Metody naturalne - artykuł

[drapaka]

Naturalne metody antykoncepcji


artykuł dr. n. med. Katarzyny Skórzewskiej
Metody naturalne wiążą się z cyklicznością dni płodnych i niepłodnych w cyklu miesiączkowym kobiety. Polegają one na zachowaniu czasowej wstrzemięźliwości płciowej, czyli powstrzymaniu się od stosunków w okresie płodności (czyli okołoowulacyjnym).


Wstrzemięźliwość płciowa

Jak wiadomo, najprostszym i najskuteczniejszym sposobem uniknięcia nie planowanej ciąży jest wstrzemięźliwość płciowa, czyli całkowite powstrzymanie się od stosunków. Oczywiście, tylko wtedy mamy całkowitą pewność, że uchronimy się przed niepożądaną ciążą.


Petting i necking

Niekiedy zdarza się kontakt fizyczny kobiety i mężczyzny nie jest zakończony aktem płciowym i polega na wzajemnym pobudzaniu stref erogennych górnej (petting) lub dolnej (necking) części ciała. Metodę tę stosują często młodzi ludzie, którzy debiutują w tej sferze życia, uczą się swoich ciał i zachowań seksualnych.

Jednak skuteczność tego sposobu nie jest stuprocentowa, gdyż może dojść do wytrysku w okolicach narządów płciowych kobiety i przedostania się plemników poprzez wilgotny śluz pochwowy do szyjki macicy i dalej aż do komórki jajowej.


Kalendarzyk małżeński

Jeszcze niedawno bardzo popularna była metoda kalendarzowa, czyli tzw. kalendarzyk małżeński.

Metoda ta jest oparta na badaniach Ogino i Knausa, którzy w latach 30. XX wieku dowiedli, że owulacja ma zawsze miejsce 14 plus (minus) 2 dni przed kolejną miesiączką, a nie w połowie cyklu i nie w jego 14. dniu, jak do tej pory uważała większość ludzi.

Cykle miesiączkowe zdrowych kobiet są uznane przez endokrynologię ginekologiczną za regularne, jeśli występują ze stałą częstością plus (minus) 7 dni, wobec czego ich długość może się wahać od np. 21. do 35. dni. W tym przypadku owulacja może wystąpić już w 5. albo dopiero w 23. dniu cyklu.

W metodzie kalendarzowej należy powstrzymać się od stosunków przez 9 dni w cyklu miesięcznym kobiety, na około 9-18 dni przed spodziewanym krwawieniem. Moment pojawienia się tego krwawienia wyznacza się na podstawie długości ostatnich 6-9 cykli miesiączkowych, biorąc także pod uwagę okres przeżycia komórki jajowej po owulacji (2 dni) i plemników po ejakulacji (czyli po wytrysku do dróg rodnych kobiety - nawet do 5-7 dni).

Metoda jest prosta i - wydawałoby się - logiczna, jednak z uwagi na zbyt dużą zawodność już się jej nie zaleca (mimo to nadal wiele osób ją stosuje).

Zwolennicy antykoncepcji naturalnej polecają obecnie metody: termiczną oraz obserwacji śluzu szyjkowego lub połączenie tych dwóch sposobów (metodę objawowo - termiczną).


Metoda termiczna

Dokonujemy codziennego pomiaru porannej podstawowej ciepłoty ciała, dzięki czemu możemy zaobserwować w pewnym momencie istotny wzrost temperatury (min. o 0,4-0,5oC). Następuje on w chwili pojawienia się jajeczkowania, czyli owulacji (jajeczkowanie to podstawowa, powtarzająca się cyklicznie czynność jajnika polegająca na wydaleniu dojrzałego jaja z pękniętego pęcherzyka jajnikowego). Podwyższony poziom temperatury utrzymuje się przez trzy kolejne dni i jest to okres płodny w cyklu miesięcznym. Spadek temperatury świadczy o zakończeniu jajeczkowania, a następujące po nim dni są okresem poowulacyjnej niepłodności, podczas której mamy pewność, że kobieta nie zajdzie w ciążę.

