Fagocytoza
Fagocytoza - aktywne wychwytywanie i pochłanianie przez komórki organizmu innych komórek, np. drobnoustrojów. Komórka fagocytująca, czyli fagocyt (komórka żerna), najczęściej przetrawia pochłonięty materiał. Jest to jeden z głównych mechanizmów obronnych przeciw infekcji (pochłanianie drobnoustrojów, orzetwarzanie substancji antygenowych) oraz w procesie resorpcji produktów rozrodu własnych tkanek. Fagocytami są krwinki białe, zwłaszcza granulocyty (makrofagi), histiocyty, komórki śródbłonka i inne komórki układu siateczkowo-śródbłonkowego.Fagocytoza jest procesem złożonym, w którym możemy wyróżnić 4 podstawowe etapy:
1. Migrację oraz chemotaksję
Proces rozpoczyna się wędrówką fagocytów w kierunku miejsca wniknięcia zarazka. Możliwa jest ona dzięki występowaniu na powierzchni komórek pochłaniających, receptorów oraz oddziaływaniu czynników chemotaktycznych wydalanych przez limfocyty T, komórki MN, PMN czy elementy niektórych składników dopełniacza. Dzięki tym substancjom komórki MN i PMN mogą odnaleźć miejsce wniknięcia drobnoustroju.
2. Adherencję, czyli przyleganie
Przyleganie to etap, w którym aktywny udział biorą białka adhezyjne. Procesowi temu towarzyszą gwałtowne zmiany enzymatyczne i strukturalne w komórkach żernych, co prowadzi do nagromadzenia ich w formie pobudzonej i zaktywowanej w jednym miejscu. Otaczają one zarazki i poprzez wytwarzanie wypustek w błonie wchłaniają je.
3. Pochłanianie
Rozpoznanie i związanie drobnoustroju przez komórkę żerną jest wstępem do rozpoczęcia procesu fagocytozy. Może ona zachodzić bezpośrednio na drodze mechanizmów nieswoistych lub też za pośrednictwem opsonin (cząsteczek, które opłaszczają zarazki). Łączą się one z receptorami na powierzchni fagocytów i czynią proces fagocytozy wielokrotnie bardziej efektywnym. Sposoby pochłaniania cząstek osponizowanych przez IgG i opłaszczonych składnikami dopełniacza różnią się od siebie morfologicznie i czynnościowo. W pierwszym przypadku wypustki błony wysuwają się i otaczają cząstkę, w drugim zaś- fagocytowana cząsteczka wydaje się zagłębiać w głąb komórki pochłaniającej. Powstaje w ten sposób fagosom.
4. Trawienie wewnątrzkomórkowe
W kierunku fagosomu przemieszczają się wskutek dopływu energii i skurczu filamentów ziarnistości pierwotne, tworząc fagolizosom. Substancje tych ziarnistości niszczą pochłoniętą cząsteczkę. Trawienie substancji obcych zachodzi na drodze mechanizmów tlenozależnych i tlenoniezależnych. Układ niezależny od tlenu tworzą enzymy ziarnistości pierwotnych i wtórnych.
Reakcja zapalna, która rozwija się jako wynik zakażenia musi zostać zakończona w odpowiednim momencie, aby nie doprowadzić do uszkodzenia tkanek przez cytotoksyczną zawartość ziaren i reaktywne związki tlenowe powstające podczas fagocytozy.
Komentarze do: Fagocytoza