek następuje dopiero, gdy zapasy żelaza są niemal wyczerpane. Metodą pozwalającą wykryć niedobór jest zbadanie poziomu ferrytyny w surowicy.

Niekiedy do deficytu żelaza dochodzi w wyniku infekcji. Diagnozę stawia się na podstawie białka C-reaktywnego. Jeśli jego wartość wynosi więcej niż 3 mg/dl oznacza to, że doszło zakażenia. Ponadto, aby uzyskać informacje o metabolizmie żelaza sprawdza się nasycenie transferryny we krwi. Najlepsze efekty dla stwierdzenia niedoboru żelaza oraz ewentualnego leczenia przynosi zastosowanie wszystkich wymienionych metod diagnostyki.

Żelazo naturalnie występuje w takich produktach spożywczych jak mięso, ryby, zielone warzywa liściaste, buraki, rzeżucha, kiełki, rośliny strączkowe, pietruszka, jaja, produkty pełnoziarniste oraz orzechy. Aby zwiększyć przyswajanie tego minerału dobrze jest dostarczyć organizmowi odpowiednią ilość witaminy C, np. poprzez wypicie szklanki soku pomarańczowego.

Przed rozpoczęciem jakiegokolwiek leczenia niedoboru żelaza należy najpierw poradzić się lekarza, ponieważ prowadzenie go na własną rękę może okazać się bardzo niebezpieczne. Doprowadzić możemy do nadmiaru żelaza, które uznawane jest za podstawowy czynnik powodujący choroby serca, miażdżycę i prowadzący do zawału serca. Niemieckie Towarzystwo Żywienia informuje, że zwiększenie dziennego spożycia żelaza z 50 do 100mg w południowoafrykańskim państwie Bantu w ciągu kilku lat doprowadziło do marskości wątroby i cukrzycy.