Zakaz stosowania rtęci może zagrozić produkcji szczepionek, ostrzegają naukowcy

Naukowcy ostrzegają przywódców negocjujący globalny traktat dotyczący rtęci: całkowity zakaz stosowania tego chemicznego trującego składnika może być niebezpieczny dla zdrowia, ponieważ rtęć jest używana w produkcji szczepionek. Zakaz ten jest jedną z wielu propozycji, nad którą będą obradować przywódcy zgromadzeni w Nairobi, ale podpisanie traktatu jest oczekiwane na 2013 rok.

W 2009 roku, Organizacja Narodów Zjednoczonych zapoczątkowała program UNEP (United Nations Environment Programme), który pracuje nad globalnym traktatem dotyczącym rtęci. Pod koniec października 2011 roku, trzecie z pięciu spotkań w ramach tego traktatu będzie miało miejsce w Nairobi. 

Jak uważa Światowa Organizacja Zdrowia, rtęć jest jednym z 10 związków chemicznych budzących największe zaniepokojenie publiczne, ponieważ jest bardzo toksyczna. Największe niepokoje dotyczą emisji rtęci ze spalania węgla, z kopalni złota oraz od ludzi jedzących skażone rtęcią ryby.

Rtęć w małych dawkach możemy znaleźć w różnych produktach, takich jak żarówki, baterie i termometry. Światowa Organizacja Zdrowia doradza, żeby takie produkty były zastępowane przez inne, na przykład – termometry rtęciowe przez termometry cyfrowe.

Problemem jest to, że proponowany zakaz dotyczy równiez thiomersalu, znanego również jako thimerosal, składnik rtęciowy, który używany do zapobiegania skażeniom oraz do przedłużania życia szczepionek, jak mówią naukowcy. Jest on używany w około 300 000 000 dawek na całym świecie, przeciwko różnym chorobom, takim jak grypa, tężec, zapalenie wątroby typu b, zapalenie opon mózgowych, etc.

Nie móc używać rtęci to bardzo zła opcja, mówi ekspert od szczepień w WHO, pan David Wood. Jak uważa ten ekspert, nie ma alternatywy dla thiomersalu w tym momencie.

Jeśli więc składnik ten zostanie zakazany, przemysł farmaceutyczny będzie musiał zwrócić się w stronę szczepionek pozbawionych czynnika konserwującego, co po prostu skomplikuje przebieg kampanii szczepień oraz utrudni sprawę sieciom wsparcia w biednych krajach, ponieważ szczepionki będą miały krótsze życie. Koszy szczepień również wzrosną, ponieważ firmy będą musiały przystosować się do nowego modelu produkcji.

Traktat, o którym wyżej mowa, jest na razie szkicem, dlatego niektóre z propozycji powinny być brane z dużą dozą ostrożności, mówi Tim Kasten, przełożony chemicznej gałęzi programu UNEP. Ilość rtęci w szczepionkach jest bowiem tak mała, że nie grozi ona środowisku. Można więc przyzwolić na zastosowanie rtęci w niektórych przypadkach, takich jak wypełnienia zębów oraz szczepionki.

Ale według aneksu do szkicu traktatu, nie ma właściwie żadnego dozwolonego przypadku dla rtęciowych produktów w przemyśle farmaceutycznym, co spycha rtęć do tej samej kategorii, w której znajdują się farby skażone rtęcią oraz pestycydy.

To byłby straszny pomysł, jak mówi Paul Offit, ekspert od chorób zakaźnych na Uniwersytecie w Pensylwanii. Byłby to kolejny tragiczny przykład tego, że nie jesteśmy w stanie wyjaśnić opinii publicznej, gdzie leży prawdziwe ryzyko.

Niepokoje odnośnie rtęci w szczepionkach pojawiły się, kiedy to medyczne badania z 1998 roku powiązały szczepionki z autyzmem u dzieci. Nawet jeśli badanie to nie dotyczyło rtęci, obudziło to wielkie obawy odnośnie szczepionek generalnie, włączając w to także te, które zawierają thiomersal.

Obawy wzrosły jeszcze, kiedy USA zdecydowały się usunąć thiomersal z wielu zastrzyków, w ramach działań ostrożności, w latach 1990. Wiele badań nie znalazło dowodu na to, że rtęć jest groźna, ale liczne grupy walczące ze szczepieniami w dalszym ciągu wierzą, że składnik ten może być powiązany z autyzmem i innymi problemami zdrowotnymi.

Jak mówi Andrew Nelson, ekspert od toksykologii na Uniwersytecie w Leeds: o ile znasz ryzyko, i obchodzisz się z tym w sposób właściwy, nie ma żadnego zagrożenia. Tak wielu ludzi skorzystało ze szczepionek zawierających rtęć, że absolutny zakaz jej stosowania jest absurdalnym pomysłem.