Narządy własnej konstrukcji: alternatywa do przeszczepu organów?

Według nowych badań, sposób na wytwarzanie organów własnej konstrukcji może być bardzo obiecującą ścieżką na przyszłość. Pozwoli ona bowiem na stawienie czoła brakowi organów, z którym dzisiaj, jak co roku zresztą, są konfrontowani lekarze na całym świecie, także w państwach najbardziej rozwiniętych.

Stąd więc pomysł na narządy własnej konstrukcji. Brzmi jak żart, ale co to dokładnie znaczy?

Pod koniec 2010 roku, we Francji, 10 000 chorych czekało na przeszczep. W tym samym roku naliczono również 273 zgony z powodu braku transplantacji. Ale nawet w przypadku przeszczepu, życie nie zawsze jest proste, ponieważ leczenie przeciwko odrzuceniu organu musi trwać cale życie.

W obliczu  Światowego Dnia Transplantacji (17 października), francuska akademia narodowa chirurgii i medycyny organizuje powszechny seans, który ma podsumować postępy w badaniach oraz w rozwoju narządów własnej konstrukcji.

Nerki, serce, płuca...

Proces ten aktualnie jest brany pod uwagę w przypadku nerek, serca, płuc, a przede wszystkim wątroby. Zresztą, dla tego ostatniego organu badania są najbardziej posunięte.

Zasada polega na wyciągnięciu z narządu chorego części komórek i na zachowaniu z nich jedynie ramy, swojego rodzaju matrycy. Następnie, ramę tę trzeba skolonizować komórkami pochodzącymi z komórek macierzystych.

Nie jest to jeszcze odpowiedź, na którą czekają pacjenci, ani nawet nadzieja, podkreśla na razie profesor Henri Bismuth, przewodniczący Akademii Chirurgii. Profesor ten jest zresztą jednym z pionierów transplantacji wątroby. Ale wiemy w końcu, w którym kierunku mamy się udać, podsumowuje profesor Henri Bismuth.

Bardzo wstępne etapy badań

W rzeczywistości, specjaliści na razie są na etapie poszukiwań, a wymiernych rezultatów oczekują najwcześniej za 20 lat. Co jeszcze należy sprecyzować? Pośród licznych problemów, jakie wiążą się z tą techniką, pojawia się również kwestia pochodzenia tej matrycy: organ chorego, organ dawcy, organ zwierzęcia, czy też jeszcze matryca syntetyczna?

Jeśli chodzi z kolei o komórki macierzyste, czy miałyby to być macierzyste komórki embrionalne, budzące wiele kontrowersji, czy też może macierzyste indukowane komórki pluripotencjalne?

Jakie są ograniczenia?

Poza tym, nie wszystkie organy będzie można stworzyć przy pomocy tej techniki. Serce na przykład, i przede wszystkim, jest zbudowane z wielu typów komórek. Dlatego też, profesor Philippe Menasche, ekspert od terapii komórkowej w kardiologii, okazuje sceptycyzm jeśli chodzi o całkowitą autokonstrukcję serca.

Jednakże, jak dodaje jeszcze profesor, możliwe może być, kiedyś w przyszłości, przeprowadzanie częściowej autokonstrukcji serca, na przykład jednej tylko zastawki.

Jeśli chodzi z kolei o wątrobę, narządy powstałe w drodze autokonstrukcji już zostały przeszczepione małym zwierzętom, doświadczalnie. Następny etap polega na przeprowadzeniu tego samego eksperymentu na zwierzętach większych.

Dlatego też, mimo wszystkich tych postępów, specjaliści z całego świata nawołują do kampanii promujących dawstwo organów.