Czy zapachy mogą nas obudzić z głębokiego snu?

Czy dym, nawet początkowy, słaby zapach pożaru może obudzić nas z głębokiego snu? Przynajmniej według opublikowanych badań, odpowiedź na to palące pytanie jest dość mglista. Może dym obudzi cię, może nie, nawiązując do dwóch badań przeprowadzonych w ciągu ostatnich 15 lat.

„Badania dotyczące obudzenia przez zapach dymu są bardzo nieliczne” – mówi Dr. Thomas Freedom, choć nie był związany z żadnym z badań – „Niektóre ustalenia są sprzeczne”.

Bodźce zmysłowe – dźwięk, temperatura, dotyk, a nawet ból - stają się tym mniej skuteczne, im głębiej ludzie znajdują się w kolejnych fazach snu.

Na przykład, jak mówi Freedom, łatwiej jest obudzić osobę, która jest w „stadium N1” – lżejszej fazie snu – w porównaniu do osoby w „stadium N3” lub REM, która jest bardziej zaawansowanym stanem sjesty.

Sfrustrowany współlokator (HEJ, przestań chrapać!) może aktywować „receptory obwodowe” – malutkie czujniki, z których wiele znajduje się na skórze. Im głośniejszy dźwięk lub silniejsze drgania, tym większa możliwość pełnego obudzenia, jak mówi Freedom.

”Ale zapach może różnić się tym, że wzrost jego intensywności nie wydaje się prowadzić do przebudzenia w głębszych fazach snu,” dodaje.

W 1997 roku badania przeprowadzone w Alabamie wykazały, że wśród 10 dorosłych, którzy drzemali w medycznym laboratorium, dwóch badanych obudził zapach dymu, kiedy został wprowadzony do ich pokojów.

W 2004, na Uniwersytecie Brown naukowcy odkryli, że wśród sześciu osób, które były testowane – trzech zdrowych mężczyzn i trzy zdrowe kobiety, w wieku od 20 do 25 lat – wszystkich budził hałas, ale żadne z nich nie zareagowało na zapach.

W laboratorium śpiący byli narażeni zarówno na miętę pieprzową jak i pirydynę, związek, który niesie silny, podobny do ryby zapach - i nie zareagowali na żadne z nich.

„Jak to się mówi” – napisała współautorla arykułu, profesor psychiatrii Mary A. Carskadon - „budzimy się i czujemy zapach kawy, nie na odwrót”.

Jednak Sharon Chayra wierzy, że niektórzy ludzie, tak jak i ona – z wyostrzonym zmysłem węchu - są bardziej podatni na gwałtowne obudzenie przez zapach.

Obudził ją zapach ciasteczek pieczonych późno w nocy przez męża, odchody psów i żarzące się węgle w kominku, które nie zostały prawidłowo zgaszone.

„Mieliśmy pożar w drewnianym kominku na dole. To była 1 w nocy i mogłam po prostu poczuć zapach ognia. Wyskoczyłam z łóżka jak grzanka z tostera” – mówi Chayra – „Nie było dymu, ale zapach był dość silny, aby mnie obudzić i abym poszła sprawdzić, co się dzieje.”

Kiedy dotarła na parter domu, oblała pozostały żar wodą i przysypała piaskiem.

„Zachowujesz się jak pies! – to słyszę najczęściej. Myślę, że to prawda. Jeśli coś poczuję, obudzę się i wyśledzę to jak ogar na polowaniu," - opowiada teraz Chayra.