Rak płuc jest związany z zanieczyszczeniem powietrza

Najczęściej łączy się raka płuc z paleniem. Rzeczywiście, papierosy to główny czynnik rozwoju tego nowotworu, zwanego także rakiem palaczy. Jednak czasem ten nowotwór atakuje również osoby niepalące. Przyczyny tego zjawiska nie zawsze są znane. Jedną z nich jest być może zanieczyszczenie powietrza.

Zespół naukowców z Danish Cancer Society Research Center w Kopenhadze, kierowany przez Ole Raaschou-Nielsena, opublikował niedawno badanie, które wykazało związek pomiędzy stężeniami mikrocząstek w otaczającym powietrzu a ryzykiem zachorowania na raka płuc.

Ta metaanaliza opiera się na danych zebranych przez 17 europejskich grup kontrolnych w 12 miastach z dziewięciu krajów Starego Kontynentu. Wyniki tych prac zostały opublikowane w Lancet Oncology. Duńska publikacja jest jedną z najważniejszych prac w dziedzinie badań nad związkiem między zanieczyszczeniem powietrza a rakiem płuc.
   
Dzięki tej analizie udało się uzyskać wyniki od 312 944 Europejczyków. Pod uwagę wzięto wiele parametrów, między innymi miejsce zamieszkania i palenie bądź niepalenie papierosów. Średni czas obserwacji wynosił 12,8 roku, w tym okresie zdiagnozowano 2095 przypadków raka płuc.
   
Z badań tych wynika, że mikrocząsteczki o średnicy mniejszej niż 10 mikrometrów (PM10), są statystycznie związane z rozwojem raka płuc. Wzrost stężenia o każde 10 µg/m3 w otaczającym powietrzu powoduje wzrost ryzyka rozwoju tego nowotworu o 22%.

W przypadku mniejszych cząsteczek, o średnicy mniejszej niż 2,5 mikrometra, wzrost stężenia o każde 5 µg/m3 (PM2,5) oznacza wzrost ryzyka zachorowania o 18%. Jednak te dane nie są potwierdzone przez statystyki, co oznacza, że nie można wykazać związku między cząsteczkami PM2,5 a rakiem płuc.
   
Z drugiej strony, oba typy tych drobnych cząsteczek są silnie skorelowane z ryzykiem raka gruczołowego (adenocarcinoma), najczęstszej postaci raka płuc. Dla pyłu PM10, przy zwiększeniu stężenia o każde 10 µg/m3 prawdopodobieństwo zachorowania wzrasta do 51%, w przypadku PM2,5 liczba ta wzrasta do 55% przy każdym kolejnym wzroście stężenia o 5 µg/m3.
   
Dane pokazują, że nie istnieje wartość progowa - nawet bardzo małe dawki mikrocząstek mogą teoretycznie powodować raka, chociaż ryzyko to jest mniejsze.

Liczby te budzą wątpliwości co do wartości maksymalnych dozwolonych w Europie dla tych drobnych cząstek. W odniesieniu do PM10 zaleca się, aby nie przekraczać wartości 40 µg/m3, a dla pyłu PM2,5 próg ustalono na poziomie 25 µg/m3.
   
Jednak ruch samochodowy, stężenia sadzy i tlenków azotu nie zostały powiązane ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na raka płuc.
   
Chociaż palenie papierosów pozostaje głównym czynnikiem zachorowania, to przecież nie wszyscy palacze chorują na raka płuc. Wszyscy natomiast są narażeni na zanieczyszczenia powietrza. Obecnie ponad połowa ludności na świecie mieszka w miastach, gdzie powietrze jest mniej czyste niż na wsi. Liczba osób zagrożonych rakiem płuc jest więc coraz większa.