Aby wyznaczyć okres niepłodności przedowulacyjnej (która jest jedynie prawdopodobna), od pierwszego dnia wzrostu temperatury należy odjąć co najmniej 6-8 dni.

Metoda termiczna ma wiele uwarunkowań, bez spełnienia których nie będzie wystarczająco skuteczna. Poranną podstawową ciepłotę ciała należy więc mierzyć:


-codziennie,
-tym samym termometrem,
-w pochwie lub pod językiem,
-o stałej porze, tuż po przebudzeniu i bez wstawania z łóżka,
-po co najmniej 6-7 godzinach snu.

Warto przy tym pamiętać, że przyczyną błędu w prawidłowym odczytaniu wykresu temperatury mogą być takie sytuacje, jak podróż, zmiana klimatu, stresy, infekcje, wstawanie w nocy, np. do dziecka lub w czasie dyżurów nocnych, picie alkoholu, zażywanie wielu leków, zmęczenie, ale także np. wyjście do dyskoteki czy na bal.


Metoda Billingsów (obserwacji śluzu)

W antykoncepcji naturalnej zaleca się także obserwację śluzu szyjkowego, czyli metodę Billingsów, małżeństwa australijskich ginekologów, którzy za pomocą prób i błędów (dochowali się licznego potomstwa) zaobserwowali zmiany w śluzie szyjkowym w zależności od fazy cyklu miesiączkowego.

Wyróżnili oni dwa rodzaje śluzu:


estrogenny (charakterystyczny dla okresu okołoowulacyjnego),
i gestagenny (pojawiający się już po owulacji).

Śluz estrogenny (występujący w płodnym okresie) jest śliski, przejrzysty, szklisty, elastyczny i ciągnący się. Ma małą przyczepność i daje uczucie wilgotności w pochwie. Czasem zawiera domieszkę krwi.

Natomiast lepki, nieśliski śluz gestagenny (w niepłodnym okresie) ma białawy lub żółtawy kolor. Jest nieprzejrzysty, mętny, kłaczkowaty, gęsty, przyczepny i nie ciągnący się. Nie daje uczucia wilgotności w pochwie.

Dzięki swojej konsystencji gęsty i lepki śluz gestagenny staje się nieprzepuszczalny dla plemników, dlatego też są one zatrzymywane w oczkach sieci śluzu szyjkowego. Tam obumierają po około 8-12 godzinach pod wpływem kwaśnego odczynu (pH) pochwy. Bezpieczny okres rozpoczyna się trzy dni po stwierdzeniu obecności gęstego, lepkiego śluzu gestagennego.

Śluz szyjkowy ma również zdolność do krystalizacji, możliwej do zbadania za pomocą tzw. testerów płodności, które można kupić w aptekach (np. PC 2000, PG 58 itp.). W ich skład wchodzi minimikroskop, dzięki któremu możemy codziennie obejrzeć i określić rodzaj śluzu szyjkowego pobieranego na odpowiednie szkiełko. Śluz oglądamy po wyschnięciu pod silnym źródłem światła. Jeżeli jest to śluz estrogenny, wtedy widać wyraźnie, że krystalizuje on w kształcie podobnym do liści paproci czy jodły. W śluzie gestagennym krystalizacja jest słabo widoczna, a na szkiełku zauważymy jedynie bezpostaciową masę.

Trzeba tu zaznaczyć, że prawidłowe rozpoznanie rodzaju śluzu jest możliwe po około 9 miesiącach obserwacji jego cech fizycznych. Pary decydujące się na tę metodę powinny codziennie (a lepiej dwa razy dziennie) pobierać kroplę śluzu szyjkowego z ujścia zewnętrznego szyjki macicy.

