Koniec ostatniego zlodowacenia oznaczał wzrost poziomu morza o 14 metrów

Rdzeniowanie przeprowadzone w 2005 roku na rafie koralowej u wybrzeży Tahiti ujawnia zaskakujące rezultaty. Koniec ostatniego okresu zlodowacenia – czyli 14 600 lat temu – został zaznaczony podniesieniem poziomu morza aż o 14 metrów, i to w ciągu zaledwie trzystu pięćdziesięciu ostatnich lat. Zachowanie pokrywy lodowej na Antarktydzie w czasie ocieplenia klimatycznego w tamtej epoce miało jak najbardziej odegrać rolę w tych wydarzeniach.

Korale budujące rafę koralową są organizmami żyjącymi wyjątkowo w wodach tropikalnych. Są one niewiarygodnie wrażliwe na światło i na temperaturę; rosną one na poziomie wody, w bardzo wąskim przedziale głębokości, a to sprawia, że są one bardzo dobrym markerem poziomu morza.

Badania przeprowadzone na koralach kopalnych, które utworzyły się w przeciągu ostatnich kilkuset tysięcy lat, pozwala więc na odtworzenie zmian w poziomie morza oraz zmian, do których doszło w środowisku. Te szczególne archiwa dostarczają w ten sposób bardzo cennych informacji na temat dynamiki oraz zachowania pokrywy lodowej w przeszłości.

Lepsze zrozumienie tej dynamiki pozwoli w swoim czasie na poprawienie technik modelizacji oraz technik przewidywania przyszyłch zmian na poziomie morza.

W ramach międzynarodowej kampanii rdzeniowania, przeprowdzonej w 2005 roku na rafie koralowej u wybrzeży wyspy Thaiti, badacze z europejskiego centrum badawczego w dziedzinie nauk geologicznych (Centre européen de recherche et d'enseignement en géosciences de l'environnement, Cerege, Aix-Marseille université/CNRS/IRD/Collège de France), przeprowadzili badania trzech miejsc znajdujacych się na rafie koralowej, właśnie w tym miejscu.

Dzięki datowaniu tych archiwów, badacze francuscy byli w stanie odtworzyć zmiany na poziomie morza, które zachodziły w ciągu ostatnich sześciu tysięcy lat.

Podniesienie poziomu morza o 14 metrów

Datowanie to przede wszystkim ujawniło, iż doszło do ekstremalnie szybkiego podniesienia poziomu morza w ciągu ostatniego zlodowacenia, które trwało od – 21 000 lat do  – 11 000 lat około. W tym przejściowym okresie, między ostatnim okresem zlodowacenia oraz ociepleniem klimatu, które aktualnie doświadcza Ziemia, globalny poziom morza podniósł się z około 120 metrów do 130 metrów w ciągu blisko 1 500 lat.

Badacze już wcześniej wiedzieli, że ten wzrost poziomu morza nie był stały, ale został zaznaczony okresami gwałtownego podniesienia poziomu wód, którym towarzyszyło masowe topnienie pokrywy lodowej. Największy ten wzrost, nazywany przez naukowców Melt-Water Pulse 1A (MWP-1A), w wielu aspektach pozostawał dość tajemniczy.

Nowe prace, przeprowadzone przez badaczy francuskich, potwierdziły, iż faktycznie doszło do takiego wydarzenia klimatycznego. Co więcej, prace te ujawniają po raz pierwszy jego rozmiar, jego chronologię, oraz jego długość.

Do początku Melt-Water Pulse 1A miał więc dojść 14 650 lat temu, co sprawiło, że zbiegł się on z początkiem pierwszej fazy ciepła, która zaznaczyła koniec zlodowacenia na półkuli północnej. Okres ten miał trwać nieco poniżej 2 000 lat i sprawił, że temperatury na półkuli północnej wzrosły w ciągu kilku lat o blisko 5 stopni Celsjusza.

Jak uważają naukowcy z Centre européen de recherche et d'enseignement en géosciences de l'environnement, podniesienie globalnego poziomu oceanów w okresie Melt-Water Pulse 1A miało oznaczać wzrost o 14 metrów w ciągu zaledwie 350 lat.

Ponieważ podniesienie poziomu morza miałoby wtedy wynosić średnio 40 mm na rok, prędkość tę trzeba porównać do średniego rocznego poziomu 10 mm dla ostatniego zlodowacenia, albo też do 3 mm obserowanych dzisiaj przez satelity.

Opierając się na symulacjach modeli geofizycznych, naukowcy z Centre européen de recherche et d'enseignement en géosciences de l'environnement ustalili również, że pokrywa lodowa na Antarktyce bardzo wydatnie przyczyniła się do tego zjawiska, prawdopodobnie nawet w 50%.

Prace te pokazują przede wszystkim, że pokrywa lodowa jest wyjątkowo niestabilna, a przede wszystkim pokrywa lodowa na Antarktyce, w przypadku większych zaburzeń klimatycznych.

Naukowcy francuscy podkreślają jeszcze, że trzeba na nowo rozważyć potencjalną rolę pokrywy lodowej na Antarktyce w podnoszeniu poziom morza, w kontekście aktualnego ocieplenia klimatycznego.

Rezultaty tego badania zostały opublikowane w naukowym przeglądzie Nature, w dniu 29 marca 2012 roku.