Lekarze rozwiązują tajemnicę bezpłodności Fridy Khalo

Kiedy doktor Fernando Antelo patrzy na The Broken Column, czyli na jeden z wielu robiących niesamowite wrażenie autoportretów malarki Fridy Khalo, ukazujących jej przewlekły ból oraz problemy zdrowotne, nie może pozbyć się wrażenia, że rozmawia zarówno z koleżanką po fachu, jak i z pacjentką.

Obraz ten, namalowany wkrótce po tym, jak malarka przeszła operację chirurgiczną rdzenia kręgowego (około 37 roku życia), pokazuje w dziwny sposób tę artystkę, która zresztą miała w szkole średniej zajęcia przygotowujące do studiów na uczeli medycznej.

Od szyi w dół brakuje ciała, klatka piersiowa oraz brzuch są otwarte, a w środku widzimy złamaną kolumnę, która obrazuje kręgosłup. Gwoździe przebijają jej ciało oraz twarz, a łzy płyną po jej policzkach.

Widzę tutaj pacjentkę, która chce mi opowiedzieć o swoich objawach, mówi doktor Fernando Antelo. Ale jednocześnie, widzę jej ogromną wiedzę, widzę jej umiejętność opowiedzenia mi o tym, co się z nią dzieje, zupełnie tak, jakby opowiadał to lekarz. Kiedy widzę ten obraz, mam ochotę zadać jeszcze więcej pytań.

Doktor Fernando Antelo jest patologiem w centrum medycznym Harbor-UCLA Medical Center w Los Angeles i zdecydował się zbadać dlaczego Frida Khalo, która zmarła w 1957 roku, w wieku 47 lat, cierpiała z powodu niezliczonych poronień i przeszła przez co najmniej trzy terapeutyczne aborcje.

Uważam, że jest to jedna z tych rzeczy, którą jesteśmy winni Fridzie, mówi doktor Fernando Antelo.

Wiele jej obrazów zawiera treści odnoszące się do reprodukcji i płodności, ale jedynie historycy, a nie lekarze, zastanawiali się dlaczego Frida Khalo nie była w stanie donosić żadnej ciąży. Artykuły w literaturze naukowej skupiły się na jej chronicznym bólu i na ortopedii, a także na neurologicznych problemach.

Doktor Fernando Antelo swoje badania zaprezentował na corocznym spotkaniu amerykańskiego stowarzyszenia American Association of Anatomists w San Diego, w Stanach Zjednoczonych. Konkluzja?

Frida Khalo cierpiała z powodu rzadkiego zaburzenia, nazywanego syndromem Ashermana. Syndrom Ashermana po raz pierwszy został opisany w roku 1894. Dochodzi do niego, kiedy wyściółka macicy, czyli endometrium, jest zniszczona i zabliźniona.

W większości przypadków dzisiaj, wynika to z powtarzanego rozszerzania i łyżeczkowania, czyli z procedury, która jest wykonywna w celu oczyszczenia jamy macicy po porodzie, poronieniu albo aborcji. Aktualnie, lekarze syndrom Ashermana leczą wprowadzając specjalną powiększającą kamerę do jamy macicy i usuwając zabliźnioną tkankę.

Ale nawet gdyby Frida Khalo została właściwie zdiagnozowana, to w tamtej epoce, naprawdę niemożliwe by było jej wyleczenie.

Choroba Fridy Khalo wynikała z wypadku samochodowego, który miała, kiedy była nastolatką. Metalowy pręt przeszedł przez jej brzuch, poważnie uszkadzając jej wewnętrzne organy, kości oraz macicę. Wypadek ten przede wszystkim zrujnował jej plany dotyczące studiów medycznych.

Próbowała zajść w ciążę mając macicę, która w ogóle się do tego nie nadawała, mówi doktor Fernando Antelo. A powtarzające się terapeutyczne aborcje oraz poronienia tylko zaostrzały jej syndrom Ashermana.

Wielu historyków próbowało wyjaśnić przycznyny bezpłodności Fridy Khalo, ale żaden z nich nie powiązał tego z wypadkiem samochodowym. Niektórzy lekarze sugerowali, że problemy Fridy Khalo mogły być związane z zaburzeniami krwi, na przykład. Albo z problemami z płodem.

Oczywiście, że mogą istnieć jeszcze inne czynniki, przyznaje doktor Fernando Antelo. Ale moim zdaniem, kluczową sprawą jest uraz macicy, do którego doszło w trakcie wypadku.