Jak to zrobić? Podobnie jak podczas zakładania tamponu lub gry wstępnej (może to zrobić sama kobieta lub jej partner) należy włożyć jeden lub dwa palce głęboko do pochwy i dotknąć szyjki macicy (uwaga: ocena cech śluzu pobranego z przedsionka pochwy jest niemiarodajna!). Następnie obejrzeć wydobyty śluz i określić jego cechy. Kłopoty ze stosowaniem tej metody mogą się pojawić następnego dnia po stosunku, gdy dochodzi do zjawiska tzw. lubrykacji śluzu szyjkowego (jego upłynnienia). Problemy mogą mieć też kobiety po poronieniu, porodzie, w okresie okołomenopauzalnym, z przewlekłymi stanami zapalnymi pochwy.

Oczywiście, najskuteczniejsze z metod naturalnych jest ich łączne stosowanie, czyli tzw. metoda objawowo-termiczna polegająca na równoczesnym pomiarze temperatury oraz obserwacji śluzu.


Obserwacja innych objawów
Pobierając śluz szyjkowy do obserwacji, po pewnym czasie kobieta zaczyna również dostrzegać w narządzie rodnym inne cykliczne zmiany, które ułatwiają jej wyznaczenie okresu płodności, czyli okresu owulacji, oraz skuteczniejsze zapobieganie niepożądanej ciąży. Można więc zauważyć, że ujście zewnętrzne szyjki macicy rozwiera się przed jajeczkowaniem (jest to tzw. objaw źrenicy) oraz zmienia się konsystencja części pochwowej i jej położenie względem długiej osi pochwy.

Poza tym kobieta może także zwrócić uwagę na jeszcze inne objawy sugerujące możliwość owulacji oraz swoje samopoczucie. Są to tzw. domyślne objawy jajeczkowania. Mogą być one pomocne w wyznaczaniu okresu płodności i bezpłodności, ale nie mogą służyć jako jedyne wyznaczniki.

Jednym z nich jest np. tzw. ból środkowy, czyli silny, krótkotrwały ból w dole brzucha, najczęściej jednostronny, który poprzedza na około 1-2 godziny uwolnienie komórki jajowej z jajnika.

W zależności od okresu płodności czy niepłodności zmienia się też samopoczucie i wygląd kobiety. Większość pań podczas owulacji, czyli w okresie płodnym, jest pogodna, lepiej pracuje, ładniej wygląda. Z kolei po owulacji, a więc w okresie niepłodnym, ich włosy stają się matowe, oczy zmęczone, na skórze pojawiają się wypryski, a piersi są napięte i bolesne.


Stosunek przerywany

Metodą zaliczaną do naturalnych jest stosunek przerywany (Coitus interruptus), który polega na wycofaniu prącia z pochwy tuż przed wytryskiem nasienia. W przeciwieństwie do innych metod naturalnych nie jest on związany z okresową wstrzemięźliwością.

Metoda ta wymaga opanowania i pewnego doświadczenia u mężczyzny oraz umiejętności warunkowego odruchu przerywania stosunku. Dlatego też nie powinni jej stosować mężczyźni pobudliwi, chwiejni emocjonalnie, ze skłonnością do przedwczesnego wytrysku.

Należy także pamiętać o tzw. kropelkowaniu polegającym na wydaleniu niewielkiej ilości plemników tuż przed wytryskiem nasienia na skutek ekscytacji płciowej. Pewna liczba plemników pozostaje również w cewce moczowej, w okolicy napletka oraz żołędzi po stosunku i może być wprowadzona do pochwy podczas kolejnego aktu płciowego.

Plemniki te mogą spowodować zapłodnienie, dlatego też skuteczność tej antykoncepcji jest bardzo mała. Poza tym u mężczyzn może ona niekiedy prowadzić do nerwic seksualnych, skłonności do przedwczesnego wytrysku, a z czasem nawet do impotencji. Niekorzystna jest także dla kobiety, bowiem trwale przekrwione narządy miednicy mniejszej i brak orgazmu (który może być wynikiem stosowania tej metody) mogą powodować bóle brzucha, bolesne miesiączki oraz nerwice seksualne. Mimo tych wszystkich wad do tej pory jest to niestety najczęściej stosowany rodzaj antykoncepcji w Polsce.

