Kolendra (Coriandrum sativum L.)

Kolendra siewna należy do roślin jednorocznych z rodziny selerowatych. Jej częścią użytkową są owoce i liście. Należy do  najstarszych roślin uprawianych przez człowieka. Jest powszechnie znana jako dokonała przyprawa kulinarna, jednak jej zastosowanie nie kończy się jedynie na gastronomii.

Początków uprawy kolendry należy szukać w Europie południowej, a dokładnie w basenie Morza Śródziemnego. Wyglądem przypomina pietruszkę, ma ok. 20-40 cm (niektóre rośliny mogą osiągnąć nawet 70 cm) wysokości. Jej nasiona są słodkie, a liście mają zapach podobny do zapachu anyżu. Warto dodać, że kolendra rozpowszechniła się głównie dzięki kuchni azjatyckiej.

Jak wygląda uprawa kolendry?

Na początku trzeba zaznaczyć, że obecnie kolendrę uprawia się w bardzo wielu krajach - w tym w Polsce. Pod uprawę kolendry najlepsza jest gleba lekka i ciepła, a miejsce posiewu powinno być nasłonecznione. Nasiona, wkładane bezpośrednio do gruntu, wsiewa się w rzędy co 30-40 cm (w ilości 1,5-2g/m2). Jej pielęgnacja opiera się głównie na dostarczaniu wody, plewieniu oraz nawożeniu. Sieje się ją wczesną wiosną, a zbiory przeprowadza się w środku lata (okolice sierpnia). Warto dodać, że kolendrę można także uprawiać w domu, np. w doniczce na balkonie.

Właściwości kolendry

Kolendra, poza walorami smakowymi, ma także wiele właściwości leczniczych, dzięki którym jest często wykorzystywana w medycynie chińskiej i indyjskiej. Jest bogata w witaminy z grupy B - B1, B2, B3, a także w witaminę C, karoteny i flawonoidy. Zawiera też minerały, takie jak wapń, sód, potas. W nasionach natomiast występują duże ilości olejku eterycznego. Dzięki bogactwu witaminowemu i minerałowemu, kolendra doskonale wpływa na nasz organizm, a szczególnie na układ trawienny - przyspiesza trawienie oraz stymuluje wytwarzanie soku żołądkowego. Owoce tej rośliny łagodzą bóle żołądka, pomagają kontrolować perystaltykę jelit, a także działają moczopędnie i wiatropędnie.

Ponadto, ze względu na swoje działanie przeczyszczające, jest pomocna przy kłopotach z zaparaciami. Może być ciekawostką, że kolendra jest często stosowana w walce z anoreksją, gdyż wpływa pobudzająco na łaknienie. Dzięki wyżej wspomnianemu olejkowi eterycznemu, który zawarty jest w nasionach, kolendra posiada właściwości przeciwzapalne, antybakteryjne oraz przeciwwirusowe. Jest też bogata w przeciwutleniacze. Dodatkowo, olejki kolendry są stosowane w celu obniżenia gorączki, natomiast sok z jej liści jest wykorzystywany w preparatach do pielęgnacji skóry. Warto również wiedzieć, że kolendra działa uspokajająco i relaksująco.

Gdzie znajduje zastosowanie?

Kolendra, ze względu na wiele właściwości leczniczych, znajduje zastosowanie w medycynie oraz ziołolecznictwie, natomiast olejek eteryczny, zawarty w jej nasionach, jest wykorzystywany w przemyśle farmaceutycznym, perfumeryjnym, kosmetycznym, a nawet tytoniowym i alkoholowym.

Jednak kolendra jest przede wszystkim używana w gastronomii. Świeże liście dodawane są głównie do zup lub sałatek. Powinno się ją dodawać na sam koniec przyrządzania potrawy, gdyż wysoka temperatura pozbawi ją świeżego aromatu i charakterystycznego smaku. Natomiast mielona kolendra jest wykorzystywana jako przyprawa do dań, do konserwowania mięs, wędlin oraz marynowania grzybów czy ogórków. Kolendra jest też jednym ze składników przyprawy do pierników.

Kolendra jest powszechna w kuchni całego świata - jest składnikiem popularnej indyjskiej przyprawy curry oraz meksykańskiej salsy. Używa się jej także w Azji Południowo-Wschodniej oraz Ameryce Południowej. Jednak oprócz walorów smakowych posiada także właściwości lecznicze, o czym warto pamiętać.

Jagoda Marek