Meteopaci na start! - wyniki ekstremalnych badań stomatologicznych dotyczące meteopatii oraz bruksizmu z Bielska-Białej

Z badań przeprowadzonych wśród zawodników Para Ski 2012 w Bielsku Białej wynika, że osoby stale uprawiające sporty na świeżym powietrzu 5 razy rzadziej cierpią na meteopatię oraz bruksizm. Meteopatia traktowana jest przez wielu lekarzy z przymrużeniem oka.

Powodem może być to, że nie stanowi ona bezpośredniego zagrożenia dla życia ludzi, jednak dla tysięcy osób odczuwających zmiany pogody, a w szczególności ciśnienia atmosferycznego na kilka godzin przed zmianą frontów atmosferycznych, bóle głowy, stawów oraz fatalne samopoczucie wytrąca z normalnego funkcjonowania średnio raz na kilkanaście dni.

Badania przeprowadzone w czasie XVII Pucharu Para Ski w Bielsku-Białej wśród zawodników biorących udział w 4 konkurencjach: slalom gigant, pływanie, strzelanie oraz spadochronowe skoki na celność lądowania wskazują, że osoby czynnie i długotrwale uprawiające sport na świeżym powietrzu pozbawione są reakcji meteopatycznych.

Co ciekawe mimo, że osoby w badanej grupie ze względu na częste urazy podczas lądowania ze spadochronem są predysponowane do odczuwania bólu w stawach kończyn dolnych, nie odczuwają dolegliwości pogodowych nawet przy licznych kontuzjach stawów, nawet u skoczków z 30 letnią historią skoków.

Hartowanie meteopatii jest zalecaną metodą zmniejszania dolegliwości pogodowych wśród meteopatów. Nie zapominajmy jednak, że sam ruch nie wystarczy. Musimy zadbać również o sen, właściwy odpoczynek, higienę umysłu oraz zbalansowane żywienie.


Gdzie się podział bruksizm?

- Cykl badań jaki rozpoczęliśmy od zawodników sportów ekstremalnych ma nam dać również lepsze zrozumienie dynamiki bruksizmu - mówi współwłaściciel Kliniki Implantologii i Stomatologii Estetycznej Stomatologia Sypień Michał Sypień organizator badań. Bruksizm to parafunkcja określana najczęściej jako „zgrzytanie zębami”. Dotyczy ona, według różnych źródeł, od 20 do 50% populacji w Polsce.

Oprócz typowego zgrzytania zębami w czasie snu oraz mimowolnego zaciskania szczęki wiąże się z bólem głowy, który dla wielu osób jest trudny do zdiagnozowania, ponieważ objawy mogą mieć podłoże zarówno stomatologiczne, jaki i neurologiczne, czy laryngologiczne.

Stres ma olbrzymi wpływ na uaktywnienie się bruksizmu oraz na jego przebieg. Badania zawodników ekstremalnych pokazują, że umiejętne oraz długotrwałe rozładowywanie napięć zawodowych, rodzinnych, problemów życia codziennego przyczynia się do regresu negatywnych objawów.

- W czasie rozmów z zawodnikami zauważyliśmy, że wielu z nich zna symptomy bruksizmu i rozpoznaje je u swoich partnerów życiowych, jednak sami ich nie doświadczają – przyznaje jedna z dwóch kobiet biorących udział w badaniu, a jednocześnie koordynator tegorocznych zawodów Para Ski Magdalena Łyżnicka.

Badanie pokazało, że ponad 20% małżonków zawodników wieloboju zimowego doświadcza najbardziej typowych objawów bruksizmu, natomiast wśród samych zawodników te objawy nie występują. - Tylko jeden zawodnik przyznał, że „wystukuje rytmy piosenek zębami”, ale myślę, że nie był to objaw bruksizmu – mówi koordynatorka.


Dbają o formę, dbają o zęby

Z badań wynika, że sportowcy Para Ski bardzo dbają o zęby. Prawie 70% zawodników odwiedziło dentystę w ostatnich 3 miesiącach, a ponad 80% ma swojego stałego stomatologa, który kontroluje stan zębów zwykle co pół roku, a przynajmniej raz w roku. - Niewyrównany zgryz oraz braki zębowe są najczęstszą przyczyną zaburzeń zwarcia i prowadzą do bruksizmu – podkreśla Tomasz Sypień lek. med. i stom. oraz współwłaściciel Kliniki Implantologii i Stomatologii Estetycznej Stomatologia Sypień. Jeżeli dbamy o zęby i uzupełniamy ewentualne braki poprzez np. implanty, regulujemy siły nacisku szczęki i eliminujemy możliwość pojawienia się chorób stawów szczękowo-żuchwowych.