[Yalissea]

Nie wiem zupełnie dlaczego ludzie chcą stosować i stosują tę metodę. No wiadomo, że większość z powodu swojego poglądu religijnego, a reszta?
Zamiast się normalnie zabezpieczyć, nie myśleć, nie czekać w nerwach na miesiączkę...

Naprawdę to jest chore.
Dla mnie to jest taka antykoncepcja jak by jej wcale nie bylo. Takie samo prawdopodobieństwo że zajdzie się albo i nie. 50%:50%.Zwykły stresik i po metodzie.

a ja jeszcze muszę dodać iż gdzieś czytałam, że zakonnica stwierdziła :
metoda naturalna jest skuteczna w 85% natomiast prezerwatywy 40%.

hehe taaa..

no kurczę..85%..jeszcze niemalże 13% i prawie jak pigułki i to całkowicie za darmo

[Paweł]

Nie tylko religia jest powodem, czasem też wskazania czysto medyczne.

Pozatym tak właściwie to nie metody antykoncepcji lecz planowania rodziny.

Cały knif którego większość nie rozumie to to że przy zastosowaniu tej metody trzeba kochać sie w określnych ramach czasowych, a nie w tedy kiedy sie chce.

Co niektórym zwłaszcza młodym ludzią przydało by sie. Zobaczyli by ze seks nie jest tak jak to w tv wygląda. To nie jest dla każdego.
Nauczyli sie że panna Spirs kręci tyłeczkiem w teledyskach to to jest dobre. W rzeczywistości seks, i seksualność wygląda inaczej.

Do puki sobie tego ludzie nie uświadomią to zawsze będa krzywo patrzeć na ten rodzaj planowania.

Natura sama stworzyła czas gdzie seks jest jak najbardziej bezpieczny i można kożystać s przyjemności.
Te metody pomagają określić ten czas.

Owszem można iść na skróty i np. wydłużyć sobie ten czas stosując tabletki, które wprawiają organizm kobiety w stan ciąży hormonalnej.

[slimak_winniczek]

necking to gorne partie ciala buehhe (od nazwy szyi) !

[slimak_winniczek]

jeszcze odnosnie stosunku przerywanego. ciekawi mnie od strony badan. ponoc jest skuteczny w okolo 70%. Tabletka np w 99%. Czyli 100 kobiet przyjmowalo prawidlowo tabletki, ale jedna mimo to zaszla w ciaze. Wracajac do stosunku przerywanego. 100 kobiet wspolzylo w taki sposob "prawidlowo" ale 30 zaszlo w ciaze. (bez wytrysku). Dosc duzo tych ciaz bez wytrysku. A jeszcze o zadnym udokumentowanym przypadku nie slyszalam. Moze kropelkowanie to zwykle nastraszenie, zeby nie praktykowac takich stosunkow (toz to musi byc i tak nie mile). Jak to jest ?

[Paweł]

Zapytaj kgoś kto uczy biologi, studjuję medycynę bać biologię albo lekarza, czy coś takiego jak "kropelkowanie" istnieje czy też nie?

Można zajżeć też do literatury Słowniki, encyklopedie

[KOBIETA]

Polecam tez sprawdzenie w tejze encyklopedii znaczenia slowa statystyka To juz z zalozenia jest uogolnienie

[slimak_winniczek]

chyba na dwoch tematach o to samo zapytalam, nie bardzo umiem dodawac nowy post mimo przeczytania jak to sie robi. mam swiadomosc o istnieniu kropelkowania. ale watpie aby ktos zaszedl w ciaze bez wytrysku. spytam ginekologa czy slyszala o takim przypadku.

[Yalissea]

No jest to możliwe. Jeśli by nie było, nikt nie mówiłby że metoda przerywana jest kiepska.

