Faces, system rozpoznawania twarzy pomoże rozszyfrować dawne freski?

Historycy z uniwersytetu University of California w Riverside w Stanach Zjednoczonych, pracują razem nad stworzeniem algorytmu, który opiera się na rozpoznawaniu twarzy. Algorytm ten nosi wdzięczną nazwę Faces i ma pozwalać na rozpoznawanie postaci historycznych, do tej pory nie zidentyfikowanych, które możemy oglądać na starych i jeszcze starszych obrazach.

Niezależnie od tego, czy chodzi o monitoring czy też o powiązanie potencjalnych zdjęć dodawanych na Facebooku z właściwymi osobami znajdującymi się na fotografii, rozpoznawanie twarzy jest zazwyczaj używane do zidentyfikowania jednostki na zdjęciu.

Proces ten interesuje również historyków. Przykładem jest zespół naukowców, którym kieruje profesor Conrad Rudolph z wydziału historii sztuki uniwersytetu University of California w Riverside.

Badacze ci chcieliby posłużyć się aktualnymi technikami rozpoznawania twarzy, aby w końcu określić z imienia i z nazwiska osoby zaprezentowane na dawnych obrazach.

Na przykład, na fresku datującym się z piętnastego wieku, na którym znajduje się nie zidentyfikowana osoba u boku znanego papieża, program komputerowy rozpoznawania twarzy może pokazać swoje możliwości: powiązać imię z osobą, opierając się na poprzednio stworzonej bazie danych.

Wiedza, że jednostka, o której mowa, ma bardzo bliskie powiązanie z papieżem, może nadać historii zupełnie inny wymiar, wyjaśnia profesor Conrad Rudolph. Identyfikacja ludzi na tych historycznych portretach może nam pomóc lepiej zrozumieć historę społeczeństwa, a także historię sztuki i dzieje samego dzieła.

Jak uważa profesor Conrad Rudolph, na tych freskach i obrazach, nawet jeżeli postaci nie zawsze są zidentyfikowane, prawie nigdy nie pojawiają się osoby nieznane. Albowiem, aby móc figurować na obrazie wykonanym przez mistrza malarstwa, ludzie ci musieli zawsze odgrywać jakieś ważne role dla społeczeństwa.

Jednakże, dla historyków, rozpoznanie wizualne tych ludzi jest czasami bardzo trudne. A zwłaszcza, jeżeli obraz ma kilkaset lat. Co więcej, istnieje możliwość, iż malarz mógł się przecież kierować własnymi względami artystycznymi. Dodatkowo, na różnych obrazach te same postaci mają inny wyraz twarzy, są w innym wieku, zmienia się kąt, pod którym są reprezentowane – to wszystko znacznie komplikuje identyfikację.

Aby więc ułatwić tę pracę, zespół naukowców z University of California w Riverside planują sprawdzić potencjał programów komputerowych rozpoznających twarze. Na tę chwilę, projekt ten jest zaledwie w powijakach, ale metoda już została opracowana. Co więcej, naukowcy przeprowadzają właśnie pierwsze doświadcznia.

Amerykańscy badacze chcą pokonywać kolejne etapy, krok po kroku, aby osiągnąć jak najlepsze rezultaty. Na początku chcą posłużyć się obrazem, który jest bardzo dobrze znany. I to właśnie dlatego właśnie postanowili zacząć swoje prace od porównania maski pośmiertnej Wawrzyńca Wspaniałego (Lorenzo di Piero de' Medici, ur. 1449, zm. 1492) z jego popiersiem, aby sprawdzić, czy opracowany przez nich program jest zdolny zorientować się, że chodzi o tę samą osobę.

Algorytm, którym się posłużyli naukowcy, jest dokładnie taki sam, który jest używany do odnajdywania znanych ludzi w samym środku tłumu. Aby stworzyć swój model w 3D, program analizuje niektóre cechy charakterystyczne, które określają twarz danej osoby. Mowa tutaj o kształcie oczodołów, o nosie i o podbródku. A to oznacza, że model cyfrowy jest bardzo precyzyjny i dokładny.

Drugi etap – w dalszym ciągu w oparciu o model 3D – będzie polegał na przeprowadzenie prób rozpoznania twarzy bezpośrednio na freskach i na obrazach.

Profesor Conrad Rudolph wyjaśnia: ten etap okaże się bardzo trudny. W rzeczywistości, w porównaniu do zdjęcia, namalowana twarz pozostaje wizją artystyczną. W zależności od malarza, jedna i ta sama twarz może się bardzo zmieniać. Inne trudności zależą od wieku danej postaci, od brody, od fryzury, od przyjętej pozycji ciała.

Na tę chwilę, testy nie są wystarczająco opracowane, żeby można było mówić o jakimkolwiek powodzeniu. Jeżeli więc amerykańskim badaczom uda się osiągnąć sukces na tym etapie, w planach jest rozpoznawanie twarzy przy użyciu tego programu, już bezpośrednio na namalowanych portretach. Innymi słowy – w 2D.