Starożytne bakterie jamy ustnej zachowały informację o ewolucji choroby

DNA pochodzące ze zwapniałych bakterii znalezionych na zębach starożytnych ludzkich szkieletów rzuca światło na zdrowotne konsekwencje zmieniającej się diety i ludzkich nawyków w okresie od Epoki Kamiennej aż do współczesności.

Międzynarodowy zespół naukowców odkrył, że pod wpływem procesów historycznych, takich jak porzucenie nomadycznego trybu życia i rewolucja przemysłowa, zmieniały się nawyki żywieniowe ludzi.

Modyfikacja diety z kolei doprowadziła do negatywnych zmian, jakie zaszły we florze bakteryjnej jamy ustnej.

Profesor Alan Cooper, główny autor badania opublikowanego w Nature Genetics, twierdzi, że bakterie jamy ustnej u współczesnych ludzi są znacznie mniej zróżnicowane niż w przeszłości, co prawdopodobnie jest przyczyną chronicznych chorób jamy ustnej w dzisiejszym społeczeństwie.

Naukowcy wyekstrahowali DNA z kamienia nazębnego (zwapniałej płytki nazębnej) 34 prehistorycznych ludzkich szkieletów z północnej Europy. 

Następnie prześledzili zmiany, jakie zaszły we florze bakteryjnej jamy ustnej od czasów plemion nomadycznych, poprzez czasy pierwszych ludów prowadzących osiadły tryb życia, aż do epoki brązu i średniowiecza.

„Skład flory bakteryjnej jamy ustnej znacząco się zmienił wraz z początkami uprawy ziemi i następnie około 150 lat później. Wraz z wprowadzeniem przetworzonego cukru i mąki podczas rewolucji przemysłowej możemy zauważyć dramatyczne zmniejszenie się różnorodności wśród naszych bakterii jamy ustnej, co pozwala na dominację odmian powodujących próchnicę. Współczesna jama ustna znajduje się w stanie permanentnej choroby” – powiedział profesor Alan Cooper.

Profesorowie Alan Cooper i Keith Dobney z University of Aberdeen pracowali nad tym projektem przez 17 lat.

Wykazali, ze kamień nazębny pochodzący ze szkieletów naszych przodków zawierał gęste masy zwapniałych bakterii i pożywienia. Do zidentyfikowania gatunków bakterii konieczna była analiza ich DNA.

Udało się jej dokonać dopiero w 2007 roku, gdy macierzysty uniwersytet badaczy udostępnił sterylne laboratoria oraz wprowadził surowe procedury dekontaminacji i uwiarygodniania.

Naukowcy koncentrują się teraz na rozszerzeniu swoich badań o kolejne epoki historyczne i regiony świata, uwzględniając w swoich analizach na przykład Neandertalczyków.