Maszyna do EEG może wykryć stan świadomości w mózgu w stanie wegetacji

W ostatnich latach, naukowcy dowiedzieli się, iż niektórzy pacjenci, którzy znajdują się w stanie wegetacji, mogą właściwie mieć jakąś świadomość i mogą być zdolni do komunikowania się. Teraz, nowe badanie sugeruje, że przenośny monitor mózgu może wykrywać ślady tej świadomości. Badania zostały opublikowane on line w naukowym brytyjskim magazynie The Lancet.

Czy więc, któregoś dnia, lekarze będą w stanie podwójnie sprawdzić diagnozę? Badacze posłużyli się aparaturą do EEG, aby przebadać fale mózgowe pacjentów. W wyniku tego odkryli, że trójka za 16 pacjentów w czasie wegetacji była w stanie zrozumieć to, co słyszeli i podążali za instrukcjami.

Aparatura EEG jest o wiele bardziej powszechna i o wiele tańsza niż szeroko funkcjonalny skaner MRI (rezonans magnetyczny), który wykazał oznaki świadomości u niektórych pacjentów w stanie wegetacji, w poprzednich badaniach. Tak więc, aparatura EEG mogłaby być instalowana w pokojach pacjentów, dzięki czemu można by uniknąć problemów logistycznych, które sprawiają, że poddanie pacjenta badaniu metodą rezonansu magnetycznego może być niemożliwe albo niebezpieczne, jak piszą autorzy badania.

Aparaturę EEG można wynieść ze szpitala, do pacjenta. Można z nią podejść do łóżka i stwierdzić, jaki jest poziom świadomości chorego, mówi Damian Cruse, z uniwersytetu University of Western Ontario w Kanadzie, jeden z autorów badania.

Technika ta również może dostarczyć niektórym pacjentom w stanie wegetacji sposób na komunikowanie się. Może to sprawić, że będą mieli możliwość uczestniczenia w planowaniu leczenia, wyrazić, kiedy czują ból. Lekarze również będą mieli okazję przestudiować, jakie inne możliwości umysłowe mają jeszcze pacjenci, dodają jeszcze badacze.

Adrian Owen, jeden z naukowców, naciska na fakt, że technika ta wymaga dalszego rozwoju, zanim zacznie się ją używać rutynowo.

W stanie wegetacji, pacjenci są nieprzytomni i nieświadomi siebie samych i innych, mimo że ich oczy są otwarte i w dalszym ciągu mogą reagować odruchowo, kiedy zostaną zaskoczeni. Nikt nie wie, jak wielu takich pacjentów żyje w szpitalach i centrach rehabilitacyjnych albo centrach długoterminowej opieki.

Diagnozę stawia się poprzez przeprowadzenie testów zachowania pacjenta, takich jak na przykład weryfikacja, czy są w stanie podążać oczami za poruszającym się przedmiotem, czy są w stanie spełniać polecenia, albo czy też wykazują choćby najmniejszą, prymitywną umiejętość komunikowania się.

Badanie EEG polegało na przyczepieniu blisko przylegającej elektrody do czaszki każdego pacjenta. Elektrody te mają monitorować funkcjonowanie fal mózgowych. Pacjentom powiedziano, aby wyobrazili sobie, że zwiają swoją prawą rękę w pięść, albo że poruszają palcami obydwu stóp zawsze wtedy, kiedy usłyszeli jakiś dźwięk. Takie umysłowe aktywności zostały wybrane, aby wytworzyć wykrywalny sygnał fal mózgowych.

Zaraz po tym, jak pacjentom dano powyższe instrukcje, dźwięk zaczął dzwonić co kilka sekund, a EEG zaczęła szukać odpowiedzi na każdy z nich. Każdego pacjenta poproszono o wyobrażanie sobie obydwu tych ruchów, w różnych momentach, w trakcie tego doświadczenia.

Badacze odnotowali, że trzem z 12 zdrowych ochotników nie udało się wytworzyć wykrywalnego sygnału fal mózgowych w odpowiedzi na polecenie. Nie jest to jasne dlaczego, ale pokazuje to, że nawet jeśli pacjent w stanie wegetacji nie wytwarza takiego sygnału, niekoniecznie oznacza to brak świadomości, mówią badacze.

Pozytywne wyniki EEG u trzech pacjentów pokazują jakiś stopień samoświadomości, który może pokazywać, że nie są oni całkowicie w stanie wegetacji, mówi doktor James Bernat, który jest profesorem neurologii w szkole medycyny Dartmouth Medical School, a także rzecznikiem amerykańskiej akademii neurologii American Academy of Neurology.

Doktor Joseph Giacino, dyrektor jednostki rehabilitacji i neuropsychologii w szpitalu Spaulding Rehabilitation Hospital, w Bostonie w Stanach Zjednoczonych, który nie uczestniczył w tym badaniu, nazywa uzyskane rezultaty bardzo ważnym pierwszym krokiem. Ale, jak stwierdza, technika EEG musi potwierdzić swoją skuteczność w innych badaniach.

Pozytywne wyniki mogą wskazywać na potrzebę rehabilitacji, na potrzebę dłuższego pobytu w jednostce rehabilitacyjnej, mówi doktor Giacino. Mogą również zachęcać lekarzy do znalezienia innej drogi komunikacji z pacjentem.

Doktor Paul Matthews, professor nauk neurologicznych w Imperial College w Londynie, mówi, że badanie to pozostawia kilka pytań bez odpowiedzi. Nie jest jasne, czy pacjenci, którzy dają pozytywne sygnały w sesji testowej, w dalszym ciągu będą te sygnały dawać.