Jedna czwarta badanych nosiła aparat ortodontyczny, z czego zdecydowana większość w życiu dorosłym. - Te zabiegi mają kapitalny wpływ na eliminację bruksizmu – komentuje lekarz. Co ciekawe dwa razy więcej badanych deklaruje, że dbałość o zęby wynieśli z domu, niż nauczyli się go sami. Niezależnie od tego własna motywacja to prawie 30% odpowiedzi. Sportowcy przyznają, że estetyka zębów jest dla nich równie ważna, co zdrowie i funkcjonalność – w badaniu odnotowaliśmy dokładnie tę samą liczbę głosów na obie opcje. Dodajmy jeszcze, że średnia wieku wśród badanych wyniosła 32 lata – najmłodszy uczestnik miał 19, a najstarszy 44 lata.

Jak sportowcy odreagowują stres?

Mocny alkohol oraz seks pojawił się w odpowiedziach tylko raz. Częściej sportowcy przyznawali się do krzyku i kłótni jako detonatora stresu. Absolutnym faworytem okazał się jednak sport, aż u 85% badanych jest to najlepszy sposób na odreagowanie. Rodzaj sportu miał tu drugorzędne znaczenie. Jedni wolą skakać z samolotu na wysokości 4 tys. metrów, inni potrzebują jedynie 15 minut energicznego spaceru do pozbycia się nagromadzonych emocji.

– Czynniki psychosomatyczne w przebiegu bruksizmu odgrywają statystycznie największą rolę – mówi Katarzyna Bindek-Sypień dr n. med. lek. stom. specjalista ds. stawów skroniowo-żuchwowych w Klinice Implantologii i Stomatologii Estetycznej Stomatologia Sypień – z naszych doświadczeń wynika, że nasilenie tej parafunkcji występuje często w czasie podwyższonego stresu, podczas zmian życiowych, po wypadkach samochodowych, poważnych kontuzjach, problemach w życiu rodzinnym, czy zawodowym. Do badań celowo wybraliśmy grupę osób czynnych fizycznie, ale nie zawodowych sportowców. Sport zawodowy rządzi się innymi regułami, a jego uprawianie wiąże się ze zwiększonym stresem. Jego rozładowywanie musi następować w inny sposób – dodaje Katarzyna Bindek-Sypień.

Kolejne badania przeprowadzamy już w tej chwili wśród kierowców zawodowych. Sprawdzamy jak objawy bruksizmu w tym szczególnie bóle głowy wpływają na koncentrację za kierownicą i bezpieczeństwo na drodze. Wyniki już wkrótce.



Jak hartować meteopatię, czyli sukcesywnie zmniejszać moc negatywnych dolegliwości podczas zmian pogody?


Radzą uczestnicy tegorocznego Para Ski w Bielsku-Białej:

1. Wybierz sobie chociaż jedną dyscyplinę sportu lub aktywność fizyczną, którą możesz uprawiać systematycznie na świeżym powietrzu i rozpocznij ćwiczenia.

2. Z czasem zwiększaj czas przebywania na zewnątrz i intensywność ćwiczeń.

3. Gdy poczujesz, że masz już niezłą formę możesz pokusić się o ćwiczenia również przy niskich temperaturach lub w warunkach niekorzystnych meteopatycznie np. silny wiatr.



Jak możemy zdiagnozować bruksizm? Co powinno nas zaniepokoić i zmobilizować do wizyty u lekarza?

Radzi dr n. med. lek. stom. Katarzyna Bindek-Sypień z bielskiej Kliniki Implantologii i Stomatologii Estetycznej Stomatologia Sypień:

1. Sprawdź czy zgrzytasz zębami podczas snu. Zapytaj swojego partnera. 

2. Jeżeli boli cię głowa, mięśnie szczęki lub żuchwa powinieneś udać się do lekarza specjalisty ds. stawów skroniowo-żuchwowych.

3. Jeżeli twoje zęby noszą ślady ścierania lub krzywią się udaj się do lekarza na szczegółową diagnozę.