Trening pamięci nie pomaga w leczeniu ADHD ani w podnoszeniu IQ

Według badań opublikowanych przez American Psychological Association, jest mało prawdopodobne, żeby trening pamięci mógł być skuteczną metodą leczenia dzieci cierpiących na zaburzenia takie jak deficyt uwagi, nadpobudliwość czy dysleksja. Ponadto, trening pamięci wydaje się mieć ograniczony wpływ na zdrowych dorosłych i dzieci, którzy chcą doskonalić swoje umiejętności poznawcze lub lepiej radzić sobie w szkole.

„Sukces programów treningu pamięci opiera się na założeniu, że możesz lepiej trenować swój mózg przy pomocy powtarzanych prób pamięciowych. Zupełnie tak, jak podnoszenie ciężarów buduje masę mięśniową,” wyjaśnia główna autorka badań, Monica Melby – Lervåg, doktor filozofii z University of Oslo. „Jednakże, analiza pokazuje, iż proste załadowywanie mózgu ćwiczeniami nie prowadzi do zwiększenia jego wydajności, poza wykonywaniem zadań zawartych w tych testach.”

Artykuł został opublikowany online w Developmental Psychology.

Pamięć robocza umożliwia ludziom wykonywanie zadań od razu, pozwalając mózgowi tymczasowo zachować stosowne informacje. Zadania usprawniające pamięć roboczą zazwyczaj mają na celu skłonienie ludzi do zapamiętywania informacji przedstawianych im podczas wykonywania czynności rozpraszających. Na przykład, uczestnikom może zostać przedstawiona na ekranie komputerowym seria pojawiających się jeden po drugim numerów. Komputer prezentuje nową cyfrę, a uczestnicy są proszeni o natychmiastowe przywołanie poprzedniej. W trudniejszych wersjach uczestnicy mogą być proszeni o przypomnienie, jaka liczba pojawiła się dwie, trzy lub cztery cyfry temu.

Podczas tej metaanalizy, naukowcy z University of Oslo i University College London przebadali dogłębnie 23 analizy przeprowadzone na 30 różnych grupach, które spełniały ich kryteria. Badania miały formę randomizowanych badań kontrolnych lub eksperymentów. Obejmowały one szeroki wachlarz uczestników, w tym małe dzieci, dzieci z zaburzeniami funkcji poznawczych, takich jak ADHD oraz zdrowi dorośli. Większość badań została opublikowana w ciągu ostatnich 10 lat.

Ogólnie, trening pamięci poprawił wydajność w zakresie zadań związanych z samym treningiem, lecz nie miał wpływu na bardziej ogólną wydajność poznawczą, taką jak umiejętności werbalne, uwaga, czytanie czy liczenie. „Innymi słowy, trening może pomóc poprawić pamięć krótkotrwałą, jeśli związana jest z zadaniami wdrażanymi w czasie treningu, lecz nie pomoże zmniejszyć trudności z czytaniem. Nie pomoże też lepiej skupiać uwagę w szkole,” konkluduje Melby-Lervåg.

W badaniach podkreślono, iż w ostatnich latach, zostało opracowanych kilka komercyjnych programów treningu pamięciowego, które miały zapewnić korzyści uczniom cierpiącym na ADHD, dysleksję, zaburzenia językowe, ze słabymi wynikami w nauce lub innymi problemami. Niektóre miały nawet podnosić ludzkie IQ. Programy te są szeroko stosowane w szkołach i klinikach na całym świecie. Większość z nich obejmuje zadania, podczas których uczestnikom przedstawianych jest wiele testów pamięciowych, które zaprojektowano w tak sposób, by stanowiły wyzwanie.