[docent]

w sumie artykul napisany w rzetelnie. w porównianiu do tego co czytałem dotychczas to chyba najbardzie profesjonalnie opracowanie, ale i tak nie ustrzegł sie kilku powielanych niestety wciaz błędów.

odniosę się tylko do jednego. mianowicie wg najnowszych wytycznych nie jest prawdą, iż temperaturę należy mierzyć zawsze o tym samym czasie itd. System nadal działa w sytuacji podróży, gorączki czy nieprzespanej nocy. Trzeba po prostu zaznaczyć, że coś takiego miało miejsce. Doświadczony nauczyciel tej metody (niestety takich mało jest) jest wstanie zniwelować wpływ takich zdarzeń. Ponadto, okres wstępny to są ok. 3 cykle, czyli mniej więcej tyle, ile okres wstępny na w miarę bezpieczne działanie antykoncepcji hormonalnej.

Innym plusem tej metody jest to, iż prowadzona prawidłowo i jest analizowana przez osobę doświadczoną (co w sumie zupełnie jej nie skreśla, bo to dotyczy wszystkich badań i procedur medycznych) pozwala na wykrycie znacznie wcześniej niektórych chorób (np. cukrzyca czy nowotwory) nim rozwiną się one na tyle, by zwróciły uwagę Pacjentki, czy prowadzącego jej lekarza. Badanie to nie jest metodą na wykrywanie wszystkich chorób, ale jest badaniem, które doświadczonemu lekarzowi zwróci uwagę na pewne nieprawidłowości, które powinien wyjaśnić (jeśli NFZ mu pozwoli... (( Osobiście czytałem takie prace, które dobrze dokumentowały takie sytuacje kliniczne.

A teraz trochę z innej beczki. To, że antykoncepcja należy do najskuteczniejszych metod zapobiegania ciąży jest prawdą, ale... zawsze jest jakieś ale...

pierwsze ale.... nikt, kto promuje antykoncepcję hormonalną nie wspomina nawet słówkiem o skutkach ubocznych jej działania, a są groźne (nadciśnienie tętnicze w drugiej dekadzie życia czy udary)... a to dziwne bo uczą o tym już na studiach medycznych

drugie ale... po antykoncepcję sięgają często młode dziewczyny, nie pracujące i proszą o najtańszy środek, w efekcie dostając preparat, który jest stary i w ogóle nie powinien być stosowany z powodu antykoncepcji, bowiem są lepsze i bezpieczniejsze środki, ale niestety droższe. Te preparaty stanowią poważne zagrożenie dla ich zdrowia! moim zdaniem przepisywanie takich preparatów stanowi podstawę do kryminału!

trzecie ale... mało osób wie, iż endokrynologia twierdzi, iż przed 20 rż młode kobiety nie powinny brać żadnych środków mających wpływ na gospodarkę hormonalną. Jest to o tyle ważne, iż jest to okres, w którym skomplikowany, kobiecy układ hormonalny, który w zasadzie steruje wszystkimi układami kobiety (od nastroju po reakcje biologiczne), się kształtuje, a manipulacje w tym okresie mogą się skończyć niemożnością zajścia w ciąże.

czwarte ale... mało osób wie, ze jednym z najczęstszych działań ubocznych środków antykoncepcyjnych jest spadek libido.. )) i jak się pomyśli i zastanowi jak one działają, to w sumie nie powinno stanowić to żadnego zaskoczenia..

piąte ale... i chyba najważniejsze... statystyki mówią, iż najwięcej niechcianych ciąż jest w grupie kobiet stosujących antykoncepcję, a nie w grupie kobiet stosujących metody naturalnej antykoncepcji. Tłumaczone jest to faktem, iż kobiety stosujące antykoncepcję hormonalną czują się bezpieczniejsze i częściej mają przypadkowe kontakty seksualne i mniej się sprawą ciąży przejmują, a że bardzo łatwo o pomyłkę lub po prostu zapomni się wziąć tabletkę, to te statystyki nie są zaskoczeniem. UWAGA! to co napisałem w żadnym wypadku nie sugeruje, że antykoncepcja hormonalna jest mniej skuteczna od metod naturalnej regulacji poczęć!!! Zwracam tylko uwagę na pewien statystyczny paradoks.

to chyba tyle... życze miłego dnia!

PS. fajne forum.. chyba częściej będę tu zaglądał!..